Teruglezen – Met bijna alle stemmen geteld is het de avond van D66

En daarmee sluiten we dit liveblog af. Na ruim zeventien uur verslaggeving ligt er een verkiezingsresultaat dat, met 94 procent van de stemmen geteld, al vrij definitief lijkt. Wellicht wisselt een zeteltje nog van kleur, maar dat horen we morgen. Voor nu, goedenacht!

Het CDA houdt volgens de voorlopige uitslag zijn drie raadszetels, tot grote tevredenheid van lijsttrekker Hilbert Bredemeijer: “Bij de 57 procent-peiling waren we al blij, maar nu kunnen we echt opgelucht ademhalen.” Dat het CDA in Den Haag zijn zetels houdt is bijzonder, want elders in het land staat de partij gemiddeld op verlies. “Het is tegen het landelijke gemiddelde in,” zegt Bredemeijer. “We hebben het echt fantastisch gedaan en ik ben heel erg trots op iedereen die aan de campagne meegewerkt heeft.”

Nu kan het CDA-feestje dus gevierd worden. “Ik ga zo nog even terug naar Pavlov, waar we de hele avond al met het team gezeten hebben,” vertelt Bredemeijer. “Ik ben ontzettend opgelucht.”

De PvdA had vooraf haar zinnen gezet op vier zetels. Het zijn er drie geworden. Lijfsbehoud, net als het CDA.

Het geduld van Hart voor Den Haag wordt nog niet beloond. Met de tweede voorlopige uitslag krimpt het percentage van 18,7 naar 17,1 procent van de stemmen. De voorsprong op de nummer 2, D66, neemt af. De tweestrijd lijkt dus nog niet helemaal gestreden.

Na een applaus van de partijleden, betreedt De Mos kort het podium in Luden. Hij stuurt zijn aanhang met een optimistische boodschap de nacht in. “We zijn gewoon de grootste gebleven. Morgen om 14.00 uur komt de partij bijeen om te zien hoe te besturen. Maar nu gaan we een feestje vieren!”

Richard de Mos spreekt zijn aanhang toe. (DHC)

Ook de Partij voor de Dieren lijkt te groeien: de twee zetels die ze hebben worden er volgens de voorlopige uitslag drie. Lijsttrekker Robert Barker is blij, en niet alleen voor de lokale afdeling. “We zijn gegroeid,” zegt hij. “Zowel hier als landelijk, dus dat is goed nieuws. We waren de achtste partij van de stad, en zijn nu de vijfde.”

En omdat de tussenstand vooral gebaseerd is op de kleine stembureaus, zit er misschien nog wel meer in het vat voor de Partij voor de Dieren. Barker: “We schijnen het altijd goed te doen in de grotere stembureaus, daar scoren we beter. Dus wie weet.”

Zojuist maakt burgemeester Van Zanen de tweede (en laatste) voorlopige uitslag bekend. Met de nadruk op voorlopig, zegt hij er maar bij. Op basis van 93 procent van de stemmen, zien de percentages er ietsjes anders uit, maar de voorlopige zetelverdeling blijft ongewijzigd.

Dreunende beats, luid gejuich en gebalde vuisten. D66 staat in de voorlopige uitslag op winst en dat is te merken in Bleyenberg, waar de partijleden hun feestje vieren. “Zoals het er nu uitziet winnen we én worden we de tweede partij van de stad. Dat is fantastisch. Ik ben blij,” jubelt lijstduwer Edwin Rutten (‘Ome Willem’).

Ook wethouder Saskia Bruines is uitgelaten. “We zitten in de winning mood,” constateert zij. “Natuurlijk is pas de helft van de stemmen geteld, dus een beetje voorzichtigheid is nog geboden. Maar het ziet er heel goed uit.”

Belangrijk punt: de voorlopige uitslag betreft niet 57 procent van de stemmen, maar van de stembureaus. Ook de tweede (en laatste) tussenstand, die rond half één volgt, betreft 80 procent van de stemlokalen.

En dus kunnen we morgenochtend zomaar met een andere uitslag wakker worden. Immers, de kleine lokalen zijn eerder klaar met tellen. De uitslagen van de grote bureaus – zeg, station Den Haag Centraal – volgen pas diep in de nacht. Zeker de stations zullen de progressieve partijen een opkikker geven; hun kiezers reizen immers vaker met de trein.

Morgen maakt de gemeente de volledige uitslag bekend. De definitieve uitslag, inclusief voorkeursstemmen, volgt pas maandag. Daarna kan de formatiedans beginnen.

Oud-PvdA-wethouder Constant Martini, de nummer 6 op de lijst van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, zit aan de bar. Hij is optimistisch en ziet een gelijkenis met vier jaar geleden: “Destijds zag je de partij in de loop van de avond, toen de grotere stembureaus geteld waren, ook groeien. We gaan dus nog voor meer. Het zou mooi zijn geweest als we verdubbeld waren, maar we hebben er nu negen, zo lijkt het. En als de kiezer gesproken heeft, moet je altijd tevreden zijn.”

Martini heeft ‘het vaste voornemen’ om de komende vier jaar de raad in te gaan als hij geen wethouder wordt. “Ik heb het twintig jaar gedaan, ben er ook twintig jaar uit geweest, dus nu is het weer een uitdaging de stad beter te maken.”

De Haagse Stadspartij dan. De lokale partij dreigt, geheel tegen de landelijke trend in, een van de verliezers van de verkiezingen te worden.

Volgens de voorlopige uitslag staat de partij op één zetel, waar ze er nu drie hebben. Peter Bos, raadslid van de HSP, ziet zijn partij verliezen, maar houdt hoop. “Het ziet er niet goed uit,“ zegt hij. “Maar het is nog niet voorbij: It ain’t over till it’s over. Ik had zelf ingezet op drie of vier zetels, maar er kan nog een hoop gebeuren. Maandag is de definitieve uitslag pas.”

Goed, nu het stof een beetje is neergedaald: wat kunnen we de rest van de avond en nacht verwachten? Burgemeester Van Zanen zal nog eenmaal het podium betreden om een nieuwe voorlopige uitslag bekend te maken. Die zal gebaseerd zijn op zo’n 80 procent van de stembureaus. “Ik hoop om half één de 80 procent-uitslag bekend te maken.”

Over een uurtje, dus. Waarop letten? Spannend is of er nog percentages gaan verschuiven in de top-drie: Hart voor Den Haag, D66 en VVD. Ook het resultaat van Forum voor Democratie is om in de gaten te houden. Met tot dusver 1,9 procent van de stemmen schommelt de partij op het randje van de kiesdrempel. De voorlopige uitslag spiegelt de partij van lijsttrekker en Kamerlid Gideon van Meijeren een zetel voor.

Ook interessant is de vraag of Denk nog wat kan opkrabbelen. Die komen nu uit op 5,3 procent van de stemmen, niet goed voor de drie zetels die zij toch als ondergrens zien. Mogelijk lijdt de partij onder de lage opkomst in Den Haag. Die bedraagt iets meer dan 43 procent. “Daar baal ik enorm van,” zei Van Zanen.

“Het goeie nieuws is dat we nog steeds de grootste zijn, een prestatie van formaat,” reageert Richard de Mos van Hart voor Den Haag. “Maar ik steek niet onder stoelen of banken dat we graag wat groter hadden willen zijn. Het kan nog iets meer worden, maar die vijftien zetels gaan we naar alle waarschijnlijkheid niet halen. Maar met bijna een vijfde van het electoraat hoop ik wel dat onze kiezer gehoord gaat worden. We gaan absoluut het voortouw nemen in de formatie. Daarop vooruitblikken is nu nog te vroeg, dat gaan we morgen analyseren. En we gaan nog de tweede tussenstand afwachten die meer zekerheid geeft. Ik hoop in elk geval dat D66 met de D van democraten niet staat voor het uitsluiten van tienduizenden Hagenaars.”

Anne Mulder oogt opgelucht. Hij is eindelijk in het feestgedruis beland. “Ik ben blij, maar dit nog maar een tussenstand.” Wethouder Kavita Parbhudayal wordt omhelsd door vrienden en bekenden. “We hebben zo veel campagne gevoerd. Het lijkt zijn vruchten te hebben afgeworpen. We staan nu op zeven, maar wie weet halen we er acht!”

Ondertussen is Kamerlid Thierry Aartsen het podium opgelopen. “Jongens, dit betekent dat we landelijk de grootste partij blijven.” Mulder: “De landelijke VVD heeft de drank vanavond afgekocht, dus ik wil graag drinken met jullie op deze mooie uitslag én op jullie!”

VVD-lijsttrekker Anne Mulder bokst op een prima tussenstand. (DHC)

D66 lijkt een van de grote winnaars van de verkiezingen te worden na de voorlopige uitslag: 8 zetels en een kleine 15 procent van de stemmen. Lijsttrekker Robert van Asten is blij, heel blij. “Dit is erg gunstig,” zegt hij. “We zijn voorlopig de tweede partij en we gaan er twee zetels op vooruit.” En het kan nog hoger, verwacht Van Asten: “Er wordt in een aantal grote stembureaus nog geteld. Daar zitten meestal onze kiezers. Dus wie weet zit er nog meer in.”

Maar de voorlopige nummer 1, Hart voor Den Haag/Groep de Mos, lijkt ver uit zicht. Met 1 zetel en ruim 3 procentpunt van de stemmen meer is de partij van Richard de Mos niet binnen handbereik, denkt Van Asten. “Ik geef het nog niet helemaal op, maar 3 procentpunt is wel veel.”

Matig gejuich, zelfs lichte teleurstelling op de gezichten bij Luden. Hart voor Den Haag/Groep de Mos lijkt weliswaar voor de tweede keer op rij de grootste partij in de Haagse gemeenteraad te worden, afgaand op de eerste voorlopige uitslag. Maar niet met de vijftien zetels waarop Richard de Mos had gehoopt. Het zijn er vooralsnog negen, één meer dan in 2018. De band start toch maar in. ‘I’m on fire’.

Lichte teleurstelling bij Hart voor Den Haag, die op meer had gehoopt (Martijn Beekman).

De twee rivalen gaan nek-aan-nek. Volgens de voorlopige uitslag komt Hart voor Den Haag op negen zetels uit, D66 op acht. VVD komt daarna, met zeven zetels. Op een afstandje volgt GroenLinks, met een virtuele vijf zetels. Daarna schommelen partijen rond de drie zetels, of minder.

De eerste resultaten zijn binnen! Met de stemmen van 57 procent van de stemlokalen geteld, lijkt Hart voor Den Haag opnieuw de grootste te worden, gevolgd door VVD en D66.

Voor de Haagse Stadspartij dreigt een pijnlijke nederlaag. De partij heeft in de eerste schifting 3,5 procent van de stemmen gekregen, wat zou neerkomen op één zetel. Denk en ook Forum voor Democraten zouden hun entree in de gemeenteraad maken, respectievelijk met twee en één zetels.

De eerste verdieping van café Pavlov aan het Spui is van het CDA vanavond. Iedereen van de het verkiezingsteam die er kon zijn is er, lijsttrekker Hilbert Bredemeijer kijkt met een biertje naar de landelijke exitpolls op een groot scherm. Enigszins met angst en beven, maar er overheerst toch ook een gevoel van trots bij Bredemeijer: “Ik ben heel tevreden over de campagne, maar nu is het afwachten.”

De exitpolls uit andere gemeenten geven al de hele avond verlies aan voor het CDA. Maar, zo vertelt Bredemeijer, het valt nog mee. “De peilingen landelijk zijn steeds heel laag, maar het lijkt mee te vallen hoe het resultaat vanavond is.”

“We denken dat we lokaal een hele goede campagne hebben gevoerd,” vertelt Bredemeijer, “maar toch is het heel erg spannend. We hebben er heel veel energie ingestoken, dan is het ook tof als dat beloond wordt. Dat is het geval als we gelijk zouden blijven of winnen. Dus 3 zetels of meer.”

De sfeer zit er goed in bij Luden. Het bier vloeit rijkelijk en het frituurfruit vindt gretig aftrek bij de in spanning afwachtende Hart voor Den Haag-achterban. Op de achtergrond klinkt ‘Absolutely Flawless’.

Voor de mediaman van de partij, Ralf Sluijs (nummer 3 op de lijst) is het hoe dan ook een feestelijke avond. Hij kan samen met campagneleider Coen Bom terugkijken op kleurrijke maanden, compleet met groen-gele stadsbus, 007-imitiaties, een limousine én een veelbesproken parodie op ‘Bon Gepakt’, waarvan rapper Donnie en René Froger de lol niet zagen.

De campagnebus staat op de Lange Poten geparkeerd. (DHC)

Sluijs: “We hebben een fantastische campagne gedraaid: mensen lachten en dansten op straat met de handjes in de lucht!” Wat is het geheim waarmee hij telkens weer de spotlight van de media vond? “We zitten in de haarvaten van de stad. We zijn geliefd – Richard is geliefd. We zijn creatief, snel,” somt Sluijs op. “Maar,” voegt hij er ernstig aan toe, “altijd in combinatie met de inhoud: er ligt een vuistdik verkiezingsprogramma onder op wijkniveau.”

De neuzen lijken dezelfde kant op te staan, want ook Sluijs zet in op vijftien zetels. Coen Bom vult aan tijdens zijn bedankspeech: “De vraag is niet of we de overwinning kunnen claimen, maar hoe groot de pijn voor de andere partijen zal zijn.”

Het stroomt vol op het stadhuis. De eerste lijsttrekkers en hun delegatie zijn gespot. Weldra zal burgemeester Jan van Zanen de eerste uitslagen van de verkiezingen bekendmaken. Die zullen in ieder geval de stemmen van maandag en dinsdag bevatten.

Houd een slag om de arm, er gaan in de loop van de avond en nacht zeker verschuivingen optreden.

D66-campagneleider en -kandidaat Carolien Verduin spreekt de partijleden in Bleyenberg toe. (DHC/Anniek Molle)

De ‘running mate’ van Richard de Mos, oud-minister Rita Verdonk (ooit VVD en Trots op Nederland) is ook bij Luden. Zij wil via de partij een rentree maken in de politieke arena en ziet zichzelf graag plaatsnemen in het volgende college. “Met de portefeuille zorg. Daarin heb ik de laatste jaren ook gewerkt. Ik wil problemen aanpakken zoals de eenzaamheid van ouderen, maar ook kinderen die zonder ontbijt naar school gaan.”

Die droom komt straks, als de eerste resultaten worden bekendgemaakt, misschien weer een stap dichterbij.

Rita Verdonk drinkt alvast op een goede uitslag. (DHC)

Verdonk heeft hoge verwachtingen van vanavond. “Er is ontzettend hard gewerkt en veel plezier gemaakt in de campagne. Vijftien zetels zou heel mooi zijn, maar met twaalf zijn we ook blij. Dat moet lukken.”

En mocht er geen plek zijn voor Hart voor Den Haag in een nieuwe coalitie, neemt Verdonk dan haar raadszetel in? “Daar kan ik kort over zijn: zeker.”

Jasper Gramsma

Direct aan de ingang van café de Prael aan het Esperantoplein schijnt het felle licht van de camera op het licht van minister Dilan Yesilgöz-Zegerius. De grote menigte achter haar – voornamelijk mannen in pak – staan al bij de bar. De ene na de andere VVD- coryfee komt binnenwandelen: Sander Dekker, Martin Worsdorfer, Dennis Wiersma.

Maar waar is lijsttrekker Anne Mulder? Rutger de Ridder wijst naar de keuken. Daar, in een rustige ruimte zit de wethouder en lijsttrekker van de VVD. “Het is me een beetje te rumoerig daar,” zegt Mulder. Hij is herstellende van corona en een hersenschudding. “Van de week was ik nog helemaal blauw”, zegt hij wijzend naar zij hoofd. “Uitgegleden tijdens het flyeren.” Daarna: “Ik hoop op tien zetels, maar het is koffiedik kijken natuurlijk.”

Net zoals de partijen met wie hij wil samenwerken. Een partij uitsluiten zoals D66 bij Hart voor Den Haag doet, zal de VVD niet doen. “Dan sluit je duizend kiezers uit. Je moet kiezers serieus nemen.”

Minister Dilan Yesilgöz-Zegerius op het feestje van de VVD. (DHC)

“Hé ome Willem,” klinkt het over de Grote Markt, bij de ingang van Bleijenberg. Goedlachs loopt acteur en jazzzanger Edwin Rutten het gezelschap te moed. Al snel klinkt zijn gelach over het plein.

Het tv-coryfee, vooral bekend van het VARA-kinderprogramma ‘De film van Ome Willem’, was lijstduwer voor D66, en dus geeft hij acte de présence op de verkiezingsavond. “Ik was geen luie lijstduwer, hè,” vertelt hij eenmaal binnen. “Ik ben op Radio 5 geweest, op 3FM, bij RTL Boulevard, Shownieuws, hartstikke leuk allemaal. En natuurlijk veel flyeren.”

Edwin Rutten (‘Ome Willem’) op het feestje van D66. (DHC/Anniek Molle)

Rutten, die sinds vijf jaar in Den Haag (Loosduinen) woont, heeft vertrouwen. “Ik hoop in ieder geval dat we meer stemmen krijgen dan vier jaar geleden. Dat zou heel mooi zijn. Ik denk dat het wel gaat lukken, maar het is afwachten.”

Een van de leukste momenten in de campagne vond Rutten een ontmoeting met zijn bijna-naamgenoot, premier Mark Rutte op het Willem Rooyaardsplein. “Hij kwam toen net uit de supermarkt. We hebben een foto gemaakt en een klein praatje. Daarna ging ik terug naar de D66’ers die van een  afstandje toekeken en zei: ‘hij is om’, haha.”

Wat als Rutten met voorkeurstemmen in de gemeenteraad wordt gekozen? “Robert (van Asten, lijsttrekker, red.) zei: ‘dan moeten we om de tafel’. Maar ik vind het niet eerlijk dat ik dan iemand die veel hoger staat eruit wip, iemand met veel meer dossierkennis dan ik. Dat vind ik niet juist.”

Kim Andriessen

De lage opkomst valt burgemeester Jan van Zanen ‘een beetje tegen’, zei hij zojuist op de radio bij Den Haag FM. “Ik had het idee dat het maandag en dinsdag best goed ging. We hadden al 8,5 procent te pakken.” Misschien gaan we wel naar de 50 procent, dacht hij vanochtend nog. “Ik ben van de afdeling optimisme.”

Hij had gehoopt dat inwoners, door de oorlog in Oekraïne extra bewust van hun democratische rechten, toch zouden besluiten om te stemmen.

‘De opkomst valt me een beetje tegen’, zegt burgemeester Jan van Zanen. pic.twitter.com/MHRPRntgKe

— Den Haag FM (@DenHaagFM) March 16, 2022

In café Tribes wacht de verkiezingsploeg van Denk op de uitslag. Bij de laatste peiling stonden ze op twee zetels, maar de achterban van Denk blijkt keer op keer lastig te peilen. Ze gaan dan ook voor meer. “Ik denk dat we vanaf vier echt blij zijn,” zegt nummer 5 Adeel Mahmood. “Alles wat daarbij komt is bonus. Drie is voor ons de ondergrens.”

Optimisme van Mahmood, dat ook bij lijsttrekker Nur Icar leeft. “We doen voor het eerst mee, dus voor ons is alles winst. Maar we hopen wel op vijf à zes zetels.”

Een probleem voor Denk zou het lage opkomstpercentage kunnen zijn. De achterban is al lastig tot stemmen te motiveren, en een opkomst van 43 procent – gemeten om 21:00 uur – zou voor de partij nadelig kunnen zijn. “We hopen dat uit onze eigen achterban de opkomst wel hoger is,” zegt Mahmood.

Over het verloop van de campagne is Icar tevreden. “Als ik het in één woord moet omschrijven: een avontuur. We hebben een jong maar creatief team.” Mocht het tot een grote overwinning van Denk komen, dan denkt Icar een betere afspiegeling van de stad in de gemeenteraad terug te zien. “Die balans is er nu niet. Dat zou bij zes zetels een stuk beter zijn.” Mahmood vult aan: “Maar dat is pas zo als de opkomst van onze achterban meegroeit met het gemiddelde van de stad. De opkomst in de Schilderswijk moet dan net zo hoog worden als in Duindorp.”

Tijmen van den Born

Het ziet er somber uit voor de opkomst in Den Haag. De teller is blijven steken op 43 procent. We houden een slag om de arm, het opkomstpercentage is nog niet officieel vastgesteld, maar het lijkt een pijnlijk lage opkomst te zijn.

Historisch laag? Daarvoor moeten we de archieven in. Deze eeuw kwam de opkomst in Den Haag in ieder geval niet onder de 47,7 procent. Dat was in 2006.

Ook bij Hart voor Den Haag/Groep de Mos is het wachten begonnen. Achter in café-restaurant Luden op het Plein is het al behoorlijk druk. De band is intussen bezig het geluid te stemmen.

De partij van Richard de Mos is in de winning mood: ‘Vier samen met ons een historische overwinning’, luidde de kop boven de uitnodiging voor deze uitslagenavond.

Over zijn streven is de lijsttrekker duidelijk geweest in de campagne: 23 zetels, oftewel een absolute meerderheid in de gemeenteraad. Dat lijkt volgens de laatste polls een utopie. De prognose is dat Hart voor Den Haag tussen de 7 en 11 zetels in de wacht sleept. Dat zou evenwel kunnen betekenen dat de partij, net als bij de verkiezingen in 2018, de grootste wordt.

Het is al behoorlijke druk in café Luden, waar Hart voor Den Haag zich opmaakt voor de uitslag. (DHC)

De felste strijd voerden De Mos en consorten met de ‘genuanceerde pijpenrokers’ van D66. Die partij kan het Hart voor Den Haag ook na vanavond nog lastig maken. De democraten – in de peilingen de tweede partij – willen namelijk niet met de ‘rechts-populisten’ in een nieuw college. Zeker niet zolang de slepende corruptiezaak rond de kopstukken niet is afgerond.

Het zijn allemaal zorgen voor later. Eerst maakt Hart voor Den Haag zich op voor een feestje.

Jasper Gramsma

Kiezers bedankt! Nu duimen voor een goede uitslag ? pic.twitter.com/7XK7awdSIC

— Richard de Mos ?? (@RicharddeMos) March 16, 2022

En de stembureaus zijn dicht. De teller van de opkomst staat op een bedroevende 43 procent, maar we denken (en hopen) dat dit getal wat achterloopt.

Nu begint het lange wachten. Zoals gezegd, de NOS houdt geen exitpoll in Den Haag, dus we zullen moeten wachten tot de bekendmaking van de eerste verkiezingsuitslagen. Vanaf 22:30 uur is het stadhuis het decor van de Haagse uitslagenavond, al vieren de partijen elk hun eigen feestje in zaaltjes en cafés in de stad.

Hoe laat we in het IJspaleis de eerste resultaten kunnen verwachten? “Kom maar niet te vroeg,” adviseert de gemeente.

Een bescheiden volksoploop op station HS. Bij het stembureau op spoor 3 en 4 staat er, zo vlak voor de sluitingstijd van de stembussen, een rij. Treinreizigers vullen op de valreep nog een stembiljet in.

De laatste kiezers brengen hun stem uit op het perron van HS. (DHC/Anniek Molle)

Met nog ruim een uur te gaan tot de stembussen sluiten, bedraagt de opkomst in Den Haag iets meer dan 40 procent. De stad koerst opnieuw af op een opkomst van (iets) minder dan 50 procent, wat een teleurstelling (maar geen verrassing) mag heten.

Het is nog altijd niet te laat om stemmen te werven. Op de Turfmarkt voor station Den Haag Centraal proberen D66 en GroenLinks nog de laatste kiezers richting de stembus te krijgen. Bij voorkeur met een keuze voor een van beide partijen natuurlijk, hoewel het D66’er Dennis Groenewold (nummer 2 op de lijst) daar eigenlijk niet om gaat. “Ga vooral stemmen, zeggen we. Veel mensen hebben dat inmiddels al gedaan. Ik heb wel het idee dat het uiteindelijk wat begint te leven de laatste dagen.”

Van een afstandje lijkt het alsof Hart voor Den Haag/Groep de Mos ook aanwezig is, maar dat blijkt dichterbij een GroenLinkser met een gele trui te zijn. Aan Hart voor Den Haag-promotie is rond het Centraal Station hoe dan ook geen gebrek: overal zijn afbeeldingen van voorman Richard de Mos. Zelfs op het grote televisiescherm in de stationshal prijkt een foto van de nummer 1 van lijst 1.

Dennis Groenewold (D66, nummer twee) spoort aan het eind van de middag voorbijgangers aan om te gaan stemmen. (DHC/Anniek Molle)

De klok slaat zes en inmiddels heeft één op de drie Hagenaars gestemd. 33,8 procent, om precies te zijn, evenveel als vier jaar geleden. Menigeen zal na het werk, sporten en/of avondeten naar stembureau snellen om op de valreep te stemmen. Dat hopen we dan – bij de vorige editie bleef iets meer dan de helft van het Haagse electoraat thuis.

Nog drie uur te gaan. Om 21.00 uur sluiten de stembussen. Vanaf dan kan het tellen van de stemmen die vandaag zijn uitgebracht beginnen.

Stemmen tussen de geitjes, varkens en koeien: het kan bij de stadsboerderij Schildershoeve aan het Teniersplantsoen. Vier jaar geleden werd hier massaal gekozen voor een van de drie islamitische partijen: de Partij van de Eenheid, Islam Democraten of Nida. Die haalden toen gezamenlijk 57,6 procent van de stemmen. Zij doen dit jaar niet mee, maar wie islamitisch wil kiezen kan vandaag voor Denk gaan of de afsplitsing Haags Belang.

Druk is het halverwege de middag nog niet geweest, vertelt stembureauvoorzitter Jaap Dinkelman (36). “We zitten nu op ongeveer honderd mensen, dat is in zes uur natuurlijk niet zo veel.” Gelukkig voor de stembureauleden hebben ze gezelschap van wat kleinvee. “Hier heb je wat stallen,” wijst Dinkelman op een ruimte achter het stemgedeelte. “Er ligt nu nog een varken, de rest is nu buiten. En er is hier een heel klein geitje dat veel bekijks trekt.”

Buurtbewoner Ria van der Meer (66) gaat deze gemeenteraadsverkiezingen voor een bekende van haar: Peter Mekers, nummer 9 van D66. Ze verwacht dat vooral Denk veel kiezers gaat trekken in haar buurt. “Die hebben goed campagne gevoerd. Ze doen veel voor de wijk en ze hebben een goede folder. Dus ik kan me voorstellen dat de mensen hier voor ze kiezen.”

Tijmen van den Born

Bij stadsboerderij Schildershoeve stemden vier jaar geleden 57,6 procent van de kiezers op een islamitische partij. (DHC/Anniek Molle)

Als over twee weken de nieuwe gemeenteraad wordt geïnstalleerd, zal menig zittend raadslid terugkeren in de raadzaal. Vier jaar geleden bleven 22 van de 45 raadsleden zitten. Wat kunnen we nu verwachten?

Vers bloed, dat zeker. Even een hypothetische blik. Als we de slotpeiling van I&O Research aanhouden en de volgordes van de kandidatenlijsten als uitgangspunt nemen, dan zouden 19 zetels naar nieuwe raadsleden gaan. Dat is buiten de voorkeursstemmen gerekend, die een lager genoteerde kandidaat alsnog de gemeenteraad in kunnen parachuteren. En dat is buiten de verkiezingsuitslag gerekend. Bij grote uitschieters wordt de kans op nieuwe raadsleden groter.

Met een jonge aanwas vertrekt ook veel ervaring uit de raad, in het bijzonder in de persoon van nestor Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij). Hij zat 24 jaar in de gemeentepolitiek, waarvan vier jaar als wethouder.

De stemmen zijn zo goed als geteld, althans, die van maandag en dinsdag. 8,5 procent van de Haagse kiezers bracht begin deze week alvast zijn of haar stem uit in één van de vijftig stemlokalen die toen al open waren.

In het World Forum worden die stemmen vanmiddag vastgesteld. Vanavond zullen hier tweehonderd man de stemmen van nog eens 44 stemlokalen tellen.

^{Vrijwilligers tellen de vroege stemmen in het World Forum. (Martijn Beekman)}

De twee stembureaus in Duindorp liggen op een steenworp afstand van elkaar. De een in basisschool de Meerpaal, de ander in wijkcentrum Het Trefpunt. Voordat de vlaggen van het stembureau opdoemen, begroeten twee grote banieren van Hart voor Den Haag/Groep de Mos de kiezer. Het moge duidelijk zijn: Duindorp is belangrijk voor Richard en de zijnen. Vier jaar geleden kreeg de partij in deze stemlokalen bijna de helft van alle stemmen.

Ze zullen dus hopen op een hoge opkomst in Het Trefpunt. Maar volgens veteraan van het stemlokaal Elisabeth de Ruiter is het er rustiger dan normaal. “We hebben jaren gehad dat de rij tot aan buiten stond.” Bureauvoorzitter Stephanie Faure heeft daar een verklaring voor. “Vanwege corona zijn de verkiezingen over meerdere dagen gespreid. Ook merk je dat de gemeenteraad toch minder mensen trekt dan de landelijke verkiezingen. Jammer, want ze zijn net zo belangrijk.”

^{Een vrouw brengt haar stem uit in Duindorp. (DHC/Anniek Molle)}

Maar heus niet iedereen laat het afweten. Neem rasduindorper Alida. Ze is slecht ter been en loopt met een rollator. Toch vond ze het belangrijk om te komen. “Want mijn man zei altijd: als je niet stemt, mag je ook niet zeuren.” Op de vraag of ze het moeilijk vond om een keuze te maken, antwoordt ze volmondig ja. “Ik weet het nog steeds niet, ik ga in het hokje beslissen.”

Anderen zijn beter voorbereid. Veel mensen hebben meerdere stemwijzers ingevuld. “Daar kwam D66 uit,” vertelt een vrouw. “Normaal stem ik op een pure klimaatpartij, maar Oekraïne heeft me aan het denken gezet.” De Russische oorlog blijkt voor meerderen een belangrijk thema. “Het spookt toch door je hoofd,” vertelt een vader met zijn dochter aan de hand.

Alida komt weer naar buiten en puft wat na. Het is niet De Mos geworden, maar Partij voor de Dieren. “Dat leek me het beste in deze rare tijden.”

Jesse Kuiper

Nieuw fenomeen in campagnetijd: ‘kieswijzers’ van partijen zelf. De Haagse afdeling van GroenLinks kwam onlangs met een snelkieswijzer, waarin de partij haar standpunten afzet tegen die van concurrenten. Tot niemands verrassing scoort GroenLinks honderd procent, in tegenstelling tot de PvdA, HSP, SP, D66 en Denk – volgens GroenLinks dan.

D66 heeft landelijk een variant hierop gelanceerd. Daarin vergelijken zij per thema zichzelf met andere partijen. De partijdige kieswijzer, heet de tool, en die naam is goed gekozen. D66 komt als beste partij uit de bus.

Wij adviseren gewoon onze kieswijzer te doen, die gebaseerd is op hoe partijen daadwerkelijk stemmen. Maar ja, dat advies is natuurlijk óók gekleurd. (De inhoud dan weer niet.)

We moeten het even over de opkomst hebben. Verkiezingen mogen dan wel ‘het feest van de democratie’ heten, als de meerderheid thuisblijft is het een eenzijdig feestje. Vier jaar geleden kwam maar 48 procent van de Haagse stemgerechtigden opdagen.

Nu trekken de gemeenteraadsverkiezingen altijd al minder kiezers dan de Tweede Kamerverkiezingen. In Den Haag schommelt de opkomst al jaren rond de helft. Het verschilt sterk per wijk: op het ‘zand’ wordt aanzienlijk meer gestemd dan op het ‘veen’. Moerwijk en Laakkwartier-Spoorwijk vormden vier jaren het dieptepunt. De opkomst lag in deze wijken onder de 30 procent. 

Hebben twee jaar coronabeperkingen en oorlog in Europa de Haagse kiezer gewekt uit zijn politieke winterslaap? Nu, zo tegen de klok van drie, ligt de opkomst op 25 procent, dat is hoger dan in Rotterdam (21 procent). Vooraf verwachtte peilbureau I&O Research dat de opkomst ‘niet sterk zal afwijken van de 48 procent uit 2018’.

Deze website houdt de opkomst in Den Haag live bij. 

We hadden het net al even over online advertenties. Hoe zit het eigenlijk met de partijreclame in de huis-aan-huisbladen? 

We zijn even gaan turven in De Scheveninger, De Segbroeker, Het Haagse Hout en de vijf edities van De Posthoorn. Wat opvalt: veel partijen (GroenLinks, Haagse Stadspartij, Partij voor de Dieren, PVV, Denk) laten huis-aan-huisblad helemaal links liggen.

Zo niet Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Sinds januari adverteert de partij in alle huis-aan-huisbladen met paginagrote advertorials of, in het geval van De Posthoorn, halve pagina’s. D66 volgt daarna. Die partij adverteert bovendien ook veel in betaalde kranten (zoals Den Haag Centraal) en krijgt een steuntje in de rug van de moederpartij, bijvoorbeeld met een paginagrote advertentie van partijleider Sigrid Kaag in NRC Handelsblad en de Volkskrant.

^{Bron: DHC}

Het meest gemiddelde stembureau van Den Haag staat in Mariahoeve. In buurthuis De Landen lag de uitslag vier jaar geleden het dichtst bij de totale uitslag.

“Er zijn al meer dan tweehonderd mensen geweest,” vertelt Edwin Bakker (68) , medewerker van het stembureau, tegen het middaguur. “Gisteren draaide ik een ochtenddienst bij voetbalvereniging VUC, daar kwamen in zeven uur tijd maar zesentachtig mensen langs. Hier heb je tenminste iets te doen.”

Stembureauvoorzitter Siem Bolhuis (76) zit alweer voor de zesde keer op verkiezingsdag in De Landen. Hij heeft wel kijk op de buurt. Wat verklaar het gemiddelde stemgedrag hier in Mariahoeve? “Ik denk dat de mensen heel wat met elkaar praten. Iedereen kent elkaar, het is een soort dorpje hier.”

Een mevrouw van midden zeventig die op Hart voor Den Haag/Groep de Mos heeft gestemd, oppert een andere verklaring. Volgens haar komt het omdat de buurt nauwelijks problemen kent. “Hier in de wijk is niet zoveel aan de hand.” En de belangrijke thema’s in de wijk spelen in de hele stad, vervolgt ze. “Ik vind de leefbaarheid en de zorg belangrijk. Dat is overal zo.”

Tijmen van den Born

In stembureau De Landen lag de uitslag het dichtst bij die van de hele stad. (DHC)

Tuurlijk, partijen flyeren nog altijd op de Haagse Markt en op het Plein. Maar intussen woedt de campagnestrijd ook op digitaal terrein. Sommige Haagse partijen geven serieus geld uit aan advertenties op Facebook. 

Hoeveel, dat kunnen we tot op de euro zien. Facebook maakt dit namelijk inzichtelijk in zijn advertentiebibliotheek. Sinds april 2019 pompten Haagse partijen 60.000 euro in Facebook-advertenties. Big spenders CDA en Hart voor Den Haag/Groep de Mos zijn goed voor de helft.

Het overgrote deel is in aantocht naar de verkiezingen uitgegeven, met name de afgelopen dagen. Vorige week donderdag stond de teller nog op 38.000 euro.

^{Bron: Meta, bewerking: DHC.}

Opvallen, daar gaat het om in de verkiezingscampagne. Dus halen partijen de vreemdste capriolen uit om door de kiezer opgemerkt te worden.

Verslaggever Tijmen van den Born ging de afgelopen weken op stap met partijen tijdens hun campagne. Van hardlopen met de PvdA (‘roodrunners’) tot een Texaanse campagnerally met cheerleaders (Hart voor Den Haag). Van zwerfvuil opruimen met de gelegenheidsvuilniswagen van de VVD tot een opstootje op de Haagse Markt tussen de PVV en Denk. En van gerbera’s uitdelen (ChristenUnie/SGP), een feestmaal bij Denk, tot ouderwets langs de deuren met GroenLinks.

Leuk leesvoer voor de lunchpauze, al zeggen we het zelf.

Zo onder de rook van de Electriciteitsfabriek is de locatie van het stembureau Zaal 3 spectaculair. De hokjes staan in de foyer van het theater, dat wordt omringd door kunststudio’s en andere creatieve industrie. Aan weerszijden liggen twee jonge, hippe wijken: de Zeeheldenbuurt en het Regentessekwartier.

Niet zo verassend dus dat hier bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen overwegend links werd gestemd. Vier jaar geleden ging maar liefst 70 procent van de stemmen naar GroenLinks, HSP, D66, PvdD en PvdA. Nergens anders was de progressieve stem zo groot.

Komen hier dan vooral bakfietsmoeders en barista’s stemmen? Loketvoorzitter Henry ter Louw doet er geen uitspraken over. Vooralsnog lijkt het mee te vallen. Zo nu en dan druppelen mensen binnen, jong en oud door elkaar. Ter Louw wijst een wat slechtziende heer op het uitvergrote stembiljet aan de muur. “Daar kunt u het makkelijker lezen.”

^{Volt-leider Laurens Dassen bracht zijn stem uit in Zaal 3. (DHC/Anniek Molle)}

Er zijn vervelendere stembureaus te bedenken om een dagje in te vrijwilligen. De medewerkers hangen aan de bar en drinken een theetje. Maar dat is niet waarom ze deze locatie hebben gekozen, lacht Ter Louw.  “Veel mensen hier werken in het dagelijks leven voor de gemeente aan de energietransitie. We vonden dit stembureau, zo naast de Elektriciteitsfabriek, wel passend.”

Aan het einde van de ochtend komt dan toch een jonge progressieveling zijn stem uitbrengen: Laurens Dassen, leider van Volt in de Tweede Kamer. Die partij doet in Den Haag niet mee, maar progressieve alternatieven zijn er genoeg.

Jesse Kuiper

Versnippering is de trend van de eeuw in de partijpolitiek. Er zijn steeds meer partijen en dus ook almaar kleinere fracties. Op het IJspaleis weten ze daar alles van. Op dit moment telt de gemeenteraad zestien fracties, verdeeld over vijfenveertig zetels. En die willen allemaal hun zegje doen. Geen wonder dat de raadsvergaderingen heuse marathonzittingen zijn geworden, tot ieders frustratie.

De Tweede Kamer volgt deze ‘Haagse’ ontwikkeling. Het parlement telt intussen negentien fracties, een record. En gezien de interne crisis bij Volt kunnen dat er zomaar twintig worden. 

Máár… misschien keert het tij. Volgens de peiling van I&O Research kunnen twaalf Haagse partijen een of meerdere zetels verwachten. Vier jaar geleden werden het er vijftien. Zou het? De bekende partijen Forum voor Democratie en 50Plus vallen in de peiling buiten de boot. Bovendien liggen interne ruzies en afsplitsingen altijd op de loer. 

Voor je het weet vergadert de gemeenteraad weer tot in de nacht.

Vanmiddag stemmen, vanavond dansen. Wie tussen 12:00 en 17:00 uur stemt bij muziekpodium het Paard maakt kans op de laatste kaarten voor het concert van Goldband vanavond in de Grote Zaal. ‘Om het democratisch grondrecht van stemmen te vieren verloot het poppodium 10 x 2 tickets voor de uitverkochte show van Goldband (diezelfde avond),’ aldus het Paard.

Het Haagse trio Goldband heeft een cultstatus. Na clubhits als ‘Witte Was’ en ‘Ja Ja Nee Nee’ brachten de zingende stukadoors vorig jaar een alleraardigst album uit. Het concert van vanavond was dan ook binnen tien minuten uitverkocht.

Fun fact: de albumtitel (‘Betaalbare romantiek’) komt van de bloemenkiosk naast station Den Haag Centraal. Over Den Haag zelf maakte Goldband tweeënhalf jaar geleden al het lomp-maar-leuke ‘Mijn Stad’.

Het Benoordenhout is een VVD-bastion, en het stemlokaal bij de Bernardusschool in de Ruychrocklaan al helemaal. Liefst 47,7 procent stemde hier vier jaar geleden op de VVD. Nergens anders lag dat percentage zo hoog.

En dat verbaast niemand op deze verkiezingsdag. “De meeste mensen hier stemmen landelijke VVD, dus dat zal je dan ook wel lokaal zien,” vertelt een vijftiger in een blauwe donsjas. Wat hij precies gaat stemmen houdt hij liever voor zichzelf, maar zijn grootste zorg is typische VVD-thematiek. “Ik vind dat er meer bedrijfsleven naar Den Haag moet komen. Shell, KPN, ze zijn allemaal weg.” En dat is volgens hem een slechte zaak. “Ja, daar draait de motor uiteindelijk op natuurlijk.”

Andere thema’s die voorbij komen: veiligheid, onderhoud van straten – “je struikelt over de ongelijke trottoirs vanwege boomwortels en dergelijke,” zegt een oudere mevrouw uit de buurt – en zorg voor ouderen. Dat laatste vindt de 88-jarige mevrouw Michiels ook. “Ik ga voor het CDA, omdat ik katholiek ben. Maar het belangrijkste onderwerp in de stad vind ik dat HMC Bronovo moet blijven bestaan.”

De ochtenddrukte in het stembureau is inmiddels voorbij. Medewerkers Lisanne Gabriele (18) en Amke Noorlander (17) pauzeren voor de ingang van het schoolplein. “Er komen nu alleen maar ouderen,” vertelt Gabriele. “Ik denk dat de meeste mensen aan het einde van de middag komen, als ze hun kinderen uit school halen. Of ’s avonds natuurlijk, want iedereen werkt gewoon.”

Tijmen van den Born

Hun hoofden prijken op bushokjes, flyers, posters, advertenties en ja zelfs snoepjes. De kandidaten voor de gemeenteraad, en dan vooral de partijleiders. De afgelopen weken interviewden wij de lijsttrekkers over hun ideeën voor de stad en de politieke keuzes die zij maken. 

In volgorde van het stembiljet: 

* Richard de Mos, Hart voor Den Haag: ‘Als wij terugkeren in het stadsbestuur, gaan wij bijten’

* Anne Mulder, VVD: ‘Door de Rotterdamsebaan zijn mensen sneller thuis, dáár gaat het om’

* Robert van Asten, D66: ‘Iedereen overal zijn auto laten neerzetten, dat kan niet’

* Mariëlle Vavier, GroenLinks: ‘We moeten als gemeente het lef hebben om keuzes te maken’

* Hilbert Bredemeijer, CDA: ‘We hebben een veelkleurige lijst. Dat is uniek’

* Martijn Balster, PvdA: ‘We hebben een stevig links geluid laten horen en tegelijkertijd resultaten geboekt’

* Fatima Faïd, Haagse Stadspartij: ‘Ik word chagrijnig van mensen zonder passie’

* Robert Barker, Partij voor de Dieren: ‘Het belangrijkste is dat er een groene coalitie komt’

* Sebastian Kruis, PVV: ‘Als je blijft bouwen, blijven mensen zich hier vestigen’

* Judith Klokkenburg, ChristenUnie/SGP: ‘De bijbel is geen politiek handboek’

* Lesley Arp, SP: ‘Verwevenheid van de gemeente met grote bouwbedrijven is een probleem’

* Geert Tomlow, 50Plus: ‘Ik ben net als Ed en Willem Bever uit de Fabeltjeskrant’

* Nur Icar, Denk: ‘Wij kiezen ervoor te investeren in kwetsbare groepen en wijken’

* Abdoel Haryouli, Haags Belang: ‘We zetten ons ook in voor het behoud van een kerk’

Vanochtend in Scheveningen: burgemeester Jan van Zanen brengt zijn stem uit. Hij staat natuurlijk boven de partijen, maar wij gokken dat het VVD is geworden, de partij waarvan hij lid is.

Vanmorgen bracht burgemeester Van Zanen zijn stem uit in See Lab, op Scheveningen. De burgemeester bezoekt vandaag stembureaus in alle acht de stadsdelen. pic.twitter.com/o9gj6sL6GY

— Newsroom Den Haag (@Newsroom070) March 16, 2022

Sommige kandidaten maken er een spektakel van. Zo arriveerde Rita Verdonk (nummer 2 van Hart voor Den Haag/Groep de Mos) maandag smaakvol per groengele partijlimousine in het Benoordenhout om haar stem uit te brengen. Het is Richard de Mos geworden.

Het is tijd om te stemmen @GDMDenHaag #dezestadverdientbeter #GR2022 pic.twitter.com/7Vejo3x3za

— Rita Verdonk (@RitaVerdonkDH) March 14, 2022

Zo, hoe liggen de kaarten? Afgaande op de slotpeiling van I&O Research kan Den Haag een tweestrijd verwachten tussen Hart voor Den Haag/Groep de Mos en D66. In die enquête kon de partij van Richard de Mos op een kleine 18 procent van de stemmen rekenen, gevolgd door ruim 14 procent voor de partij van Robert van Asten. 

De peiling paste mooi in het campagneverhaal van D66, dat zich afficheert als ‘de enige progressieve uitdager’ van het ‘rechtspopulisme’. Wat de mogelijke tweestrijd saillant maakt: D66 sluit samenwerking uit zolang De Mos een rechtszaak boven het hoofd hangt.

D66 gaat niet samenwerken met Hart voor Den Haag in een volgend college.

”Bij het samen besturen van de stad moet integriteit zonder twijfel zijn. Op dit moment is dat nog niet zo. Tot dat de rechter uitspraak heeft gedaan gaan wij niet samen met Hart voor Den Haag”@RvanAsten pic.twitter.com/duM39noQ4Y

— D66 Den Haag (@D66DenHaag) March 14, 2022

Afijn, het blijven peilingen. Vergeet de vele andere partijen niet. Die lijken elkaar weinig te ontlopen. Vooral linkse kiezers bleken nog geen definitieve keuze te hebben gemaakt, aldus I&O. Partijen als GroenLinks, de PvdA en de Partij voor de Dieren (PvdD) mogen hopen op de steun van die laatste twijfelaars. Zeker de PvdD voelt zich kiplekker, nu de slotpeiling haar vier zetels heeft voorgespiegeld.

Houd ook Denk in de gaten! De nieuwkomer, die de achterbannen van Islam Democraten, Nida en Partij van de Eenheid verenigt, kreeg in de laatste peiling slechts 3,9 procent van de stemmen. Dat kan weleens een flinke onderschatting blijken, erkent ook I&O. De achterban is voor peilers notoir lastig te bereiken. Bij de Tweede Kamerverkiezingen was Denk vorig jaar met 7,3 procent de vierde partij van de stad.

_{Slotpeiling van I&O Research, gehouden onder ruim 1200 Hagenaars tussen 12 en 27 februari.}

Het gaat voortvarend met de Haagse stembusgang. Inmiddels heeft 9,5 procent van de kiezers gestemd, aldus de website die dit live bijhoudt. Iets meer dan in Utrecht (8,7 procent) en beduidend meer dan in Rotterdam (6,5 procent).

Dit heeft uiteraard te maken met de opzet van de verkiezingen, die zijn uitgesmeerd over drie dagen. Maandag en dinsdag bracht in Den Haag reeds 8,5 procent van het electoraat zijn stem uit.

Een hoge opkomst zou welkom zijn, vorig jaar bleef die steken op 48 procent. Daarover later meer!

Moet je nog een beetje in de stemming komen voor de gemeenteraadsverkiezingen? In de politieke podcast van Den Haag Centraal duiken we in de verkiezingen en, vooral, de formatie. Verslaggever Mieke van Dixhoorn ontvangt de komende tijd elke aflevering een gast met wie ze de verwikkelingen rond de formatie bespreekt. We trappen af met een terugblik op vier knotsgekke jaren in het IJspaleis. 

De podcast ‘Wegwijs in het IJspaleis’ is gratis te beluisteren via Spotify en YouTube.

Eenentwintig partijen, bijna vijfhonderd kandidaten – ga er maar aanstaan. Volop keuze voor de Haagse kiezer vandaag. Twijfel je nog, of ben je benieuwd naar wat er allemaal speelt in het IJspaleis? Doe dan onze kieswijzer. Die kijkt niet naar wat partijen in de campagne beloven, maar naar hoe ze de afgelopen vier jaar daadwerkelijk hebben gestemd.

De vijfentwintig stellingen zijn gebaseerd op stemmingen van de gemeenteraad. Bij elk ervan vind je een uitgebreide uitleg van het onderwerp én, als kers op de taart, een stemverklaring per partij. 

Wat kunt u de komende uren en dagen verwachten? In dit ‘spoorboekje’ zetten we het op een rij.

Vandaag
Vanaf 7.30 uur ’s ochtends kan er worden gestemd in 276 stembureaus in Den Haag. Maandag en dinsdag kon dat al in zo’n vijftig stemlokalen, een maatregel in verband met corona. Deze vroeg uitgebrachte stemmen worden pas vandaag geteld.

Om 21.00 uur sluiten de stembussen. De NOS houdt, ondanks een lobby van het stadhuis, geen exitpoll (enquête bij de uitgang van stembureaus) in Den Haag. Voor een indicatie van de uitslag moeten we daarom zeker twee uur wachten.

Rond 23.00 uur worden de eerste verkiezingsresultaten verwacht, die gebaseerd is op 20 procent van de stemmen. Burgemeester Jan van Zanen zal die bekendmaken in het atrium van het stadhuis, ten overstaan van kandidaten en de pers. Alhoewel, de partijen houden elk hun eigen feestje in cafés.

Updates van de uitslag volgen in de uren daarna. De laatste voorlopige uitslag (80 procent van de stemmen geteld) wordt diep in de nacht verwacht.

Volgende week

Pas maandag ligt er een definitieve uitslag. Normaal is dit vrijdag, maar voorzorgsmaatregelen in verband met corona zorgen voor vertraging. Maandag is de verdeling van de restzetels zeker. Het centraal stembureau stelt het verkiezingsresultaat op een openbare zitting vast, waarna deze wordt gepubliceerd op uitslagen.denhaag.nl. U kunt daar de uitslag op het niveau van stad, stadsdeel, wijk en zelfs stembureau bekijken.

Traditiegetrouw zal de partij die de grootste is geworden het voortouw nemen in de formatie en een verkenner aandragen. Dat kunnen we in de loop van de week verwachten, waarschijnlijk dinsdag. Deze verkenner, doorgaans een ervaren (oud-)politicus, zal met alle fractievoorzitters spreken.

Een paar weken later volgt diens eindverslag, waarna de formatie echt kan beginnen. Een ander prominent politicus neemt het stokje over en zal als formateur de onderhandelingen begeleiden. 

Welkom in het liveblog van weekkrant Den Haag Centraal, waarin we vandaag de gemeenteraadsverkiezingen verslaan. Hier kunt u de hele dag en – we vrezen – nacht terecht voor alles over de Haagse stembusgang. Van de laatste nieuwtjes tot wetenswaardigheden, van reportages bij stembureaus tot de laatste campagnestunts, van de eerste analyses tot onze lees- en luistertips. En natuurlijk: de voorlopige uitslag.