Martijn Balster, PvdA: ‘We hebben een stevig links geluid laten horen en tegelijkertijd resultaten geboekt’
Zij trekken de kar en moeten zoveel mogelijk stemmen binnenhalen. In aanloop naar de verkiezingen interviewt DHC de lijsttrekkers. In deel 9: Martijn Balster (41) van de PvdA.
Betaalbaar wonen is prioriteit nummer één?
Martijn Balster: “Ja, en niet alleen voor ons. Kiezers vinden het ook het belangrijkste thema, bleek uit de peiling (van I&O Research, red.). Dankzij onze inzet is het aantal betaalbare woningen dat wordt gebouwd spectaculair toegenomen. In 2018 was van alle nieuwbouw maar twee procent sociale huur, vorig jaar zijn we ruimschoots over de dertig procent gegaan. Dat moeten we volhouden. Wat de bestaande woningvoorraad betreft, zou het mij een lief ding waard zijn als we in de vrije sector de huurprijzen mogen reguleren, zoals in het regeerakkoord staat. Na alle maatregelen die we hebben genomen – splitsingsverbod, kamerverhuurverbod, uitbreiding van de pandbrigade, opkoopbescherming en straks de verhuurdervergunning – is dat het sluitstuk om rust te brengen op de woningmarkt.”
De PvdA oppert een verdeelsysteem in de vrije huursector. Dat klinkt haast communistisch.
“Ik vind zoiets het nadenken waard. Zolang er geen huurprijsregulering is, zou het goed zijn dat de mensen met de grootste nood voorrang krijgen op een huurwoning in het middensegment. Iemand die qua inkomen net boven de sociale huurgrens zit en al lange tijd zoekt, zou wat ons betreft als eerste in aanmerking moeten komen. Daarmee gaan we ook discriminatie op de woningmarkt tegen.”
Naast het verkiezingsprogramma publiceerde u ook een woonmanifest. Waarom?
“Daarmee wilde ik laten zien hoe de discussie over de woningnood wordt gevoerd. Rechts wil het vaak aan de markt overlaten. Nou, dan wordt er echt te weinig betaalbaar gebouwd. Populistisch rechts roept dat de woningen worden ingepikt door statushouders, vluchtelingen dus. Dat is niet alleen xenofobisch, maar ook onjuist. Maar twee tot zes procent van de sociale huurwoningen die vrijkomen, gaat naar statushouders. Het is een fabeltje dat daardoor de schaarste op de woningmarkt is ontstaan. Die is het gevolg van jarenlange liberalisering en het afknijpen van corporaties.”
Uw andere grote project is Zuidwest. Daarbij kreeg u twee moties van wantrouwen aan uw broek. Heeft u zich niet vergaloppeerd?
“Ik snap dat zo’n omvangrijk dossier een stevige discussie geeft, maar ik heb altijd de bewonersbelangen voor ogen gehad. Zij weten nu eindelijk waar ze aan toe zijn: een nieuwe woning, beter geïsoleerd en tegen dezelfde lasten, met voor iedereen een terugkeergarantie. Dat is uniek. Vergelijk het eens met Rotterdam-Zuid, waar bewoners hun heil elders mogen zoeken. Ik vind dat zwaarder wegen dan het beschermd stadsgezicht (van de Dreven-buurt, dat is opgeheven, red.). Ik heb het negatieve preadvies van de Welstand niet willen wegmoffelen, zoals is gesuggereerd. Maar achteraf gezien was het beter geweest om het stuk eerder te delen met de gemeenteraad.”
In 2018 was van alle nieuwbouw maar twee procent sociale huur, vorig jaar zijn we ruimschoots over de dertig procent gegaan.
Wat zijn andere speerpunten voor de PvdA?
Martijn Balster: “Wij vinden een eerlijke energietransitie belangrijk. Nu komen duurzaamheidssubsidies te weinig terecht bij mensen met de hoogste nood. En kansenongelijkheid in het onderwijs. Het is onacceptabel dat in wijken waar ouders minder hoog opgeleid zijn, kinderen systematisch lager schooladvies krijgen. Dat het ene kind wel huiswerkbegeleiding kan krijgen en het andere niet. Als gemeente moeten we hierin activistischer zijn. Laten we op woensdagmiddagen extra lesprogramma’s financieren voor kinderen in wijken die achterblijven. Juist in die buurten is het lerarentekort het grootst. Dan vind ik het legitiem om docenten op die scholen een hoger salaris te bieden.”
Zulk sociaal beleid kost geld. Hoe wilt u het betalen?
“We moeten de onroerendezaakbelasting (ozb) verhogen, dat is onvermijdelijk. Doen we niks, dan zullen we structureel twintig miljoen euro moeten bezuinigen. Ik ben er niet trots op dat wij de stad met de laagste lasten zijn terwijl we zoveel problemen moeten oplossen. De ozb valt op de schouders van mensen met vermogen, namelijk hun koopwoning. Daarnaast moeten we ons hard maken voor meer geld van het rijk.”
In tien jaar tijd zijn veel PvdA-kiezers weggelopen. Hoe winnen jullie het vertrouwen terug?
“We hebben de afgelopen jaren hard gewerkt op terreinen die voor onze partij en achterban belangrijk zijn. Mikal Tseggai (fractievoorzitter, red.) is beeldbepalend op onderwijs, Janneke Holman (raadslid, red.) heeft zich hard ingezet voor een eerlijker Wmo- en jeugdbeleid. We hebben een stevig links geluid laten horen en tegelijkertijd resultaten geboekt. We hopen dat de kiezer dat ziet.”
De PvdA maakt het echt waar.
En wat als die kiezer twijfelt tussen de PvdA en GroenLinks?
Martijn Balster: “Ik zal niks naars zeggen over GroenLinks. Ik kan alleen zeggen dat de PvdA het echt waarmaakt. We hebben twee jaar stevig oppositie gevoerd, maar kwamen ook altijd met haalbare voorstellen. Daarna hebben we als coalitiepartij onze woonagenda grotendeels kunnen uitvoeren. Dat is onze kracht.”
Hart voor Den Haag/Groep de Mos kan zomaar weer de grootste worden. Onderhandelen of ‘cordon sanitaire’?
“Wij sluiten alleen de PVV en Forum voor Democraten uit. Wel is Hart voor Den Haag fel tegen statushouders en vóór invoering van de Rotterdamwet, wat voor ons onbespreekbaar is. Op andere punten klinken ze linkser, al hebben we bij het vorige college gezien dat veel sociale voornemens werden losgelaten. We zullen kijken hoe ver we in onderhandelingen komen. Zolang Richard de Mos verdachte is in de strafzaak – die overigens véél te lang duurt, heel schadelijk – kan hij niet besturen.”
Wilt u door als woonwethouder?
“Ja. Ik heb het naar mijn zin en het is mooi om te zien dat we onze doelstellingen kunnen realiseren. De PvdA gaat voor zes zetels, een verdubbeling.”
Wilt u meer lezen over Haagse politiek, achtergronden en cultuur? Neem een (proef)abonnement op de onafhankelijke weekkrant Den Haag Centraal. Of koop de krant bij één van onze verkooppunten.
