Waar kunnen de coffeeshops naartoe?
Het wil maar niet lukken om coffeeshops uit het Zeeheldenkwartier en Regentes-Valkenbos te verplaatsen. De druk op de politiek neemt toe om pijnlijke keuzes te maken.
De opluchting was groot toen Abdoel Sanhaji zes jaar geleden zijn coffeeshop in de Piet Heinstraat verhuisde naar de Boerenstraat, Transvaal. Eindelijk een shop minder in het Zeeheldenkwartier. Op de nieuwe locatie had eerder een coffeeshop wegens strafbare feiten de deuren moeten sluiten. “Dat maakte de verhuizing makkelijker,” vertelt Sanhaji. De gemeente moedigt coffeeshops in het Zeeheldenkwartier aan om hun nering elders voort te zetten. Tot dusver zonder veel succes. Sanhaji’s zaak is de enige die is verhuisd.
Een ‘beheersbare branche’, dat is al jaren het doel van het Haagse coffeeshopbeleid. Telde de stad halverwege de jaren negentig nog zo’n 125 coffeeshops, inmiddels zijn dat er nog 36. Maar één kwestie krijgt het stadsbestuur niet opgelost: de overconcentratie van shops in het Zeeheldenkwartier en de Weimarstraat. Die gaat gepaard met overlast, van asociaal rijgedrag tot een unheimisch straatbeeld. Buurtbewoners dringen aan op verplaatsing. In de zuidelijke helft van Den Haag staat geen enkele coffeeshop. Wat moet Regentes-Valkenbos er met acht?
Gedoogbeleid coffeeshops
De vraag ligt weer op tafel sinds burgemeester Jan van Zanen een brief schreef over het gedoogbeleid en er een buurtprotest ontstond in Nieuw Waldeck. Een van de shophouders uit de Weimarstraat wil zijn zaak verhuizen naar een kiosk langs de Oude Haagweg. Hij heeft in november een beginseluitspraak – een soort testvergunning – aangevraagd. Buurtbewoners zijn fel gekant tegen de komst van een coffeeshop in Waldeck. Hun petitie is door ruim 1500 mensen ondertekend. Ook CDA-wethouder Hilbert Bredemeijer, die in de wijk woont, zette zijn krabbel. Dat deed hij ‘als vader van drie kinderen’, verklaarde hij aan AD Haagsche Courant. Na felle kritiek van hoogleraren en raadsleden trok de wethouder zijn handtekening in.
Met één coffeeshop minder los je de problemen van de Weimarstraat niet op, maar creëer je wel een nieuw probleem in een andere wijk.
Het akkefietje typeert de listigheid van de zaak. Het stadhuis wil het Zeeheldenkwartier en de Weimarstraat ontlasten, maar waar moeten die coffeeshops dan heen? Het vinden van vervangende locaties blijkt een crime. Zo mag een shop zich niet vestigen in een woonstraat, vlak bij een school, in een kinderrijke buurt, in een winkelcentrum of dicht bij een café of discotheek. Daarmee heeft de raad wel een erg ‘hoge drempel’ opgeworpen, schrijft Van Zanen. Aan de shophouders ligt het niet, verzekert Sanhaji, tevens voorzitter van de Vereniging Haagse Cannabis Shops. “Die zijn bereid om te verhuizen. Met één minder in het Zeeheldenkwartier en twee minder in de Weimarstraat is de druk van de ketel.”
Doorbraak
Het is aan de politiek om een doorbraak te forceren. De druk is hoog: de Weimarstraat geldt als ‘prioriteitsgebied’ en verplaatsing van coffeeshops is een speerpunt uit het coalitieakkoord. ‘Wij verwachten nu, na jarenlange vooruitgeschoven aanpak, dat op korte termijn overgegaan wordt tot daadwerkelijke verplaatsing of sluiting,’ schrijft Mafuganova, bewonersorganisatie uit Regentes-Valkenbos, in een brief. ‘Indien hierdoor problemen ontstaan in andere wijken, gebieden of districten is dat niet relevant voor onze wijk!’ De burgemeester sluit niet uit dat de gemeente bewonersbezwaren zal moeten overrulen. Een verhuizing kan alleen slagen, schrijft hij aan de raad, ‘als de bereidheid bestaat om in een voorkomend geval het oplossen van de overconcentratie zwaarder te laten wegen.’
Dat ziet het CDA niet zitten. “We moeten niet lukraak coffeeshops verplaatsen,” zegt fractievoorzitter Kavish Partiman. “Met één coffeeshop minder los je de problemen van de Weimarstraat niet op, maar creëer je wel een nieuw probleem in een andere wijk. Het gaat ons om draagvlak. Als de buurt er niet mee kan leven, zoals in Nieuw Waldeck, moeten we ons afvragen of een verhuizing wel wenselijk is.” Wat Partiman betreft, zet de gemeente meer in op handhaving. “Het is een kwestie van politieke wil. Deetman (oud-burgemeester, red.) wist veel coffeeshops te sluiten. Ga bijvoorbeeld actief controleren op de hoeveelheid drugs die shops in huis mogen hebben. Als ze op fouten worden betrapt, sluit ze dan. De wet biedt die mogelijkheden.”
Afhaalloket
Raadslid Arjen Dubbelaar (Hart voor Den Haag/Groep de Mos) bracht vorig jaar een ander idee in: afhaalloketten op bedrijventerreinen. Het college van B en W kreeg de opdracht deze mogelijkheid te onderzoeken. “De overlast in de Weimarstraat wordt grotendeels veroorzaakt door het vele verkeer van mensen die softdrugs komen afhalen,” licht Dubbelaar toe. “Als je die klanten kunt weghalen met een afhaalloket op een bedrijventerrein, scheelt dat enorm.” In Utrecht schijnt het te werken, zegt hij. De shophouders zijn voor. “We hebben het idee zelf aangedragen,” aldus Sanhaji. “Wie zou daar nou last van hebben?” Prima, stelt burgemeester Van Zanen, maar de raad heeft óók beleid voor bedrijventerreinen vastgesteld, en dat botst.
Voor het oplossen van maatschappelijke problemen wordt wel erg snel gekeken naar bedrijventerreinen
De ondernemers aldaar zitten er niet op te wachten, bevestigt Robert Medenblik, voorzitter van Stichting Bedrijventerreinen Haaglanden. “Voor het oplossen van maatschappelijke problemen wordt wel erg snel gekeken naar bedrijventerreinen. Bij het woningentekort is de Binckhorst aangewezen. Op ZKD (bedrijventerrein in Loosduinen, red.) zijn zorgdoelgroepen van bijvoorbeeld Parnassia ondergebracht. Terwijl deze gebieden van waarde moeten zijn voor de werkgelegenheid en de regionale economie.” Softdrugs op een bedrijventerrein gaat zomaar niet, benadrukt hij. Consumentenverkoop is er niet toegestaan. Ook heeft de gemeente zich te houden aan een convenant. “Daarin hebben we afgesproken dat alles wat niet op een bedrijventerrein past, uitvoerig met ons moet worden besproken.”
Not in my backyard
De coffeeshops zijn een klassiek ‘nimby’-probleem (not in my backyard). In de wirwar van belangen zal de politiek pijnlijke keuzes moeten maken.
Burgemeester Van Zanen wil voor de zomer in debat met de raad. Waar Partiman liever meer shops ziet verdwijnen, staat Dubbelaar er pragmatisch in. “Escamp, het grootste stadsdeel van Den Haag, heeft geen eigen coffeeshop meer. Eén op de tien inwoners rookt weleens een jointje. Die moeten ze toch ergens halen?”
Onze redactie biedt u dit artikel uit de papieren krant gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Overweeg een (proef)abonnement op Den Haag Centraal. U ontvangt de krant 10 weken voor slechts 10 euro. Voor 90 euro per jaar kunt u DHC ook digitaal lezen.
