Extinction Rebellion: op 11 maart weer blokkade A12

Extinction Rebellion (XR) heeft maandag bekendgemaakt dat er een zesde actie op de A12 komt. Een woordvoerder van de gemeente laat weten dat er ‘geen kennisgeving’ is ontvangen. Burgemeester Jan van Zanen nam eerder het standpunt in dat er gedemonstreerd kan worden op het Malieveld, maar dat het blokkeren van Utrechtsebaan gevaarlijk en daarom ‘strafbaar’ is. Het gevolg was dat de politie zaterdag, bij de vijfde blokkade-actie, 768 demonstranten arresteerde en met HTM-bussen afvoerde. Die zijn inmiddels allen weer op vrije voeten, maar worden mogelijk veroordeeld. Het gaat om mensen die zich in het verdiepte deel van de weg bevonden, ter hoogte van de tijdelijke Tweede Kamer.

Demonstranten juichen de actievoerders in de bak van de Utrechtsebaan toe. | Foto: DHC

Zij werden door honderden sympathisanten toegejuicht vanaf de flankerende straten. Er deden zich geen gevaarlijke situaties voor, omdat de Utrechtsebaan eerder al was afgesloten voor auto’s.

‘17,5 miljard subsidie’

De internationale organisatie XR strijdt tegen de aantasting van klimaat en natuur. De recente acties in Den Haag richten zich tegen de ‘steun’ aan oliebedrijven en industrie. “De jaarlijks 17,5 miljard euro die de overheid besteedt aan het stimuleren van de winning, productie en het gebruik van fossiele brandstoffen, de zogenoemde fossiele subsidies, zijn ongeveer drie keer zoveel als wat er in de rijksbegroting is opgenomen voor klimaatbeleid.

Twee actievoerders klommen in lantaarnpalen. | Foto: Regio15

Wij blijven terugkomen op de A12 tot dit stopt,” aldus XR-woordvoerder Anne Kervers. Volgens berekeningen van XR tellen zaken als belastingvoordelen, subsidies en vrijstelling van accijnzen op tot het miljardenbedrag.

Eerdere aanhoudingen

De discussie over de plek van de demonstratie woedde al langer. Nieuw was deze keer dat justitie vrijdag verspreid over het land overging tot de aanhouding van acht personen, onder wie een aantal leden van XR, wegens ‘opruiing’. Het ging hier om het oproepen tot deelname aan de verboden blokkade van de weg. Deze actie leidde tot scherpe kritiek in de Tweede Kamer en daarbuiten. Vrijdagmiddag schaarden ruim veertig maatschappelijke organisaties zich achter het klimaatprotest en spraken zich uit tegen de aanhoudingen. “Wij maken ons grote zorgen dat het recht op protest steeds verder wordt ingeperkt in Nederland. Wij staan vierkant achter vreedzame actievoerders die hun recht om te protesteren uitoefenen, daarom zijn we zaterdag aanwezig bij het protest als breed maatschappelijk middenveld. We zien dat klimaatactivisten harder worden aangepakt door politie en justitie dan andere groepen demonstranten. Het demonstratierecht geldt voor iedereen, maar niet alle demonstranten worden gelijk behandeld,” zei Andy Palmen, directeur van Greenpeace Nederland vrijdagmiddag. Hij sprak namens alle andere organisaties, waaronder het Aidsfonds, het COC, Cordaid, de Fietsersbond, FNV, het Humanistisch Verbond, Milieudefensie, Oxfam Novib, Save the Children, Simavi, Stichting Vluchteling, Terre des Hommes en Urgenda.

Reactie Van Zanen

Deze solidariteitsverklaring leidde vrijdagmiddag tot een sterk afwijzende verklaring van burgemeester Van Zanen. ‘Een blokkade van de A12 gaat over de grenzen van het demonstratierecht. Deelnemers lopen het risico zich schuldig te maken aan ernstige strafbare feiten. Er is geen kennisgeving gedaan, er is geen aanspreekbare organisator van de actie en, uit het contact dat er wel is, blijkt dat men op geen enkele wijze bereid is om een vorm van demonstreren te kiezen die veilig is (…). Dit overschrijdt de grenzen van het demonstratierecht. Het doel heiligt niet elk middel en verder gaan op deze weg is onverantwoord (…). Ik hoop dan ook dat u als grote organisatie verantwoordelijkheid neemt en uw achterban niet blootstelt aan het gevaar ernstige strafbare feiten te begaan.” De oproep van Van Zanen maakte geen indruk; geen van de organisaties heeft afstand genomen van het gezamenlijke statement.

De zeven preventief opgepakte activisten, plus één die zichzelf meldde, vechten het gebiedsverbod bij de rechter aan. De zaak komt voor op dinsdag 14 februari. Eerder werd gezegd dat de raadkamer de zaak dinsdag 31 januari zou behandelen. Uiteindelijk bleek er op die dag onvoldoende tijd te zijn op de agenda van de Haagse rechtbank, volgens de advocaat van de demonstranten, Willem Jebbink. Eén van hen, Lucas Winnips, was zaterdag toch bij de demonstratie en werd daar voor de tweede keer opgepakt.