Iedereen blij met weer werkende Hemsterhuisbrug
Hij doet het en hoe. De historische Hemsterhuisbrug tussen de Noordwal en de Veenkade draait weer. “Het is een van de belangrijkste monumenten van bedrijf en techniek.”
Mensen in Couperiaanse kledij, een ijscokar, trotse bouwvakkers, blije buurtbewoners. Op de Veenkade en de Noordwal wordt dinsdagmiddag een feestje gevierd: de officiële oplevering van de Hemsterhuisbrug, vernoemd naar de straat in het Zeeheldenkwartier waarop hij aansluit. De kleur is felgroen, de uitkomst van historisch kleurenonderzoek.
“Heel mooi dat de brug klaar is,” zegt de flink getatoeëerde buurtbewoner Ricardo Demelinnen, die ook wel ‘Haagse Skilo’ wordt genoemd. “Ik woon in de ZHB-hoven dus als ik naar de Albert Heijn in de Elandstraat wil – vroeger de Konmar – is de brug onmisbaar. Hij hoort er echt bij.”
Scheepvaart
Dat klopt, want de oorspronkelijke brug is gebouwd in 1885. In verband met het scheepvaartverkeer – veel groenteschuiten uit het Westland – werd toen gekozen voor een door één man bedienbare draaibrug. Maar de scheepvaart nam af en het mechaniek verouderde. De burg werd in de jaren zestig van de vorige eeuw vastgezet.
Toen de kade van de Noordwal aan vernieuwing toe was, overwoog de gemeente de oude brug te verhogen. De scheepvaart is immers weer terug in de vorm van de rondvaarten. Maar toen kwam een brede coalitie van buurtbewoners, erfgoedspecialisten en techniekfreaks in het geweer. De lijst met betrokken organisaties is lang: van de Stichting Industrieel Erfgoed Den Haag (SHIE) tot de stichting SOS en van de wijkorganisaties Kortenbos en Zeeheldenkwartier tot de Stichting Joods Erfgoed Den Haag. Want dat is de brug ook: Joods erfgoed. De IJzergieterij Enthoven, ooit gelegen aan de huidige Pletterijkade en ooit een van de grootste bedrijven van de stad, leverde de brug. Enthoven was een Joodse firma. De fabriek maakte ook de overkapping van Hollands Spoor en de Oude Pier op Scheveningen.
Belangrijk monument
“Nu de brug weer werkt is hij een van de belangrijkste monumenten van bedrijf en techniek van de stad,” zegt Koos Havelaar, voorzitter van SHIE en hoofdauteur van het dinsdag gepresenteerde boekje ‘Monumentale brug in ere hersteld’. “De brug is een markant product van Enthoven en hij voegt sfeer en kwaliteit toe aan de binnenstad.” “Ook aardig is,” voegt Chris Schram van de Willemsvaart toe, “dat we naast andere brugtypes in de stad nu ook weer een echte draaibrug hebben.” Voor hem is verder van belang dat er bij de kaderenovatie een opstapplek voor rondvaarten is toegevoegd en natuurlijk ook dat hogere boten er nu weer doorkunnen.
Aan de hand van een voorbeeld uit Rotterdam is het brugwachtershuisje ontworpen
Wat dinsdag niet onbenoemd blijft is dat het nog een hele klus is geweest allemaal. Een directielid van bouwbedrijf Dura Vermeer vertelt dat de renovatie van de kademuur het hoofdwerk was en de brug een aardig dingetje erbij. Dat begon te schuiven toen bleek dat veel van het binnenste van de brug of verloren was gegaan of niet meer bruikbaar was. Uiteindelijk moest een cruciaal onderdeel, een reusachtige metalen spin die het bruglichaam draagt, opnieuw worden gegoten. Kon niet meer in Nederland, maar gelukkig bood een ijzergieterij in Bilbao uitkomst.
Brugwachtershuisje
Ook bijzonder is de reconstructie van het charmante brugwachtershuisje met zijn leien dakje. “Daar waren geen bouwtekeningen van, alleen een paar oude foto’s,” vertelt architect en SOS-bestuurder Peter Drijver. “Aan de hand van een voorbeeld uit Rotterdam is dit huisje ontworpen.” In dat huisje zit nu een modern elektrisch bedieningspaneel.
Na de toespraakjes is het grote moment daar. Een medewerker van Dura Vermeer zet een handel om. Even gebeurt er ogenschijnlijk niets. “Storing!”, roept iemand. Maar dan draait de brug verrassend snel en stil open. Een historisch zeilschip passeert moeiteloos. “Goh,” zegt John Onbehaijen uit Kijkduin, maar geboren op de Veenkade. “Dat gaat goed zeg. Ik herinner me nog hoe er vroeger een man met een grote zwengel kwam die hij in een luikje stak. Dan draaide hij de brug langzaam open. Maar dat was een zware klus. Nu staat de techniek voor niets.”
