Expositie van fotografenechtpaar Ute en Werner Mahler: vlijmscherpe observaties van gewone mensen
In Fotomuseum Den Haag is nu een overzichtstentoonstelling van het echtpaar Ute en Werner Mahler te zien: ‘Voorbij de grenzen van de DDR’. De expositie bestaat uit ‘vlijmscherpe observaties van gewone mensen’, zo schrijft DHC-recensent Margreet Hofland.
Het is een feest om door de tentoonstelling ‘Ute Mahler & Werner Mahler – Voorbij de grenzen van de DDR’ in Fotomuseum Den Haag te dwalen. De expositie bestaat voornamelijk uit zwart-witfoto’s, een selectie uit bijna vijftig jaar werk van het Duitse fotografenechtpaar.
Beiden groeiden op in de voormalige DDR. Het paar speelt een belangrijke rol in de Oost-Duitse fotowereld. Sinds 2005 geven ze les aan de Ostkreuzschule für Fotografie in Berlijn. De fotovakschool is door hen en een aantal andere fotografen opgericht na de val van de Muur. Ute en Werner Mahler kennen elkaar sinds hun middelbareschooltijd. In de jaren zeventig studeerden ze fotografie in Leipzig. Na de eerste dertig jaar afzonderlijk te hebben gewerkt, maken ze sinds 2009 samen fotoreportages. Deze tentoonstelling is het eerste grote overzicht van hun werk in Nederland. De expositie beslaat de periode van het begin van de jaren zeventig tot heden.
Ute en Werner Mahler zijn meesters in het observeren en interpreteren. Hun foto’s zijn nooit van tevoren bedacht of geregisseerd. Ze fotograferen geen grootse en meeslepende momenten maar zijn gefascineerd door het gewone leven in slaperige voorsteden. De Mahlers zien zichzelf als ‘documentairefotografen met een subjectieve aanpak’. Dit is in feite tegenstrijdig. Ze leggen het uit als: ‘We zijn ervan overtuigd dat er geen objectiviteit bestaat. Iedere fotograaf heeft zijn of haar eigen beeldtaal en benadering.’
Steenkolengruis
De personen op de foto’s stralen een sfeer uit die moeilijk te benoemen is, maar die de toeschouwer steeds weer bij de keel grijpt. In de oudere foto’s is het vooral de tijdsgeest die op een overtuigende manier is vastgelegd. In de serie ‘Zirkus Hein’, het afstudeerproject van Ute Mahler uit de jaren tachtig, zien we op een foto een stel circuskinderen over een touw hangen. Ze kijken zelfbewust de wereld in, op één na. De jongen zou net zo goed een balletdanser kunnen zijn. Of een model voor een schilderij uit de Italiaanse renaissance.
We zijn ervan overtuigd dat er geen objectiviteit bestaat. Iedere fotograaf heeft zijn of haar eigen beeldtaal en benadering.
Ute Mahler zag het bijzondere van deze jongen en heeft dat prachtig vastgelegd. Ze maakte ook portretten van bekende figuren. Voorbeelden zijn Een voorbeeld is zangeres Nina Hagen met haar moeder en de heel jonge politica Angela Merkel, betrapt op een onbewaakt ogenblik.
Heel indringend zijn de foto’s van Werner Mahler uit de serie ‘Steinkohlenwerk Martin Hoop’ uit 1975. In de Martin Hoopmijn werd steenkool nog met de hand en met drilboren gedolven. De hitte op deze diepte is enorm. De arbeiders werkten soms totaal naakt. Op de foto’s is hun hele lichaam besmeurd met steenkolengruis. Hun ogen lichten fel op met een verbeten uitdrukking. ‘Tegenwoordig denk ik dat dit een van de belangrijkste series uit mijn carrière is. De serie is kenmerkend voor mijn interesses,’ is het commentaar van Werner Mahler. Drie jaar later werd de mijn gesloten.
Ode aan kleine provinciesteden
‘Monalisen der Vorstädte’ (Mona Lisa’s van de voorsteden) uit 2009-2011 is de eerste gezamenlijke portretserie van het stel. Da Vinci’s ‘Mona Lisa’ diende als inspiratie. Het zijn gewone jonge vrouwen die een bijzondere schoonheid hebben en soms een geheimzinnige glimlach laten zien.
‘Kleinstadt’ is het laatste project dat het echtpaar samen deed van 2015 tot en met 2018. Het is een ode aan kleine provinciesteden in Duitsland. Het paar fotografeerde onder anderen jonge mensen die na de middelbare school een keuze moeten maken. Blijven of weggaan? Het zijn prachtige foto’s van hangjongeren die verveeld hun tijd doden.
‘Ute Mahler & Werner Mahler – Voorbij de grenzen van de DDR’. De expositie is te zien tot en met 22 september in het Fotomuseum Den Haag. Kijk voor meer informatie op www.fotomuseumdenhaag.nl
Dit artikel wordt u gratis aangeboden. Wilt u meer lezen over kunst en cultuur in de Haagse regio? Neem dan een abonnement op DHC.