Basalt Pottenbakkerij bestaat dertig jaar: keramiek als kunst
Basalt Pottenbakkerij bestaat exact dertig jaar. Dat is niet niks voor een bedrijf dat op puur ambachtelijke wijze porseleinen gebruiksserviesgoed maakt. Maar ook keramische kunst dat de hele wereld over gaat.
Als je vanaf de Pletterijkade richting het stadhuis loopt, zal het winkelpandje aan het Spui 222/230 je amper opvallen. Wat serviesgoed in een etalage en dat is het dan. Maar schijn bedriegt. Juist achter deze winkelgevel is een uniek en bovenal Haags bedrijf gevestigd: Basalt Pottenbakkerij.
Het is het geesteskind van keramist Thomas de Roo (54). Tot 1989 bestond zijn curriculum vitae uit een meanderende ‘levenslijn’. Opgeleid als geograaf ging hij aan de slag als leraar aardrijkskunde op invalbasis. Daarna volgde een carrièremove als nachtwaker, werkte hij nog een tijdje bij een biologisch-dynamisch bedrijf enzovoort. Allemaal banen en baantjes in de categorie ‘maximaal werken voor minimum loon’. Uiteindelijk kwam hij terecht op de Vrije Academie, die toen nog in de De Geynstraat zat.
Draaitafels
Dat bleek een gouden greep, omdat daar de kunstenaar in hem kon ontwaken. Niet in de plexiglazen objecten die hij daar in eerste instantie maakte. Ook niet in het bewerken van hout. Maar wel achter de enige draaitafel op deacademie, die van het pottenbakken.
Terugkijkend op die periode stelt De Roo: “Tussen die draaitafel en mij klikte het meteen. En daarmee ging ik gelijk tegen de heersende stroom in. Keramiek, dat was eigenlijk geen kunst, vond men toen. Op de academie kon je zelfs niet eens porseleinklei krijgen. En dus kwam ik in dit winkeltje aan het Spui 222/230 terecht, want in die tijd verkochten ze hier alles op het gebied van keramiek. Draaitafels, klei, ingrediënten om glazuur te maken, noem maar op. Toen ik in 1990 mijn derde 12,5-kilozak porseleinklei kwam halen, vroeg de toenmalige eigenaar of ik de zaak wilde overnemen. Dat heb ik gedaan en toen heb ik gelijk alle keramiekbenodigdheden eruit gegooid. Ik ben namelijk geen echte ondernemer maar meer een kunstenaar. En van dat laatste vond – en dat vind ik nog steeds – moet ik het hebben.”
Hoogtijdagen van Basalt Pottenbakkerij
Eind jaren negentig waren de hoogtijdagen van Basalt Pottenbakkerij. In 1993 werd er zelfs een tweede zaak geopend in Amsterdam, aan de Prinsengracht. En er werd personeel aangetrokken om aan de vraag te voldoen. In 2003 kwam aan dat Amsterdamse avontuur echter een einde, omdat het pand door de toenmalige eigenaar werd verkocht. Aan het Haagse Spui bleef het echter business as usual.
Keramiek maken is behoorlijk zen. Het vereist een absolute, honderd procent concentratie.
En doordat De Roo zich verder ontwikkelde als keramist-kunstenaar, zijn al zijn schalen, kopjes, mokken, borden en andere porseleinen gebruiksvoorwerpen qua vormgeving voorzien van een eigen ‘keramische Basalt-handtekening’. Dat viel ook de gemeente op, met name toenmalig burgemeester en porseleinliefhebber Jozias van Aartsen, die er ooit eens een theepot bestelde met een Haagse ooievaar erop. Onder andere die aankoop zou leiden tot een megaopdracht van de gemeente.
De Roo: “In 2013 moest ik vierhonderd grote herdenkingsborden maken vanwege het 100-jarig bestaan van het Vredespaleis. Een relatiegeschenk. Daar had ik een halfjaar de tijd voor. Nou luistert het bakken van dergelijke grote en dunne objecten heel nauw. En ik had net een nieuwe oven gekocht! Tijdens het eerste bakproces sneuvelden al gelijk zeven van de twintig borden. In een volgend bakproces waren dat er drie van de twintig. Dat was echt een processie van twee stappen voorwaarts en één terug. Ik heb dat aantal van vierhonderd borden op tijd gehaald, maar vraag niet hoe. Een moeilijke maar ook mooie klus. Want het is natuurlijk heel leuk dat die borden naar vierhonderd ambassadeurs en andere internationale hoogwaardigheidsbekleders zijn gegaan en daardoor over de hele wereld verspreid zijn.”
Zen
“Keramiek maken is behoorlijk zen,” aldus De Roo. “Zowel het draaien als de verdere afwerking zoals schilderen, decoreren, het mengen van ingrediënten voor de juiste glazuur en het bakken, vereist een absolute, honderd procent concentratie. Daardoor kom je in je hoofd echt tot rust en is er ruimte om mooie dingen te maken voor mijn klanten die iets unieks willen hebben. Want geen item is hier hetzelfde. En als je dan ook nog eens dertig jaar lang op dezelfde plek zit, dan weten ze je – crisis of niet – altijd te vinden.”
Meer informatie: www.pottery-basalt.com
De redactie van Den Haag Centraal biedt u dit verhaal uit de krant van donderdag 9 juli gratis aan. Onze verkooppunten vindt u hier. Of bekijk de mogelijkheden van een (proef)abonnement op de krant en meldt u zich aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
