Strafzaak tegen De Mos, dag één: ‘Ik heb er nooit iets voor teruggevraagd’

Het strafproces tegen oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui is vandaag begonnen. “Dat is waar corruptie om draait: elkaar de bal toespelen.”

Door

“Wat ik grappig vind,” zegt rechtbankvoorzitter Jacco Jansen als het al even over de partijfinanciering van Hart voor Den Haag gaat, “is dat u dit ook had kunnen verzwijgen.” Op de eerste zittingsdag van het strafproces tegen Richard de Mos en zeven medeverdachten heeft De Mos zojuist verteld over de viering van het tienjarig jubileum van zijn partij, komend weekend in De Uithof. Dat hij altijd probeert korting te krijgen op de huur van zalen, of in dit geval op de diensten van een geluidsman. “Waarom zou ik het niet eerlijk zeggen?”, reageert De Mos. “We zijn nu eenmaal een partij waar de euro’s niet aan de bomen groeien. Dus vraag ik altijd: kun je wat doen met de prijs?”

De opmerking van De Mos raakt aan de kern van de zaak die een kleine drieënhalf jaar geleden begon met een inval van de rijksrecherche bij de oud-wethouder thuis. In Rotterdam, waar De Mos eerder vanochtend in de partijlimousine bij de rechtbank arriveerde, staan ook oud-wethouder Rachid Guernaoui, voormalig Hart voor Den Haag-raadslid Nino Davituliani, horecaondernemers en broers Atilla en Erdinç A. en de drie Haagse vastgoedondernemers Edwin J., Michel Z. en Dennis B. terecht.

De vraag is of De Mos ondernemers die de partij geld schonken of diensten verleenden voortrok, of anderszins bevoordeelde. En zo ja: of er sprake is van ambtelijke corruptie, omkoping en deelname aan criminele organisaties. De Mos beroept zich op zijn ‘ombudspolitiek’: heeft een burger of ondernemer iets nodig, dan probeert hij het te regelen. Maar dat moet los van de donaties aan de partij worden gezien, zegt De Mos. Van omkoping is volgens hem geen sprake: “We leveren maatwerk. Als mensen in de ene straat meer bomen willen en in de andere meer parkeerplekken, dan proberen we dat te regelen. Je moet proberen de belangen van het volk te dienen. En laat mijn partij dát tot een kunst verheven hebben.”

Centraal dossier-De Mos

Dag één van het proces staat in teken van de feitenbehandeling. Het belangrijkste deel gaat over het lekken van geheime informatie over nachtontheffingen. De Mos zou partijdonateurs, in dit geval de broers A., een voorkeursbehandeling hebben gegeven. “Dat is een centraal dossier binnen de hele zaak,” zegt rechtbankvoorzitter Jansen, die ook voorzitter was in het proces tegen de voor corruptie veroordeelde Roermondse wethouder Jos van Rey in 2016.

Zalencentrum Opera van de broers A. kreeg zo’n nachtontheffing, terwijl de twee ook zo’n 40.000 euro aan de partij van De Mos doneerden. Geld dat onder meer gebruikt werd voor de financiering van verkiezingsbijeenkomsten. “Ik zocht een locatie,” zegt De Mos, die destijds wethouder was, over het zalencentrum aan de Fruitweg, “en die heb ik bij hem gevonden.” Hij wijst naar Atilla A. die rechts van hem zit. “Veel andere locaties waren er niet.” Atilla A.: “En ik heb er nooit iets voor teruggevraagd.”

De eerste dag van het strafproces is bovenal luchtig: voorzitter Jansen maakt grapjes, De Mos doet dat in zijn kenmerkende stijl ook. “Ik kijk graag met mijn vrouw naar ‘Ik Vertrek’,” zegt De Mos op een gegeven moment. “Dan denk ik weleens: ik vertrek.” Jansen haakt direct op de opmerking in: “Ik vond de aflevering van afgelopen week wel een slappe hoor.” De zaal lacht, het gesprek over het televisieprogramma gaat nog even door. Na een minuutje zegt Jansen: “We gaan verder. Waar waren we ook alweer?”

Nachtontheffingen

Serieus wordt het als na de pauze de aandacht naar Atilla A. verschuift. De rechtbank gaat inhoudelijk in op de relatie tussen de donaties die Atilla A. – lid van de partij – aan Hart voor Den Haag deed en de inspanningen van De Mos die de zaak van A. ten goede kwamen. De rechter wil weten of De Mos het specifiek voor de belangen van A. heeft opgenomen. “De heer A. had een heel goed verhaal: hij wilde uitgaansgelegenheden voor jongeren faciliteren, en die zijn er niet veel in Den Haag,” zegt De Mos over de verstrekte nachtontheffing. “Ja, dan help ik zo’n man. En daarmee niet het belang van hem, maar van de stad en de jongeren die uit willen gaan.”

En dan zijn er nog de parkeerkosten: die werden na inspanningen van De Mos in de buurt van de Fruitweg verlaagd van 6 euro naar 5 euro per uur. Erdinç A. appte toen: ‘Opera is gelijk een ton meer waard, hahaha.’ De Mos appte vrolijk terug: dat hadden ze maar mooi voor elkaar. “Het is mijn manier om politiek te bedrijven om mensen blij te maken,” verdedigt hij zich. “Het is optimismepolitiek.”

“Maar,” vraagt de rechter aan De Mos, “denkt u dan geen moment dat u, als u de parkeerkosten omlaag hebt gekregen en geholpen hebt met vergunningen: ik heb dingen voor hem voor elkaar gekregen, dus als ik geld vraag dan krijg ik dat wel? Want dat is waar corruptie om draait: elkaar de bal toespelen.” De Mos: “Het is generiek beleid. We wilden als partij de nacht verruimen en jongeren laten stappen. Daarna kwamen de donaties pas. Tussen die donaties en het beleid is nooit een causaal verband geweest.”

De rechter probeert het nog een keer: “Het probleem is niet dat je niemand mag helpen,” zegt hij. “Dat mag denk ik best, ook strafrechtelijk. Maar het wordt een probleem als je er iets voor terugkrijgt.” “Dat probeer ik net uit te leggen,” reageert De Mos fel. “Dat causale verband ís er niet.”

Appjes

Heet hangijzer zijn de Whatsappberichten van Erdinç A. ‘De Mos is ijverig voor Opera’, stuurt hij op een zeker moment. ‘Erdinç en Atilla vinden het wel best.’ Het is een greep uit een hele reeks berichten, waaruit zou moeten blijken dat De Mos extra hard liep voor de broertjes A. Erdinç A., die in de rechtszaal bij confrontaties met zijn appjes zegt in de meeste gevallen waarschijnlijk dronken te zijn geweest, vertelt: “Ik maak gebruik van mensen, maar geen misbruik.” Een dunne lijn volgens de rechter. “Dat doe ik bij iedere burger en iedere ondernemer,” zegt De Mos voor de zoveelste keer.

De feitenbehandeling wordt dinsdag hervat, waarna er nog zes zittingsdagen volgen.

Wilt u meer Haags nieuws lezen? Koop dan de papieren editie van de krant Den Haag Centraal. Klik hier voor alle verkooppunten. U kunt ook een (proef)abonnement nemen. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.

Standaardportret
Bekijk meer van