Wat valt er te kiezen? Vier vragen over de Provinciale Staten
Woensdag kunt u stemmen voor de Provinciale Staten van Zuid-Holland. Waar gaat de provincie over? En wat valt er te kiezen? Vier vragen.
1. Waar gaat de provincie over?
Op het bordje van de provincie liggen veel taken die droog lijken maar belangrijk zijn. Neem de ruimtelijke ordening. Het provinciebestuur beslist over provinciale wegen als de N211 en natuurgebieden als het Groene Hart. Het is de regisseur van de regionale woningbouw, een van de grootste hoofdpijndossiers in Zuid-Holland.
Verder heft de provincie belastingen en verstrekt ze milieuvergunningen aan bedrijven. Ook overzien de Statenleden het streekvervoer, al is de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) dan weer een gemeentelijk samenwerkingsverband. Tot slot vallen veel waterwegen, bruggen en sluizen onder provinciaal gezag. Zoals de Vliet, waarvan de kades (onder meer langs de Binckhorst) de komende jaren worden vervangen.
2. Veel technische kost dus. Wat valt er te kiezen?
De zeventien partijen die strijden om het Provinciehuis leggen elk hun eigen nadruk op de bestuurlijke agenda van de provincie. Zo betekent een stem op de VVD meer asfalt en ruimte voor ondernemers en belooft een stem op GroenLinks een rem op vervuilende industrie en betere luchtkwaliteit. Waar de PVV haar pijlen richt op geldverkwisting (bijvoorbeeld aan duurzaamheid), hamert D66 op investeringen in de energietransitie en mobiliteit.
En niet te vergeten: u kiest de Eerste Kamer – een soort van, tenminste. De verkozen Statenleden kiezen op hun beurt in mei de 75 senatoren van het Binnenhof. Die stemming is van groot belang voor de landelijke politiek, want het kabinet-Rutte III regeert met de kleinst mogelijke meerderheid van 38 zetels in de Eerste Kamer. Ook Ruttes daadkracht staat deze week dus op het spel. Een stem op een landelijke partij in de Provinciale Staten zal vrijwel altijd naar diezelfde partij in de senaat gaan. Een Zuid-Hollandse stem telt daarbij zwaarder dan die van een Statenlid uit, zeg, Flevoland, omdat die meer inwoners vertegenwoordigt.
Ook de daadkracht van kabinet-Rutte III staat woensdag op het spel
3. Wie zijn de kandidaten?
Als u geen gedeputeerde of Statenlid bij naam kent, staat u niet alleen. Voor kandidaten voor het Hoogheemraadschap van Delfland, het waterschap waarvoor u woensdag eveneens stemt, is dat waarschijnlijk niet anders. Partijen hebben moeite voldoende kandidaten te vinden voor deze weinig zichtbare overheden.
Uit een inventarisatie van de Volkskrant blijkt dat menig kandidaat op zowel de lijst van het waterschap als die van de provincie staat. Zo vindt u Peter Ouwendijk, lijsttrekker van de VVD in waterschap Delfland, ook terug op de kieslijst van de provinciale VVD. En op de provincielijst van de PvdD prijken Haagse bekenden: gemeenteraadslid Robert Barker, senator Christine Teunissen en Tweede Kamerlid Esther Ouwehand.
Verder staan er in Zuid-Holland vijf ‘spookkandidaten’ op het stembiljet, becijferde ‘Nieuwsuur’: mensen op de kieslijst die niet in de provincie wonen.
4. Wat betekenen de verkiezingen voor de gemeente Den Haag?
Van de verkiezingsuitslag zal het stadsbestuur niet gauw slapeloze nachten hebben, maar de gemeente heeft wel belang bij wie er aan de knoppen van de provincie zit. Veel van de dossiers waar het IJspaleis mee zit, overstijgen immers de gemeente.
Waar de gemeente te klein voor is en het rijk te groot, biedt de provincie uitkomst
Neem de provinciale investeringen in de N221, de Wippolderlaan, die de doorstroom van zuidelijk Den Haag naar de A4 moet versnellen. Of de verbetering van de bereikbaarheid van de Binckhorst en het Central Innovation District (CID), waar de provincie aan meebetaalt. En wil het college van B en W werk maken van het klimaatpact (‘Den Haag klimaatneutraal in 2030’), dan loont het als ook het provinciebestuur duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan.
Wat meer lobbywerk richting de provincie zou de gemeente daarom geen kwaad doen, denkt oud-raadslid Michel Rogier, nu kandidaat-Statenlid voor het CDA. “Waar de gemeente te klein voor is en het rijk te groot, biedt de provincie uitkomst.”