Algemene beschouwingen in stadhuis: Sluitende begroting vergt flinke offers
Met kunst- en vliegwerk heeft wethouder Guernaoui de begroting sluitend gekregen. Jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning wachten forse bezuinigingen en aan de afspraken rond de Eneco-verkoop wordt gemorreld.
Financiële tegenspoed tekende de opgave van wethouder Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag, financiën) om de begroting voor 2020 rond te krijgen. Vanuit de rijksoverheid ontvangt het IJspaleis minder geld. Tegelijkertijd laten de kosten van de zorg zich amper temmen.
Gevolg: een dreigend tekort van jaarlijks 70 miljoen euro. Toch is Guernaoui erin geslaagd een sluitende begroting op te stellen. “We hebben een balans gevonden tussen het uitvoeren van het collegeakkoord en het oplossen van knelpunten,” zei de wethouder vorige week bij de presentatie van de begroting. Deze donderdag worden de collegeplannen behandeld in de gemeenteraad, die voor het eerst sinds het zomerreces bijeenkomt.
Voor de boekhoudkundige balans zijn offers gebracht. Het college van B en W zet het mes in het budget voor jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De gemeente kreeg beide taken vier jaar geleden bij de ‘decentralisatie’ op haar bordje, waarna deze uitgroeiden tot financiële hoofdpijndossiers. In de begroting staat nu een bezuiniging ingetekend van 23 miljoen euro in 2020 en daarna jaarlijks 35 miljoen. Al spreken de wethouders liever van ‘slimme manieren om kosten te besparen’.
Zo wil het college scherpere contracten met jeugdhulp- en Wmo-aanbieders afsluiten, misbruik van zorggeld bestrijden en meer op wijkniveau werken. “Het uitgangspunt blijft dat iedereen de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft,” stelde wethouder Kavita Parbhudayal (VVD, zorg).
Begroting 2020: geen belastingverhoging
Blijmoediger was de boodschap dat de belastingen niet omhooggaan. “We zijn er trots op dat we van de grote steden de laagste woonlasten hebben,” zei Guernaoui. Geen hogere lasten is deze donderdag, tijdens de algemene beschouwingen, ook de inzet van de VVD. “De burger moet niet bloeden voor problemen die overheden hebben veroorzaakt,” stelt fractievoorzitter Frans de Graaf. Linkse partijen, coalitiepartner GroenLinks incluis, hadden een belastingverhoging wel op z’n plaats gevonden. “Dit college weigert de ozb (onroerendezaakbelasting, red.) te verhogen, zodat woningeigenaren worden ontzien,” reageert Joris Wijsmuller van de HSP. “Onbegrijpelijk.”
Het uitgangspunt blijft dat iedereen de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft.
Het college dicht het begrotingsgat via andere wegen, waaronder een beroep op reservepotjes (opgeteld 54 miljoen euro). Vooral de inzet van Eneco-geld doet de wenkbrauwen fronzen. Het energiebedrijf, dat voor 17 procent in bezit is van Den Haag, boert economisch goed en dus rekent de wethouder op meer dividend. Tussen 2021 en 2023 moeten de Eneco-aandelen de gemeente 51 miljoen euro extra opleveren. Dat hypothetische geld wendt Guernaoui aan om de huidige tekorten op de begroting te dekken.
Alleen staat Eneco op het punt te worden verkocht. Als dat doorgaat, schrijft de wethouder, dan wordt die 51 miljoen ingehouden op de verkoopopbrengst. Daar wringt de schoen. In het coalitieakkoord is namelijk afgesproken dat de opbrengst van de Eneco-aandelen volledig gaat naar de energietransitie, duurzame mobiliteit, vergroening en betaalbare woningen.
‘Niet de afspraak’
Oppositiepartijen HSP en ChristenUnie hekelen deze ‘goocheltruc’. Ook binnen de coalitie zijn bedenkingen. “Dit is zeker niet de afspraak,” zegt Arjen Kapteijns, fractievoorzitter van GroenLinks. “Ik zie het meer als een manier van de wethouder om een dichte begroting te presenteren. Dat is een mooi streven, gezien de enorme tekorten. Maar wij houden het college aan de afspraak over de inzet van de Eneco-opbrengst.”
De VVD staat evenmin te springen om met Eneco-geld het begrotingsgat te dichten. “We hebben afgesproken het geld uit te geven aan zaken die Den Haag structureel versterken,” aldus fractievoorzitter De Graaf. “Gezien de financiële problemen kan ik hiermee wel akkoord gaan, al mag ik hopen dat het eenmalig is.”
Het heeft ook niet onze voorkeur om de opbrengst van Eneco te gebruiken om schulden af te lossen.
Wethouder Guernaoui vindt de keuze gerechtvaardigd. Dankzij de economische voorspoed van Eneco zal de verkoopwaarde waarschijnlijk ook hoger uitvallen dan verwacht. Met dat surplus mag best een begrotingsgat worden gevuld, aldus Guernaoui. Zover is het nog niet, benadrukt D66-raadslid Daniël Scheper. “Het heeft ook niet onze voorkeur om de opbrengst van Eneco te gebruiken om schulden af te lossen. Hopelijk hoeft dat tegen die tijd ook niet, als de zorg de kosten lager houdt en het rijk meer financieel bijschiet.”
Lobby
Op één punt is het voltallige stadhuis het eens. De rijksoverheid moet structureel meer geld aan gemeenten geven om hun zorgtaken te kunnen uitvoeren. “Daartoe voeren we een lobby met de G4 en de Vereniging Nederlandse Gemeenten,” zei wethouder Parbhudayal. Het ministerie van Volksgezondheid houdt de hand vooralsnog op de knip. Eerst moet onderzoek uitwijzen of de groeiende vraag naar jeugdzorg blijvend is of iets tijdelijks, een ‘boeggolf’ in ambtenarentaal.
Dit verhaal uit de krant van 19 september 2019 wordt u gratis aangeboden. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Klik dan hier voor een (proef)abonnement en meldt u zich hier aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Wilt u meer video’s zien? Neem dan een kijkje op ons YouTube-account.
