‘Design & Dynastie’ over hofleven: Oranjekoorts in Duitse stad Fulda
Met de zomerexpositie ‘Design & Dynastie, 250 Jahre Hofleben Oranien-Nassau’ wil de Duitse stad Fulda zichzelf op de kaart zetten bij de westerburen. De Haagse tentoonstellingsmaker Nicole Uniquole combineert er hedendaags ontwerp met historische verzamelingen van zeven Nederlandse koningsparen.
Het moet dit jaar een van de grootste culturele trekpleisters worden van Duitsland: de zomerexpositie ‘Design & Dynastie, 250 Jahre Hofleben Oranien-Nassau’. Niet in Berlijn, niet in München, nee, in het relatief onbekende barokstadje Fulda in de deelstaat Hessen, zo’n vijf uur rijden vanuit Den Haag.
Aanleiding is het 250ste geboortejaar van koning Willem I (1772-1843). “Bijna niemand weet dat onze koning Willem I daar van 1803 tot 1806 over het vorstendom Nassau-Oranje-Fulda regeerde. Ikzelf wist het ook niet!”, vertelt Nicole Uniquole. “Toen mij verteld werd dat hij daar het vak geleerd heeft, wist ik: we hebben goud in handen. Ik ben gek op onbekende verhalen uit de geschiedenis.”
De Haagse Uniquole, gespecialiseerd in het ontwikkelen van internationale tentoonstellingen op historische locaties, werd benaderd door de gemeente Fulda. “Een aantal gemeenteraadsleden bezocht tien jaar geleden onze expositie in Paleis Oranienbaum, het voormalige woonhuis van vorstin Henriëtte Catharina van Anhalt-Dessau, prinses van Oranje-Nassau. Ze waren zó enthousiast.”
De expositie leverde de plaats veel bekendheid op. “Toenmalig koningin Beatrix verzorgde de opening, alle hotelkamers zaten vol, er kwamen tienduizenden bezoekers op af. En niet alleen Nederlanders, nee ook de eigen bevolking kwam kijken. Duitsers zijn gek op de Nederlandse dynastie. Niet zo gek natuurlijk, als je bedenkt dat ons koningshuis zijn wortels in Duitsland heeft. En er veel met Duitsers is getrouwd.”
Jan Taminiau
Ook koning Willem I was, voordat hij in 1815 ingehuldigd werd als eerste koning der Nederlanden, geliefd bij het Duitse volk. Concerten, theater en gemaskerde bals – tot die tijd louter toegankelijk voor adel en gegoede burgerij – werden bereikbaar voor alle inwoners van Fulda. “Hij was bezig het gebied te hervormen. Hij werkte zich te pletter, maar het was niet een man die zijn vrouw overlaadde met juwelen.”
[Tekst gaat verder onder afbeelding.]
Jurk van Jan Taminiau. | Foto: Team Peter Stigter
Om een groot publiek te bereiken voor deze designtentoonstelling, betrok Uniquole daarom alle koningsparen bij de huidige expositie: van Willem I en Wilhelmina van Pruisen tot Willem-Alexander en Máxima.
In de galazaal van het stadspaleis in Fulda, die nog bijna volledig intact is, staat straks een vorstelijk gedekte eettafel met serviesgoed, glaswerk en zilveren kandelaars. “Ook combineer ik kunstvoorwerpen uit de Koninklijke Verzamelingen en van Paleis Het Loo met verrassende hedendaagse objecten, zoals het Fulda-porselein met het levendig getinte aardewerk van keramist Simone Doesburg. Ze is een echte glazuurspecialist.”
Fulda moet je optillen uit je dagelijks leven. Dat als je hier rondloopt en je vergaapt aan al het vakmanschap.
Bij het in diamant gegraveerde portret van koning Willem III, zijn huwelijksgeschenk aan zijn tweede vrouw koningin Emma, koos de tentoonstellingsmaker voor een zilverkleurige jurk van de Nederlandse ontwerper Jan Taminiau, waarvan een exemplaar ooit door koningin Máxima is gedragen.
Portretminiaturen in Fulda
Een belangrijke leverancier van vorstelijke juwelen is het nog steeds bestaande, prestigieuze Franse juwelenhuis Mellerio dits Meller. “Er is een speciale Mellerio-ruimte voor ingericht. In nauwe samenwerking met deze archieven in Parijs zijn een aantal juwelen uitgezocht, zoals diademen en devants de corsage.” Ook zullen er meer dan zestig koninklijke portretminiaturen tentoongesteld worden. Het is voor het eerst dat deze collectie voor een groot publiek in Duitsland te zien is. “We hebben het dan over kleine portretjes van zo’n tien centimeter hoog. Extreem verfijnd geschilderd. Belangrijk voor de Oranjes, omdat men zo altijd de eigen familie bij de hand had, als sieraad, aan de muur of uitgestald. Maar vooral ook om het groeiende internationale prestige van de familie te tonen.”
Uniquole hoopt dat de bezoeker tijdens deze expositie niet alleen geniet van de pracht en praal, maar ook aan het denken wordt gezet. “Fulda moet je optillen uit je dagelijks leven. Dat als je hier rondloopt en je vergaapt aan al het vakmanschap. Dat je je bijna gaat afvragen: is dit nu het verleden of het heden waar ik naar kijk?”
‘Design & Dynastie, 250 Jahre Hofleben Oranien-Nassau’, Fulda, 18 juni tot 25 augustus. Meer informatie: www.fulda2022.de
Onze redactie biedt u dit artikel uit de Den Haag Centraal van donderdag 20 januari 2022 gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Klik hier voor alle verkooppunten. U kunt ook een (proef)abonnement nemen. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.
