Andy Warhol en zijn sterke vrouwen in Escher in Het Paleis
Andy Warhols zeefdrukken zijn onbetaalbaar geworden, maar hij koos juist voor grote oplages om zijn kunst voor iedereen beschikbaar te maken. Zijn portretten van Beatrix en anderen zijn nu te zien in het Escher in Het Paleis.
In de grote ontvangsthal van Escher in Het Paleis hangt sinds maandag het één meter lange, felgekleurde portret van – nu prinses – Beatrix, in 1985 gemaakt door Andy Warhol (1928-1987). ‘The best looking one of the whole bunch!’, zou de Amerikaanse popartlegende over de toenmalige Nederlandse vorstin hebben geroepen. Hij zou haar in zijn laatste levensjaren op aanraden van de Nederlandse galeriehouder George C.P. Mulder hebben geportretteerd voor de serie ‘Reigning Queens’.
Warhol maakte in 1985 ook zeefdrukken van de drie andere regerende koninginnen in de wereld: koningin Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk, koningin Margrethe van Denemarken en koningin Ntombi Twala van Swaziland.
Andy Warhol, ‘Queen Beatrix of the Netherlands’, ‘Queen Elizabeth II of the United Kingdom’, ‘Queen Margrethe II of Denmark’, 1985, zeefdruk, particuliere collectie.
Andy Warhol
De leading ladies – prinses Beatrix is de enige vorstin die inmiddels is afgetreden (in 2013) – in de Escher-ontvangsthal maken deel uit van de tentoonstelling ‘Een obsessie voor oplage: Andy Warhol’. ‘Een vervroegd kerstcadeau,’ noemt conservator Judith Kadee de werken die het museum in bruikleen kreeg van een anonieme, particuliere verzamelaar. Behalve voor vorstinnen is er op de eerste verdieping ruimte gemaakt voor een aantal vrouwelijke supersterren van het witte doek: Marilyn Monroe, Grace Kelly, Jane Fonda en Ingrid Bergman.
De verzamelaar houdt van stoere vrouwen
Neonkleuren
De kenmerkende neonkleuren die Warhol gebruikte, komen ook terug in de portretten van de legendarische Amerikaanse first lady Jackie Kennedy en de Japanse kunstverzamelaar Kimiko Powers. Met haar echtgenoot John bracht laatstgenoemde een van de meest uitgebreide popartcollecties in privébezit bijeen. Warhol maakte in zijn leven zeefdrukken van vele wereldberoemde figuren, van zanger Mick Jagger tot dictator Mao Zedong. Maar hier lijkt gekozen voor vrouwen. De conservator beaamt het. “De verzamelaar houdt van stoere vrouwen.”
Andy Warhol, ‘Grace Kelly’, 1984, zeefdruk, particuliere collectie / Andy Warhol, ‘Jane Fonda’, 1982, zeefdruk, particuliere collectie. All Images © The Andy Warhol Foundation For The Visual Arts Inc. C/O Pictoright Amsterdam 2021
Maar waarom Warhol in een Eschermuseum? Kadee legt uit: “Met de zeefdruktechniek waar Warhol vaak voor koos, kon hij zijn werk in oplage maken zodat zijn kunst voor veel mensen beschikbaar was. Ook Escher koos om deze reden voor de prentkunst: toegankelijkheid was voor beide kunstenaars van groot belang. Daarnaast wordt het werk van deze kunstenaars gekenmerkt door principes als reflectie en herhaling.”
Max Koot
Twee jaar lang werkte Warhol aan ‘Reigning Queens’. Door de fotografische zeefdrukken, een eenvoudige en snelle techniek, kon hij telkens opnieuw kleine veranderingen aanbrengen bij dezelfde foto. Zo konden er van elke koningin vier verschillende kleurcombinaties worden gemaakt. Een serie bestond uit zestien verschillende portretten, die in een oplage van veertig stuks op de markt werden gebracht. In totaal maakte Warhol 640 koninginnen. De officiële staatsiefoto van koningin Beatrix, geschoten door de Haagse fotograaf Max Koot, was de basis voor het popartportret.
‘Reigning Queens’
Afgelopen oktober werden nog vier gesigneerde en genummerde zeefdrukken van koningin Beatrix in het Venduehuis voor een bedrag van 217.000 euro verkocht aan een buitenlandse kunstliefhebber. Overigens bestaat er ook een Royal Edition van de ‘Reigning Queens’ met een oplage van slechts dertig zeefdrukken. Hierbij zijn de contourlijnen geaccentueerd met een laag ‘diamantstof’: fijngemalen stukjes glas die de koninklijke portretten laten glinsteren. Die serie heeft Escher niet, maar is wel te zien in Paleis het Loo. Toch hoopt Kadee dat de prinses haar voormalige werkpaleis aan het Lange Voorhout komt bezoeken. “Het Loo is immers gesloten en hier kan ze haar collega’s ook nog eens bewonderen.”
‘Een obsessie voor oplage: Andy Warhol’, t/m zondag 6 maart 2022, Escher in Het Paleis, Lange Voorhout 74. Meer informatie: www.escherinhetpaleis.nl
