‘Meer vrijwilligers? Maak het ze minder moeilijk’

De campagne ‘Mensen maken Den Haag’, die op 12 maart begint met een digitaal vrijwilligersontbijt, moet meer Haagse vrijwilligers opleveren. Dat wordt een lastige opgave, zegt hoogleraar vrijwilligerswerk Lucas Meijs. Maar dat wil niet zeggen dat de gemeente niets kan betekenen.  

Door

Wethouder Kavita Parbhudayal (VVD, zorg) presenteerde onlangs het actieplan ‘Goed voor elkaar! Haags vrijwilligersbeleid 2020-2023’. In een toelichting zegt Parbhudayal dat uit de contacten van het stadhuis met vrijwilligersorganisaties blijkt dat vooral sportclubs en zorg- en welzijnsorganisaties behoefte hebben aan nieuwe vrijwilligers. Met tal van praktische en immateriële initiatieven (‘meer erkenning en waardering voor vrijwilligers’) wordt geprobeerd hierbij te helpen.

Hoogleraar vrijwilligerswerk Lucas Meijs, verbonden aan de Rotterdam School of Management (Erasmus Universiteit), zegt dat het erg ambitieus is om meer mensen aan het vrijwilligerswerk te krijgen. “Simpelweg omdat al heel veel mensen in Nederland aan vrijwilligerswerk doen. Het aantal ligt overal tussen de 40 en 50 procent. Dat is bijna één op de twee mensen! Dat percentage zal je niet snel hoger krijgen.”

[Tekst gaat verder onder afbeelding.]

Lucas Meijs, hoogleraar vrijwilligerswerk: ‘Meer vrijwilligers? Maak het ze minder moeilijk’

Lucas Meijs (PR).

Dat wil niet zeggen dat een gemeente niets kan betekenen, zegt Meijs. Hij adviseert lokale overheden die een impuls willen geven aan vrijwilligerswerk, een antwoord te vinden op twee vragen. Vraag 1: wie doen op dit moment níét aan vrijwilligerswerk? En vraag 2: hoe voorkom je dat vrijwilligers ermee stoppen?

Vrijwilligers

Wat de eerste vraag betreft, ligt het voor Den Haag voor de hand te kijken naar de inwoners met een niet-westerse achtergrond. Iedereen die actief is in verenigingsverband weet dat zij – terecht of onterecht – niet de naam hebben vooraan te staan bij vrijwillige activiteiten. Uit het hoofdstuk met feiten & cijfers in het Haagse actieplan blijkt ook dat autochtonen vaker vrijwilligerswerk verrichten dan allochtonen.

 

Gemeenten kunnen zich afvragen: welke barrières zijn er en hoe los ik die op?
Lucas Meijs (hoogleraar vrijwilligerswerk)

 

Meijs merkt in dit verband op dat er zeker een culturele component is, maar dat is niet de enige verklaring. “Nederland is een overgeorganiseerd land, je kunt het zo gek niet bedenken of er is wel een clubje of een vereniging voor. Als je in dit land geboren en getogen bent, groei je daar letterlijk mee op. Als je wortels elders liggen, ben je dat minder gewend. Het duurt een paar generaties voordat dat gelijkgetrokken is. Maar er is ook een andere kant. We moeten ons afvragen wat er gebeurt als mensen met een niet-westerse achtergrond vaker worden uitgenodigd te helpen. Nu wordt er vaak bij voorbaat van uitgegaan dat het toch niet gebeurt. Zeker doorgewinterde vrijwilligers hebben zoiets over zich van: ik doe het zelf wel.”

Niet leuk genoeg

De tweede vraag was: hoe voorkom je dat vrijwilligers stoppen met hun vrijwillige activiteiten? Hier kan de gemeente veel betekenen, zegt Meijs. “Een groter probleem dan te weinig vrijwilligers is misschien wel dat er veel vrijwilligers stoppen, omdat het werk niet leuk genoeg is. Een groot verschil kan maken dat er minder tijd wegloopt met dingen die er minder toe doen, die niet interessant zijn. Een bekend voorbeeld zijn verenigingen die worstelen met de Algemene Verordening Gegevensbescherming, de nieuwe privacywetgeving. Dan moeten opeens alle ledenadministraties aan vreselijk ingewikkelde regelgeving voldoen.”

“Wat een tijd en energie daarin gaat zitten. Als de gemeente daarin ondersteunt, dan krijg je niet meer vrijwilligers, maar je maakt het vrijwilligerswerk wel veel makkelijker en plezieriger. En er gaat minder tijd in zitten. Zo zijn er meer voorbeelden. Ouders die kinderen naar een uitwedstrijd willen rijden – dat is niet zo’n probleem. Maar vind maar eens iemand die in een bestuur van een vereniging wil gaan zitten. Dáár kan een gemeente in ondersteunen, bijvoorbeeld door cursussen te geven. Of help bij automatisering, zodat de kascommissie gefaciliteerd wordt. Gemeenten kunnen zich afvragen: welke barrières zijn er en hoe los ik die op?”

 

Den Haag telt 185.000 vrijwilligers

Den Haag (met 547.000 inwoners) telt 185.000 vrijwilligers, volgens het actieplan ‘Goed voor elkaar!’ In kaart is ook gebracht waar zij wonen. Relatief de meeste vrijwilligers wonen in Haagse Hout en Segbroek. In Laak en Escamp zijn inwoners gemiddeld het minst actief. Hoogleraar vrijwilligerswerk Lucas Meijs kent dit soort gegevens, maar relativeert ze sterk. “Het hangt sterk af van hoe je zaken definieert. Vrijwilligerswerk is alles wat mensen buiten het huishouden doen, zonder dat daar een vergoeding tegenover staat. Dus mantelzorg valt daar niet onder, maar veel informele hulp wel. Maar als je gaat kijken naar vrijwilligerswerk dat in verenigingsverband wordt verricht, krijg je heel andere cijfers. En het is misschien interessant om te weten in welke wíjk vrijwilligers wonen, maar nog veel interessanter is wáár het vrijwilligerswerk zich afspeelt.”

Meer informatie: www.denhaagdoet.nl    

Onze redactie biedt u dit artikel uit de papieren krant gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Overweeg een (proef)abonnement op Den Haag Centraal. U ontvangt de krant 10 weken voor slechts 10 euro. Voor 90 euro per jaar kunt u DHC ook digitaal lezen.

Standaardportret
Bekijk meer van