Wethouder Bert van Alphen stapt op om echec Energieacademie
Bert van Alphen is per direct opgestapt als wethouder sociale zaken. Reden is een kritisch rapport over de ondergang van werkgelegenheidsproject de Energieacademie.
De GroenLinks-wethouder maakte zijn ontslag maandagmiddag bekend, tegelijk met de openbaarmaking van een vuistdik rapport van bureau Berenschot over de Energieacademie. ‘Uit dat onderzoek is gebleken dat er in het dossier veel zaken aan de kant van de gemeente niet goed zijn gegaan,’ schrijft Van Alphen aan de gemeenteraad.
Begin dit jaar ging de Stichting Energieacademie door wanbeleid failliet. Het werkgelegenheidsproject beoogde bijstandsgerechtigden en ‘lastige’ jongeren te koppelen aan bedrijven die verlegen zitten om technisch personeel. De gemeente stak 1,1 miljoen euro subsidie in de stichting, maar die bleek niet in staat zichzelf te kunnen bedruipen.
Voor het handelen van de gemeente als geheel voel ik mij als wethouder bestuurlijk verantwoordelijk
Toen het faillissement zich aandiende, trok de gemeente haar handen ervan af. Van Alphen, verantwoordelijk voor het project nadat collega Rachid Guernaoui vertrok omwille van de wethoudersaffaire, hield de raad voor dat er louter sprake was van een ‘subsidierelatie’ tussen de stichting en het stadhuis. Betrokkenen zeiden destijds dat die voorstelling van zaken niet klopt. De gemeente had een dikke vinger in de pap bij de Energieacademie. Ook de curator die het faillissement afwikkelt, constateert dat de gemeente achter de schermen aan de touwtjes trok.
Van Alphen wacht het debat met de raad over de bevindingen van Berenschot niet af. ‘Voor het handelen van de gemeente als geheel voel ik mij als wethouder bestuurlijk verantwoordelijk,’ schrijft hij. ‘Ik dien daarom per direct mijn ontslag in als lid van het college van burgemeester & wethouders.’
‘Eerdere fouten’
De collegepartijen spreken van een moedig besluit. ‘Het siert Bert dat hij de politieke verantwoordelijkheid neemt voor de met name ten tijde van het vorige college gemaakte fouten,’ stelt GroenLinks-fractievoorzitter Arjen Kapteijns in een persbericht. Hij hint daarmee op Guernaoui, die als wethouder van Hart voor Den Haag/Groep de Mos aan de wieg stond van de Energieacademie.
Wij hebben onze bestuurlijke en maatschappelijke opdracht naar deze kwetsbare mensen onvoldoende vervuld
In alle fasen van het project zijn door alle betrokken partijen fouten gemaakt, concludeert Berenschot in een 176 pagina’s tellend rapport. Het bureau wijst nadrukkelijk niet één hoofdverantwoordelijke aan voor het faillissement. In de opstartfase ging het al mis. Het verdienmodel was gebaseerd op drijfzand. Subsidie bleek vrijwel de enige inkomstenbron van de stichting. De opzet van de organisatie, een publiek-private samenwerking, was simpelweg te complex voor een beginnend initiatief. Verder liet de relatie tussen stadhuis en stichting veel te wensen over, noteren de onderzoekers.
Ook het stichtingsbestuur zelf heeft bijgedragen aan debacle, stelt Berenschot vast. Binnen de muren van de Energieacademie ontbrak het aan zakelijkheid en was sprake van kampjesvorming, wat uitmondde in een ‘verziekte sfeer’. De coronacrisis, die de Energieacademie noopten om een maand na de officiële opening alweer de deuren te sluiten, gaf het laatste zetje.
Reactie college
‘Wij betreuren het vertrek van onze waardevolle en immer collegiale collega de heer Van Alphen,’ stelt het college in een schriftelijke reactie. Kavita Parbhudayal (VVD, zorg) neemt zijn portefeuilles voorlopig over.
Wat de Energieacademie betreft, trekt het college het boetekleed aan: de missie is mislukt. ‘Het gaat hier om kwetsbare mensen die de hulp van de gemeente Den Haag en partners hard nodig hebben om hun weg naar de arbeidsmarkt te vinden. De conclusie is dat wij onze bestuurlijke en maatschappelijke opdracht naar deze mensen onvoldoende vervuld hebben. Wij zijn daarbij te kort geschoten.’
Het college stelt voor het rapport te bespreken met de raad om er lessen uit te trekken voor de toekomst. Naar het zich laat aanzien, krijgt de affaire nog een juridisch staartje. Mogelijk zal de curator het stadhuis deels aansprakelijk stellen voor de miljoen euro schade die schuldeisers hebben gevorderd.
In zijn slotwoord richt Van Alphen zich tot de bewoners van Den Haag. ‘Tegen u allen zeg ik: wij komen elkaar vast weer tegen. In een andere rol, maar vanuit dezelfde betrokkenheid: het opkomen voor alle Hagenaars en Hagenezen die onze hulp kunnen gebruiken.’
