Meer internationale treinen naar Hollands Spoor: kan dat eigenlijk wel?
FlixTrain wil in 2024 een verbinding tussen Den Haag en Oberhausen opzetten. Dit nieuws komt precies in de week dat de eerste trein van European Sleeper naar Berlijn vertrekt. Kan het drukke spoor rond de hofstad het nog wel aan?
De internationale (nacht)trein is aan een opmars bezig. München, Berlijn, Wenen, Zurich: allemaal steden die nu met Nederland verbonden zijn door een netwerk van staatsspoorbedrijven en van private initiatieven. Waar de NS de internationale treinen alleen in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht laat stoppen, weten de nieuwe partijen Den Haag wél te vinden. Zo rijdt vanaf donderdag (25 mei) de slaaptrein van European Sleeper. Dit Nederlands-Belgische spoorbedrijf laat een intercity rijden van Brussel naar Berlijn via Rotterdam, Den Haag HS en Amsterdam. En de vervoerder heeft grootse plannen, zo wil het bedrijf in 2025 treinen naar Barcelona laten rijden, ook via de residentie.
En er zit meer in het vat. Zo meldde het Duitse FlixTrain zich deze week in de hofstad. Het zusje van busmaatschappij FlixBus wil een treinverbinding opzetten van Rotterdam, via Den Haag, Amsterdam en Utrecht naar Oberhausen. Hiervoor heeft de vervoerder dinsdag een aanvraag ingediend bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM).
Vanaf 15 december 2024 wil FlixTrain twee treinen per dag laten vertrekken vanaf station Hollands Spoor (om 08.48 uur en om 16.48 uur) naar de stad in het westen van Duitsland, een reis van twee uur en veertig minuten. Volgens ov-deskundige Hildebrand van Kuijeren, oprichter en hoofdredacteur van Treinreiziger.nl, ziet FlixTrain Oberhausen niet als definitief eindpunt. “In Nederland heb je toestemming van de ACM nodig. Dat is een tijdrovend proces waardoor je de aanvraag zo’n anderhalf jaar van tevoren moet indienen. In Duitsland is zo’n verzoek niet nodig, daar kun je de definitieve route later vaststellen. Het is speculeren, maar het zou mij niets verbazen als de trein uiteindelijk naar Berlijn of Frankfurt gaat.”
Klimaat
FlixTrain en European Sleeper springen in een gat in de markt. Chaos op Schiphol, stijgende vliegbelastingen en een groeiende bezorgdheid over het klimaat: door een samenloop van omstandigheden verkiezen Nederlanders vaker de trein boven het vliegtuig. Den Haag profiteert hier graag van mee. Zo lobbyt de gemeente al jaren voor meer internationale treinen. Het stadsbestuur stond in 2020 dan ook te juichen toen de NS een nieuwe lijn tussen Den Haag en Aken aankondigde voor 2025.
Het is speculeren, maar het zou mij niets verbazen als de trein uiteindelijk naar Berlijn of Frankfurt gaat.
Maar dit alles betekent meer treinverkeer, en dat terwijl het Nederlandse spoor nu al zeer intensief gebruikt wordt. ‘De capaciteit is schaars en er is op een groot aantal trajecten nauwelijks nog ruimte voor uitbreiding,’ zo stelde de commissie voor Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer eerder deze week. En dat geldt vooral in de Randstad.
Puzzel
Het is een obstakel waar ook European Sleeper tegenaan loopt. Deze treinen stoppen voorlopig op de heenweg wél in Den Haag, maar op de terugweg níét. “Tijdens de ochtendspits is het te druk op het spoor om op HS te stoppen, daar is geen tijd voor,” aldus Chris Engelsman van European Sleeper. Tot zijn opluchting verandert dit in december. “In de nieuwe dienstverlening (die medio december ingaat, red.) is er wel tijd gevonden voor een stop in beide richtingen.”
European Sleeper is blij, maar is er plek voor nóg een nieuwe trein? Volgens Van Kuijeren wordt dat een ‘ingewikkelde puzzel’. “Het is niet onmogelijk, maar wel lastig. Het aantal sporen tussen Den Haag en Delft wordt verdubbeld, dat biedt perspectief. Maar het blijft druk. Het kan natuurlijk dat je ruimte maakt door de internationale trein achter een stoptrein te laten rijden, maar dan gaat de snelheid omlaag. En je wilt ook niet dat de nationale dienstregeling helemaal in de war raakt.”
Nieuwe internationale treinen moeten zich richten op de tijdstippen waar gaten zijn
Dit punt maakt ook Wijnand Veeneman, onderzoeker openbaar vervoer aan de TU Delft. “We willen graag internationaal spoorvervoer, maar dit moet niet ten koste gaan van een regionale stoptrein met forenzen. Deze afweging wordt wel eens buiten beschouwing gelaten. Uiteindelijk heeft Nederland meer aan een trein voor scholieren en mensen die naar hun werk gaan dan aan een trein met toeristen. Ik vind dat internationale treinen zich moeten richten op de tijdstippen waar gaten zijn. In de spits is die capaciteit er niet, maar in de late avond en nacht wél.”
Budgetreizen met FlixTrain
Het is nu aan de ACM om te beoordelen of de komst van FlixTrain mogelijk is. De toezichthouder kan hiervoor een onderzoek starten, maar doet dat alleen als bijvoorbeeld de NS hierom vraagt. Dat bedrijf is door het rijk aangewezen als belangrijkste spoorvervoerder in Nederland.
Van Kuijeren stelt dat de Duitse vervoerder wel iets zou toevoegen aan het Haagse aanbod. “FlixTrain richt zich op budgetreizen. In Duitsland concurreert ie zo met Deutsche Bahn en ook in Zweden, tussen Stockholm en Göteborg, presenteert het bedrijf zich als een goedkoop alternatief voor het staatsbedrijf. Zo kan er ook in Nederland goede concurrentie ontstaan die de andere aanbieders dwingt tot lagere prijzen. En zo kan treinreizen een nog aantrekkelijker alternatief voor vliegen worden.”
Onze redactie biedt dit verhaal uit de Den Haag Centraal (DHC) van donderdag 25 mei 2023 gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Koop dan de papieren editie van de krant Den Haag Centraal. Klik hier voor alle verkooppunten. U kunt ook een (proef)abonnement nemen. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.
