Kaalslag op het Centraal Station: tijdelijke dip of permanent statusverlies?
Er vertrekken steeds minder treinen vanaf Den Haag Centraal. Gaat het om een tijdelijke dip of om permanent statusverlies van het station?
Het is alsof de Nederlandse Spoorwegen (NS) met een kaasschaaf werken. Plakje voor plakje, beetje bij beetje worden er treinen geschrapt vanaf Den Haag Centraal. In september ging het aantal intercity’s en sprinters in de avonduren op de meeste trajecten omlaag, vanaf deze week rijden er alleen nog in de spits rechtstreekse treinen naar Amsterdam Centraal en als het aan de NS ligt, gaat ook het mes in het vervoer naar Utrecht Centraal. Dat laatste is nog niet definitief, het gaat nu nog om een ‘adviesaanvraag’. Toch is de kans reëel dat er vanaf medio december nog maar twee intercity’s per uur naar de Domstad vertrekken in plaats van de huidige vier.
Het zou de volgende afroming in de dienstregeling van de NS betekenen. De vervoerder kampt met een enorm personeelstekort – zo’n 2000 vacatures staan er open door de krappe arbeidsmarkt en het hoge ziekteverzuim door corona. De NS kan daarom de oorspronkelijke dienstverlening niet volledig waarmaken. Het gevolg: uitval van treinen, boze reizigers, duizenden klachten en stress en een hoge werkdruk bij het personeel. Om deze vicieuze cirkel te doorbreken, snijdt de NS regelmatig in de dienstregeling om zo ‘collega’s weer meer ruimte te geven om weer op een normale manier hun werk te kunnen doen,’ zoals waarnemend president-directeur Bert Groenewegen het omschreef.
De kaasschaaf raakt in Den Haag ook station Hollands Spoor (HS). Daar werd vorig jaar nog met tromgeroffel de ‘tienminutentrein’ tussen Rotterdam, Den Haag, Leiden en Schiphol geïntroduceerd. Hoewel de Spoorwegen in dit ‘spoorboekloos rijden’ de toekomst zien, is deze verbinding door de crisis voorlopig geschrapt. Toch vertrekt er vanaf HS nog wel elk kwartier een intercity (ic) richting zowel Rotterdam als Leiden en Schiphol.
Functie Den Haag Centraal
Dat is anders op het Centraal Station (CS). Wie de reisplanner er op een willekeurige werkdag rond lunchtijd op naslaat, ziet: twee ic’s per uur richting Rotterdam, twee naar Leiden, Schiphol en Amsterdam Zuid en vier naar Utrecht. Amsterdam Centraal staat niet meer op de kaart. Als de NS in december daadwerkelijk het aantal ic’s naar Utrecht halveert, vertrekken er nog zes intercity’s per uur vanaf Den Haag Centraal. In 2019 waren dit er nog tien, terwijl het reizigersaantal alweer op ruim tachtig procent van het niveau zit van voor de coronacrisis. ‘Dit tast de functie van Den Haag Centraal ernstig aan,’ baalde reizigersvereniging Rover vorige week in deze krant.
Dit heeft een nadelig effect op de bereikbaarheid van Den Haag.
Het college van B en W is ‘onaangenaam verrast’ door de omvang van de inkrimping. “Wij hebben begrip voor de problemen waar de NS mee kampt, maar dit is onwenselijk. Dit zal zorgen voor een onaantrekkelijker ov-aanbod, met als gevolg een langdurig of zelfs permanent verlies van reizigers. Dit heeft een nadelig effect op de bereikbaarheid van Den Haag,” aldus een woordvoerder van de gemeente.
Investeringen Den Haag Centraal
Het stadsbestuur investeerde recent fors in het station en het omliggende gebied. Tussen 2010 en 2016 is het station voor ruim 120 miljoen euro verbouwd, later volgde het busplatform (voor ongeveer 25 miljoen euro) en de ontwikkeling van het KJ-plein is nog gaande. Het is daarom een flinke tegenvaller voor de stad dat het juist vanaf Den Haag Centraal nu niet mogelijk is om rechtstreeks naar Amsterdam Centraal te reizen.
“Dit is een belangrijke en drukke lijn, zowel doordeweeks voor de forens als recreatief in daluren en het weekend. Het schrappen van treinen naar Amsterdam raakt de daluren, wanneer de recreatieve reiziger veel op pad is. En het is juist deze groep die het meest is teruggekeerd na de coronacrisis,” stelt de woordvoerder van de gemeente, die benadrukt te ‘vrezen dat het autogebruik nu weer toeneemt’.
Vernieuwing
De NS schrijft dat het snijden in de dienstregeling ‘tijdelijk van aard’ is, zonder een einddatum te noemen. Op de langere termijn hoopt de NS juist méér treinen van en naar Den Haag Centraal te laten rijden. Afgelopen zomer liet spoorwegbeheerder ProRail weten tussen 2023 en 2025 het volledige spooremplacement rond CS om te bouwen. Het doel is om het aantal wissels te verminderen en de sporen 11 en 12, die er al jaren ongebruikt bij liggen, weer aan te sluiten op het spoornetwerk. Er komt dan plek voor meer treinen en een intensievere dienstregeling.
Het huidige personeelstekort heeft vooralsnog geen invloed op de planning van het werk, zo laat een woordvoerder van ProRail nu weten. “Wij willen gewoon volgend jaar beginnen met de werkzaamheden. Wij gaan er nu van uit dat dit een tijdelijke dip is. Op de lange termijn komen er juist meer woningen in de Randstad en wij verwachten daarom uiteindelijk ook zeker groeiende reizigersaantallen.”
Onze redactie biedt dit verhaal uit de Den Haag Centraal (DHC) van donderdag 10 november gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Koop dan de papieren editie van de krant Den Haag Centraal. Klik hier voor alle verkooppunten. U kunt ook een (proef)abonnement nemen. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.