Kansenongelijkheid Haags onderwijs: tienen op je rapport en tóch mavo-advies
Betere communicatie tussen ouders en leerkrachten op de basisschool moet ervoor zorgen dat het schooladvies in groep 8 niet als een verrassing komt en moet onderadvisering tegengaan. GroenLinks wil dat de gemeente zich hiermee bemoeit.
Kansenongelijkheid in het onderwijs is in de laatste tien jaar verdubbeld, blijkt uit onderzoek van de Onderwijsinspectie. Dat ligt met name aan het opleidingsniveau van de ouders. Hoe hoger dat niveau, hoe hoger ook het advies van hun kroost – ook al zou je dat op basis van de Cito-toets niet verwachten. Andersom is ook waar: hoe minder opleiding, hoe lager het advies, ook al zou het kind hoger misschien best aankunnen.
Hoewel er overlap is, heeft eventuele ‘onderadvisering’ volgens verschillende onderzoeken niet te maken met de culturele achtergrond van de ouders. Toch leeft dat idee wel in veel migrantengemeenschappen, concludeert ook het Kennisplatform Integratie en Samenleving (KIS). ‘Dan komt de klacht: Het blonde vriendje heeft dezelfde scores, maar een hoger advies dan mijn kind.’ Zo ook in Den Haag.
“We hebben een héél sterke scheiding in de stad,” zegt ook Ewald van Vliet, bestuurder van koepelorganisatie Lucas Onderwijs. “De meest gesegregeerde stad van Nederland. Het is aan ons om tóch alle kinderen dezelfde kansen te geven.” Hij erkent dat er fouten in de advisering kunnen sluipen: “Het is geen exacte wiskunde, helaas. Soms blijken we te voorzichtig en geven we een lager advies dan het kind aankan op basis van de intelligentie. Daar werken we hard aan. We geven nu vaker het voordeel van de twijfel.”
Hoogbegaafd
Raadslid Serpil Ates (GroenLinks) werd zelf ook onderschat op school. “Ik had altijd tienen voor toetsen. Was het een acht, dan kwam ik huilend thuis. Maar ik kreeg een mavo-advies, want we waren thuis drietalig. De leraar dacht dat ik het moeilijk zou krijgen op het vwo. Gelukkig kwam mijn vader voor me op en kon ik toch naar het vwo en heb ik sociologie gestudeerd. Bij mijn jongste broertje gebeurde veertien jaar later precies hetzelfde, terwijl hij hoogbegaafd is. Hij is nu bezig met zijn master.”
We hebben een héél sterke scheiding in de stad.
Als hulpverlener krijgt ze nu nog steeds vaak gefrustreerde ouders bij zich die het gevoel hebben dat hun kind niet eerlijk behandeld wordt. “Veel heeft te maken met onbegrip,” aldus Ates. Door een gebrek aan kennis over het Nederlandse onderwijssysteem of over wat dingen in een rapport betekenen, ontstaat verwarring en komt het advies in groep acht als een verrassing. Dit signaleert het KIS ook. Bij de raadsvergadering van 4 juli wil Ates de wethouder voorstellen om als gemeente te werken aan een betere communicatie tussen ouders, leerkrachten en leerlingen. Dit onder meer door de aanbeveling van het KIS.
Omdat ze goed Nederlands spreekt, is Muberra (42) – niet haar echte naam – al enige tijd een veelgevraagde tolk in de klas. “Dat begon bij mijn neven en nichten, voor ik kinderen had.” Voor haar eigen dochter trok ze ook ten strijde. “Ze kreeg een mavo/havo-advies. Dat kwam volgens de docent vanwege een gebrekkige woordenschat, terwijl ze drietalig is. Maar daar worden ze niet op beoordeeld. Hij zei: ‘Het is een heel slim kind. Drietalig, wat mooi!’ Maar ze mocht niet naar het vwo.” Het lukte uiteindelijk toch, omdat het meisje heel hoog scoorde voor rekenen. “Daarom wilde het Segbroek College haar toch hebben. Maar als ik niet had doorgevraagd…” Ze vervolgt: “Altijd is de boodschap: ‘Het gaat goed’, maar in groep 8 is het advies toch vmbo. Dan worden ouders boos. Waarom is er niks gezegd?”
Discussie
Ates: “Daarom moeten we de communicatie verbeteren. ‘Goed’ kan ook betekenen dat een kind gehoorzaam is. En ‘voldoende’ is misschien ten opzichte van het gemiddelde van een wijk in plaats van de stad of het land.” Volgens het raadslid moeten ouders worden geholpen om vragen te gaan stellen. “Ze moeten een drempel over, de meesten durven niet in discussie te gaan. En docenten moeten cultuursensitief worden en beter uitleggen wat nodig is voor welk advies.”
Ik kreeg een mavo-advies, want we waren thuis drietalig.
GroenLinks wil dat de gemeente zich hiermee gaat bemoeien en een plan van aanpak maakt. Geld daarvoor zou volgens Ates kunnen komen uit het potje voor kenniseconomie. “Dit lijkt me veel belangrijker.” Kansenongelijkheid is een van de speerpunten van wethouder Saskia Bruines (D66, onderwijs). Maar het is nog maar de vraag of de motie van Ates een meerderheid achter zich krijgt.
Van Vliet snapt wel waar GroenLinks vandaan komt: “Het is niet zo zwart-wit, maar er zijn inderdaad ouders die de gang van zaken niet goed begrijpen en zij lezen ook minder op de website of in de schoolgids. Maar dit is een verantwoordelijkheid van de schoolbesturen, niet van de gemeente. Moeten we meer aandacht besteden aan de communicatie? Prima, dat mag de gemeente ook van ons verwachten.” Waar hij wél inzet verwacht van de gemeente, en van GroenLinks, is bij de subsidies die hij krijgt voor speciale lessen, weekendschool en andere manieren om achterstanden weg te werken. “Die HEA-subsidies staan op de tocht, die hebben we hard nodig.”
Bij de Lucas-scholen wordt inmiddels in groep zeven al een voorlopig schooladvies gegeven. “Dan komt het in ieder geval niet als een verrassing,” aldus Van Vliet. De nieuwste cijfers laten zien dat de ongelijkheid in het onderwijs nog steeds groot is, maar niet meer groeit. ‘Een positieve eerste stap,’ schrijft de inspectie. Maar het is onverminderd belangrijk om aan te pakken, zegt ook de schoolbestuurder. “Kijk naar huiswerkbegeleiding. Met de HEA-subsidies kunnen we zorgen voor extra huiswerkbegeleiding. De rijkeren kopen dat zelf in, maar wij kunnen dat zo ook voor de andere kinderen bieden.”
Dit artikel wordt u gratis aangeboden. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Neem dan een abonnement op DHC.
