Poolse vrouwen in Den Haag leren solliciteren: ‘Begin niet te snel over salaris’
Veel Poolse vrouwen in Den Haag werken onder hun niveau. Met een lesje solliciteren in Nederland hopen ze hogerop te komen. “In Nederland moet je jezelf profileren.”
Wat je als sollicitant in Nederland vooral niet moet doen? Te snel over salaris beginnen. In Polen mag men zonder scrupules over geld praten, de calvinisten aan de Noordzee lopen er liever met een grote boog omheen. “Dus bewaar je vragen over salaris tot de laatste fase van de sollicitatieprocedure,” drukken de cursusleiders hun gehoor op het hart. Op een zaterdag zitten ruim twintig jonge Poolse vrouwen in wijkcentrum De Regenvalk aan het Regentesseplein. Ze zijn hier voor het sluitstuk van een driedelige cursus solliciteren in Nederland. Twee deelnemers zijn ervoor uit Maastricht gekomen.
Poolse werknemers worden hier soms te afwachtend gevonden, te passief
“Wij delen onze kennis en ervaring,” vertelt Magda Domańska van Polish Professional Women in the Netherlands (PPW), een organisatie van Poolse expats en ondernemers die de sollicitatiecursus verzorgt. Ze doet dit op uitnodiging van vrouwencentrum Polka, dat in de Regenvalk activiteiten organiseert om de integratie van Poolse vrouwen in de Haagse samenleving te bevorderen. “Poolse vrouwen zijn van huis uit heel ambitieus, maar komen vaak niet meteen goed terecht op de Nederlandse arbeidsmarkt,” legt Domańska uit. “Ze werken onder hun niveau en missen positieve voorbeelden om zich heen.”
Niet thuiszitten
In Den Haag wonen zo’n dertienduizend Polen. De vrouwen werken veelal in distributiecentra van supermarkten of in de Westlandse bloementeelt. “Als ze hier aankomen, gaan ze meteen aan het werk,” vertelt Gosia Hajdenrajch, vrijwilligster bij Polka en deelneemster van de cursus. “Ze gaan niet thuiszitten.” Dus staat menige hoogopgeleide vrouw gerbera’s te knippen in de kassen, terwijl ze liever werk zou doen dat past bij op haar opleiding.
Daarom maken Polka en PPW Poolse vrouwen wegwijs op de Nederlandse arbeidsmarkt en zijn eigenaardigheden. “In Polen is de werkcultuur formeler,” vertelt cursusdocent Domańska. “Nederland is minder hiërarchisch. Poolse werknemers worden hier soms te afwachtend gevonden, te passief. In Nederland moet je jezelf profileren op de werkvloer.” Dat kan vrijwilligster Hajdenrajch beamen. “Een typisch Poolse gedachte: als je altijd je best doet, word je vanzelf gezien en beloond. Dat is hier anders.”
Polen is, net als Duitsland, hiërarchisch maar duidelijk
Hajdenrajch, in Polen geschoold als socioloog, werkte 21 jaar als salesmanager op een bloemenveiling en zet nu haar eigen adviesbedrijf op. Ze is volledig ‘verkaasd’, aldus haar kinderen, en welbekend met de cultuurverschillen. Die troffen haar als medewerker op de Haagse Hogeschool. “Toen ik in Polen bij de universiteit werkte, was het vanzelfsprekend dat ik koffie haalde voor de professor. Bij de hogeschool bracht de directeur mij koffie toen ik in de pauze aan het doorwerken was.” Tegelijk is het in polderland Nederland niet altijd helder wie waarvoor verantwoordelijkheid draagt, stelt ze. “Polen is, net als Duitsland, hiërarchisch maar duidelijk.”
Kinderwens
Aandachtig luisteren de cursisten naar Domańska’s uitleg van de STARR-methode, vaste kost in elke sollicitatietraining. Samengevat: hoe ze aan de hand van praktijkvoorbeelden hun sterke kanten naar voren kunnen brengen. “Bereid je gesprek in twee talen voor, zodat je in je hoofd kunt terugvallen op het Pools als je de draad even kwijt bent,” adviseren de cursusleiders. Ook stomen ze de vrouwen klaar voor typisch Nederlandse vragen.
Zo zal je in Polen nooit de vraag krijgen of je van plan bent kinderen te krijgen, terwijl dat in Nederland wel gebeurt – ook al mag het eigenlijk niet. Een ander verschil: in Nederland weegt je persoonlijkheid zwaarder dan in Polen, waar je papiertje sneller de doorslag geeft.
Polen durven pas Nederlands te praten als ze de certificaten hebben die bewijzen dat ze Nederlands kunnen
Bij vrouwencentrum Polka komen veel hoogopgeleiden. Onder de deelnemers van de cursus zijn twee architecten, een scheikundige, een marketingexpert, een medisch-technicus, een dierenarts en een wetenschappelijk onderzoeker.
Ambitie zit ingebakken in de Poolse cultuur. Waar de Nederlandse vrouw koningin deeltijd is en een quotum meer vrouwen de bedrijfstop in moet forceren, zijn in Polen de vrouwen al lang gearriveerd. Een erfenis van de communistische tijd, toen zowel vrouwen als mannen aan de arbeid gingen, en van een ‘pushcultuur’: zonen én dochters moeten van hun ouders uitblinken. Niet dat alle Poolse vrouwen in Nederland carrièretijgers zijn, verduidelijkt Domańska. “Er zijn ook vrouwen die de glastuinbouw te zwaar vinden en liever zouden werken in bijvoorbeeld een kinderopvang.”
Poolse vrouwen bescheiden
“Over tien jaar zul je in alle sectoren vrouwen met Poolse achternamen aantreffen,” voorspelt Hajdenrajch, terwijl de deelnemers in groepjes sollicitatiegesprekken simuleren. “Niet alleen maar in de bloemen.” Poolse vrouwen zijn te bescheiden, vindt ze. Een beetje bluf kan geen kwaad. “Nederlanders kennen twee woorden Tsjechisch en bestellen lachend een biertje op een Praags terras. Polen durven pas Nederlands te praten als ze de certificaten hebben die bewijzen dat ze Nederlands kunnen.”
De hoofdredactie van Den Haag Centraal biedt u dit artikel uit de krant van 13 februari gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Klik hier voor een (proef)abonnement en meldt u zich hier aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
