Steeds meer Polen in Escamp: Pierogi eten op de Leyweg
Het stadsdeel Escamp is bezig uit te groeien tot een Warschau aan de Noordzee. Er wonen intussen ruim 8500 Polen. Het winkelaanbod verandert mee.
Tijdens een wandeling over de Leyweg, hét winkelgebied van het multiculturele Den Haag Zuidwest, kom je een Poolse snackbar tegen, met ‘bedrijfsdumplings’ (noedels) op de kaart, en een minisupermarkt Krakow. Wat verderop ligt een grote Poolse supermarkt, waar weinig Nederlands wordt gesproken.
De snackbar is er sinds september 2017. Dorota Szepler (45) en haar partner Piotr Mateuszuk (48) uit Polen zwaaien hier de scepter. “Ik woon vijftien jaar in Den Haag en heb eerder in de bouw gewerkt,” zegt Szepler. Samen met haar partner wilde ze iets nieuws ondernemen. Nu kookt het stel maaltijden met Poolse producten. “Onze klanten bestaan voor negentig procent uit Polen,” zegt ze. En somt dan enthousiast een aantal gerechten op die zij serveren en die ook niet-Polen weleens lekker zouden kunnen vinden. Daarom klinkt het enthousiast: “Iedereen is welkom.”
Pierogi
Buurtbewoonster Dalida Banaszkiecicz (29) gaat graag naar de Poolse snackbar als ze geen tijd heeft om te koken, zegt zij glunderend. Vooral de ‘pierogi’ – een soort pastei die zowel hartig als zoet kan worden gevuld – is volgens haar smaak uit de kunst. “Het smaakt naar thuis, naar Polen.”
Banaszkiecicz verruilde in 2012 Polen definitief voor Nederland. Aanvankelijk werkte zij in de thuiszorg, vervolgens in een Poolse supermarkt en sinds mei in Krakow. Deze minisupermarkt wordt gerund door een gezette Portugees. Hij laat zich Pinto noemen. Het is de eerste van zijn dubbele achternaam. Zijn voornaam wil hij om onduidelijke redenen niet prijsgeven.
Pinto opende in maart de deuren van zijn winkel, waar voorheen een reisbureau was gevestigd. Hij heeft voor een Poolse winkel gekozen vanwege de prijs-kwaliteitverhouding: “Poolse producten zijn niet duur en zijn goed van kwaliteit. Dat verkoopt hier goed.”
Eigenlijk heb je twee groepen Polen: jonge gezinnen die zich settelen én uitzendkrachten.
Dalida Banaszkiecicz koopt zelf ook graag Poolse producten. “Dan weet ik wat ik eet.” De goedlachse blondine voelt zich thuis in Den Haag Zuidwest. “Laatst liep ik op straat en hoorde ik overal Pools. Het voelt soms alsof ik in Polen ben.” Ze heeft veel Poolse vrienden. En haar buurvrouw is ook Pools.
Taal
Omdat Polen hier dus makkelijk in hun eigen taal kunnen communiceren, valt op dat ze weinig tot geen Nederlands spreken. Dat blijkt ook verderop in Zuidwest, waar nóg twee Poolse winkels te vinden zijn. De Poolse Ewelina Antezak (34) runt samen met drie Koerdische ondernemers aan de Beresteinlaan de Groszek XL. Dat is een forse supermarkt met bakkerij op de plek waar voorheen een Lidl zat. De Groszek aan de Zuiderparklaan is van het zelfde viertal. In de schappen liggen naast Poolse ook Russische en Bulgaarse producten.
De onderneemster woont zes jaar in Den Haag. Zij spreekt Engels, soms springt werkneemster Anna Gajewska (25) bij. Gajewska woont anderhalf jaar in Den Haag. Maar zij spreekt evenmin Nederlands. Dat spijt haar, maar beiden hebben het te druk om naast hun dagelijkse werk een cursus te volgen. “Ewelina is altijd in de winkel en ik werk hier elke dag zes uur. Thuis heb ik een baby. Geen van beiden hebben we tijd. Verder spreekt iedereen hier Engels. Maar het is niet goed de taal niet te kennen. In de toekomst ga ik Nederlands leren,” verzekert Gajewska.
Noodzaak
De noodzaak om de taal te leren is er niet. Polen zijn ingezetenen van de Europese Unie. Daarom zijn zij niet verplicht een inburgeringscursus te volgen. Bij zo’n cursus is taalonderwijs van essentieel belang. Verder gaan Polen juist veel met elkaar om. Ze bezoeken trouw de katholieke kerk, waar wekelijks een Poolse mis wordt opgedragen. Er zijn Poolse uitgaansavonden en veel Haagse Polen werken in met name de Westlandse kassen, de verpakkingsindustrie, de bouw of de schoonmaak. Contact met Nederlanders is er amper.
Laatst liep ik op straat en hoorde ik overal Pools. Het voelt soms alsof ik in Polen ben.
De grote groei van de Poolse gemeenschap blijft in de wijk niet onopgemerkt. Jos Muller, voorzitter van het wijkplatform Morgenstond, ziet de gemeenschap al sinds vijf jaar groeien. In haar eigen straat met tien portieken worden ten minste twee woningen per portiek bewoond door Polen. “Eigenlijk heb je twee groepen Polen: jonge gezinnen die zich settelen én uitzendkrachten. Niemand heeft last van de gezinnen. Maar uitzendbureaus kopen woningen om tijdelijke, vaak alleenstaande, uitzendkrachten te huisvesten. De buurt ondervindt wel overlast van die doorgangshuizen.”
Volgens Muller zijn de gesettelde Polen erg op zichzelf. Maar ze heeft wel contact met een aantal Polen, op wie zij altijd een beroep kan doen, van het meehelpen op een lentemarkt tot het vertalen van een antirattenfolder. “Maar eigen initiatief gaat nog een stapje te ver.” Muller vindt daarbij dat er nu niet veel meer Polen in de wijk moeten worden gehuisvest. “Dan wordt het wel iets te veel Pools.”
[Extra]
Ruim 13.000 Polen in Den Haag
Den Haag is in Nederland woonstad nummer één van Poolse (arbeids)migranten. De Poolse gemeenschap in de stad is het afgelopen met 7,5 procent gegroeid naar zo’n dertienduizend mensen. Dat blijkt uit cijfers van het Sociaal-Cultureel Planbureau (SCP). Op basis van de gemeentelijke gegevens zijn per stadsdeel alleen cijfers te geven over alle Oost-Europeanen samen. Dat zijn er in Escamp 8574, in Laak 5598 en in Centrum 5227. De werkloosheid onder de Polen is heel laag. Ze verdienen hier gemiddeld een derde minder dan Nederlanders, maar dat is nog altijd drie keer zoveel als wat hun landgenoten in Polen gemiddeld verdienen.
