Stikstofcrisis raakt bouw 28.000 Haagse woningen
De stikstofcrisis heeft gevolgen voor de bouw van 28.000 geplande woningen. Maatregelen die Den Haag zelf kan treffen, zijn ‘klein bier’.
In september hield het stadhuis het nog op zo’n 20.000 geplande woningen die zouden stuiten op stikstofeisen. Inmiddels gaat de gemeente uit van ruim 28.000 woningen die ‘in verschillende mate’ zullen worden geraakt, schrijven wethouders Liesbeth van Tongeren (GroenLinks, milieu) en Boudewijn Revis (VVD, gebiedsontwikkeling) aan de gemeenteraad.
Ondanks de alarmerende getallen ligt de Haagse bouw niet plat. “Dat je nog niet veel hoort over projecten die stilliggen, komt omdat we pas aan de vooravond staan van de grote bouwprojecten in het CID en de Binckhorst,” zei Ludo Steenmetser, directeur Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO), vorige week bij een werkbespreking in de raad. “We houden serieus rekening met vertraging van bouwprojecten.”
Al decennia daalt er te veel stikstof neer op beschermde natuurgebieden (‘Natura 2000’) zoals de Haagse duinen, met kwalijke gevolgen voor de biodiversiteit. Wanneer bij nieuwe projecten, van woningbouw tot varkensstallen, zo veel stikstof vrijkomt dat het natuurgebieden schaadt, is volgens Europese regels compensatie verplicht. De afgelopen jaren deed Nederland dit op de pof: stikstofschade beloofden we te vereffenen in de toekomst. In mei zette de Raad van State een dikke streep door dit beleid (‘PAS’). Voortaan hebben tal van bouwprojecten een stikstofvergunning nodig, waarvoor strenge eisen gelden. De provincie heeft sindsdien geen vergunning meer verleend.
Bouwmachines
Projectontwikkelaars breken zich het hoofd over manieren om tijdens de bouw de uitstoot te beperken. Dat kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van elektrische bouwmachines en dito vervoer. “Als je de stikstofuitstoot beperkt, kun je best wat bouwen,” zei directeur Leo Klaassen van de Omgevingsdienst Haaglanden, die namens de provincie over de stikstofvergunningen gaat. Als lichtend voorbeeld noemde hij de nieuwbouw op Kijkduin, die is ingeklemd tussen twee beschermde duingebieden.
“Daar wordt innovatief gebouwd.” Behalve bouwmateriaal speelt ook afstand een belangrijke rol. Hoe verder weg van de duinen, hoe kleiner de kans op problemen. Zo heeft nieuwbouwproject ‘Frank is een Binck’ in de Binckhaven geen vergunning nodig, laat Stebru desgevraagd weten.
We houden serieus rekening met vertraging van bouwprojecten.
Het stikstofoverschot in Den Haag liegt er niet om. Jaarlijks strijkt hier 1500 ‘mol’ (een scheikundige eenheid) stikstof per hectare neer. Dat is ruim twee keer zoveel als de 714 mol die wenselijk is voor de kwetsbaarste duinvegetatie. Sterker nog, die 714 is de wettelijke eis. Den Haag zelf is hier maar ten dele schuldig aan. “Het buitenland is de belangrijkste bron van stikstof in de Haagse duingebieden, gevolgd door ammoniakuitstoot uit zee,” lichtte Wim van der Maas van het RIVM toe. Dankzij zijn ligging is Den Haag ‘netto-importeur’ van stikstof en liggen hier minder stikstofmaatregelen voor het oprapen dan elders in het land.
Wat de stad tegenover de stikstofovervloed kan stellen, is ‘klein bier’, zei DSO-directeur Steenmetser. “Veel maatregelen leveren een beetje op.” Ter illustratie: een milieuzone in de héle stad levert maar 8 mol winst op. De gemeente is dus ‘sterk afhankelijk’ van de landelijke politiek, schrijven de wethouders. Van maatregelen elders in het land, zoals de uitkoop van boeren, zal Den Haag profiteren. “Je hebt hier best wel plezier van varkenstallen die in de Brabantse Peel worden opgeheven,” aldus Van der Maas.
Stikstofcrisis in de duinen
Het stikstofoverschot tast de biodiversiteit in de Haagse duinen aan. Door verzuring van de bodem groeien woekerende grassoorten als kool en verdringen zo zeldzame, beschermde duinvegetatie. Hierdoor daalt ook het aantal insecten, wat minder voedsel voor vogels betekent. Jonge vogels kampen bovendien met zwakke botten door kalkgebrek. Als gevolg van vergrassing is het aantal broedvogels in het Westduinpark geslonken, zei ecoloog Esther Vogelaar bij de werkbespreking in de raad. “De tapuit is weg, de veldleeuwerik is verdwenen en het aantal graspiepers is laag.”
De ‘kalkbuffer’ in de bodem geeft nog tegengas aan het stikstofteveel, evenals duinbeheer. “Natuurherstel kan, maar op een gegeven moment is de bodem bereikt.”
De hoofdredactie van Den Haag Centraal biedt u dit artikel gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Koop dan nu de krant Den Haag Centraal bij een van onze verkooppunten of neem een (proef)abonnement.
