Nieuw fonds voor initiatieven: springplank voor duurzame ideeën
Duurzaamheidsprojecten van bewoners lopen vaak stuk op financiële en bureaucratische muren. Een nieuw fonds moet ze een voetje geven.
Willie Berentsen heeft een visie. De hele Vruchtenbuurt draaiend op groene stroom, opgewekt en gedistribueerd in de wijk zelf. “Het elektriciteitsnetwerk moet daarvoor wel slimmer werken,” vertelt hij thuis in de Groene Mient, een ecologisch woonproject dat qua duurzaamheid op de troepen vooruitloopt. Ziedaar het project waar buurtcoöperatie Sterk op Stroom op inzet: een ‘smart grid’ voor de Vruchtenbuurt. Hierbij stuurt de computer de warmtepompen, zonnepanelen, boilers en laadpalen zo aan dat het stroomnet niet overbelast raakt. “De winkels kunnen bijvoorbeeld overdag gebruikmaken van de zonne-energie die huishoudens opwekken,” illustreert hij. “Elektrische auto’s laden ’s nachts op. Zo brengen we vraag en aanbod in lijn met elkaar.”
Sterk op Stroom is kandidaat om de eerste lening te krijgen uit het Lokaal Initiatievenfonds voor Schone Energie (LISE). Wethouder Liesbeth van Tongeren (GroenLinks, energietransitie) maakte deze week bekend dat het fonds er komt.
‘In praktijk blijkt dat veel wijkgerichte initiatieven moeite hebben om echt op gang te komen,’ schrijft ze aan de gemeenteraad. Een goed idee is één ding, het plan zo uitwerken dat de bank of een fonds wil instappen, is een tweede. Om die sprong te maken, kunnen bewonerscollectieven, verenigingen en ondernemers geld krijgen. Bij succes betalen ze dat terug en kan een volgend initiatief worden gefinancierd (in vaktaal: een ‘revolverend’ fonds). Als voorproefje deelde het stadhuis vorig jaar ‘vouchers’ uit aan kansrijke wijkinitiatieven. Het fonds begint met vier ton, goed voor zo’n 25 projecten. Bij succes kan de pot groeien tot 3 miljoen euro.
Kleinschalig
Anders dan bij landelijke subsidieregelingen hoeft een project niet groot te zijn. Ook verenigingen van eigenaars (vve’s) komen in aanmerking. “De gemeente wil graag dat zij verduurzamen,” zegt Ton Schmale van adviesbureau Totaal VvE Beheer. Daar zit veel werk in, schetst hij. Offertes, energierapporten, een aangepaste begroting – het loopt algauw in de papieren. Dankzij een voucher heeft Schmale dit kunnen uitzoeken voor een vve in de Weimarstraat. Met resultaat: de bewoners hebben een lening gekregen uit het Duurzaamheidsfonds voor Haagse vve’s om hun portiek te isoleren. “Ze hoeven dus niet jaren te sparen, maar hebben direct profijt van een lagere energierekening.”
Er is veel belangstelling in de wijk. Als we vandaag toestemming krijgen, liggen de panelen er bij wijze van spreken morgen.
Zo’n voorfinanciering kan ook helpen bij landelijke subsidies. Neem burgercoöperatie Haagse Stroom, die zonnepanelen legt op andermans daken. “Mensen uit de buurt kunnen dan mee-investeren,” legt Hannah Witteveen uit. Voor energiecoöperaties bestaan aantrekkelijke subsidies, maar dan moet je de zaken wel op orde hebben. “Wij hebben uitgezocht of onze coöperatie juridisch en statutair goed is ingericht.”
Duurzaamheids-ambtenaren
Haagse Stroom deed dit in het kader van een zonnedak op wijkcentrum De Hyacint in de Bloemenbuurt. Initiatiefnemer Lars Nanninga kreeg een voucher van 4000 euro om te onderzoeken of zijn ideeën haalbaar zijn. “Zaken waar je als gewone burger tegenaan loopt.” Zo heeft hij het plan voor een buurtbatterij, die lokaal opgewekte stroom plaatselijk opslaat, afgeschreven. Niet rendabel, berekende een adviesbureau. Het zonnedak heeft wel potentie. “Er is veel belangstelling in de wijk. Als we vandaag toestemming krijgen, liggen de panelen er bij wijze van spreken morgen.” Toch is het dak nog leeg, verzucht hij. De duurzaamheids-ambtenaren mogen zijn initiatief aanmoedigen, bij de andere afdeling hebben ze bedenkingen. “Heel demotiverend voor vrijwilligers.”
In de Vruchtenbuurt kijkt Berentsen alvast wat verder vooruit. Met de voucher heeft Sterk op Stroom een specialist ingehuurd om het ideale bestuurlijke model voor coöperaties in de wijk uit te tekenen. Met de LISE-lening gaan ze onderzoeken of ze de ‘smart grid’ kunnen opschalen. “We willen uitzoeken hoe we van een experiment met dertig huizen de stap kunnen maken naar driehonderd huishoudens. Als we het op dat niveau in de vingers hebben, volgt de stap naar drieduizend. Dat is de hele wijk.”
Dit artikel biedt de redactie van Den Haag Centraal (DHC) u gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Koop op donderdag de krant DHC. Klik hier voor alle verkooppunten. U kunt ook een (proef)abonnement nemen. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.
