Buurt is ambassadekrot beu: ‘Kroatië doet er niets aan’
Met een protestmars vroegen bewoners van Duinoord vrijdag aandacht voor de vervallen villa op de Groot Hertoginnelaan 30, die eigendom is van Kroatië. Na jaren vruchteloos praten vindt de buurt het welletjes.
“We staan hier voor het enige gemeentelijk monument op de Groot Hertoginnelaan, en kijk hoe het erbij staat. Het is een ettergezwel in de wijk.” Vanaf een klustrap spreekt Marcel Tielemans zijn gehoor toe door een krakende megafoon. Een kleine vijftig betogers is verzameld tegenover de stadsvilla, waarvan het sierlijke houtwerk zienderogen wegrot. “Schande!” scandeert het publiek.
Al zeven jaar lang zijn buurtbewoners in gesprek met de gemeente, het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Kroatische ambassade en zelfs Nederlandse diplomaten in Zagreb om iets gedaan te krijgen aan de aftakeling. “Alles is vergeefs gebleken,” zegt Tielemans op zijn trap. “Wij vinden het welletjes.”
Mars naar ambassade
Dus trekt een met protestborden uitgedoste stoet van de Groot Hertoginnelaan naar de Surinamestraat, waar de Kroatische ambassade zetelt. De demonstratie is op poten gezet door een actiegroep uit de buurt. De betogers heffen zelfs een marslied aan:
‘Het is geen ambassade, het is gewoon een krot,
En Zagreb doet er niets aan, dat is gewoon te zot’
Ook enkele raadsleden lopen mee. “Ik snap niet dat dit geaccepteerd wordt,” zegt Arjen Dubbelaar, raadslid van Hart voor Den Haag. Hij heeft al vaker de nalatigheid van sommige ambassades aan de kaak gesteld en dient deze week samen met D66, VVD en HSP andermaal vragen in over het Kroatische krot.
Er is al zoveel gepraat, maar zonder enig effect
Ooit zetelde de ambassade van Joegoslavië in deze neorenaissancevilla. Na het uiteenvallen van de federatie zat de vertegenwoordiging van Servië er een poosje, tot het pand in de boedelscheiding toeviel aan Kroatië. Getuige de bouwval hebben de Kroaten er nooit wat mee gedaan.
De demonstranten eisen dat de villa in oorspronkelijk staat wordt hersteld en goed wordt onderhouden. Ze willen dat het ministerie de druk opvoert en dat de gemeente waakt voor de veiligheid. “Ik weet niet hoe lang dit goed gaat,” verzucht Tielemans met een blik op de houtrot.
Verkoop ging niet door
“Er is al zoveel gepraat, maar zonder enig effect,” treurt Pia Simonis, een straatbewoner die meeloopt in de mars. “Misschien is dit wel de laatste kans om de zaak in beweging te krijgen.” Drie jaar geleden leek de kwestie opgelost. Kroatië zette de villa in de verkoop voor een miljoen euro en een rijke particulier hapte toe. Maar om duistere redenen is de koop nooit goedgekeurd door de bureaucratie in Zagreb. Na twee jaar vruchteloos wachten is de beoogde koper, die een flinke zak geld overhad voor het pand, afgehaakt. “De koper wilde het renoveren in de oude stijl,” weet Simonis.
Hoe langer je er niets aan doet, hoe duurder de renovatie
Ineens schijnt Kroatië het pand misschien weer in gebruik te willen nemen, een belofte waaraan men weinig waarde hecht. Wel is daarbij een bedrag ter sprake gekomen. De hersteloperatie zou de Kroaten algauw een miljoen euro kosten. “Een koekje van eigen deeg,” aldus Jan van der Ploeg, die vanuit de vereniging Vrienden van Den Haag meeloopt. “Hoe langer je er niets aan doet, hoe duurder de renovatie wordt.”
Meer beeldbepalende gebouwen in Den Haag worden door buitenlandse staten slecht onderhouden. Zo laat Saoedi-Arabië twee rijksmonumentale villa’s wegkwijnen, is Congo’s voormalige onderkomen al twaalf jaar gekraakt en staan de ambassades van Zuid-Afrika en Griekenland er sjofel bij. Achter de schermen is het ministerie van Buitenlandse Zaken druk bezig om deze landen tot broodnodig onderhoud te zetten, vertelde een hoge ambtenaar eerder in deze krant. Maar omwille van diplomatieke verdragen zijn buitenlandse staten immuun voor pressiemiddelen als boetes, dwangsommen en beslagleggingen.
Onmacht
Vanwege deze onmacht kon ook jarenlang het monumentale herenhuis verpieteren waar Louis Couperus zijn beroemdste werk schreef, ‘Eline Vere’. De proteststoet passeert het pand aan de Surinamestraat, dat in bezit is van Egypte. Na bemoeienissen van het ministerie, krakers en een zakenman die er beslag op legde, is het pand vorig jaar in ere hersteld.
Ons gevoel is dat de huidige ambassadeur echt wel wil
“Het kán dus wel,” zegt Anky Schmale. Uit haar rugzak steekt een koker, met daarin de petitie die de actiegroep de Kroaten zo zal aanbieden. Het ambassadegebouw dat zij huren aan de Surinamestraat ziet er piekfijn. “Prachtig, hè. Dit staat er dus wél mooi bij.”
Protestleider Tielemans belt aan bij de ambassade. Achter hem zetten de demonstranten hun marslied in. Hij mag mee naar binnen om de protestactie toe te lichten. Aan een diplomaat, want de ambassadeur zelf zit in Zagreb. Vijf minuten later staat Tielemans weer buiten, vriendelijk ontvangen maar zonder concrete toezeggingen. “Ons gevoel is dat de huidige ambassadeur echt wel wil. De vraag is of Zagreb meewerkt.”
