Oud-wethouder Rabin Baldewsingh: ‘Spreek je uit tegen racisme en discriminatie’
Het Haagse stadsbestuur moet zich uitspreken tegen racisme en discriminatie, nu het kabinet in gebreke blijft. “Maar het blijft akelig stil,” zegt Rabin Baldewsingh, oud-wethouder van Den Haag en nu Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme.
Een blad voor de mond nemen, doet hij niet – heeft hij nooit gedaan ook. En zo mengde Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme Rabin Baldewsingh (62) zich onlangs in het debat over de ongeregeldheden in Amsterdam, of beter: over de in zijn ogen verkeerde reactie daarop van het kabinet. Hij gaf aan met premier Schoof te willen spreken, wat tot nu toe niet is gelukt. Baldewsingh was tot zijn teleurstelling ook niet uitgenodigd voor het Catshuisgesprek van 12 november, waarin kabinetsleden spraken met Joodse organisaties.
We zitten in zijn werkkamer hoog boven in de Zürichtoren, de opvallende kantoortoren met de groene ‘helm’ vlak bij de Zwarteweg. Baldewsingh zit onder een historische foto van de haven van Paramaribo, zijn geboortestad. “Mijn wethouderschap was een mooie periode uit mijn leven,” zegt hij, uitkijkend over het stadslandschap waarin de Haagse Toren oprijst en het hagelwitte stadhuis opvalt. “Het is een positie waarop je het verschil kunt maken. Je staat dicht bij de mensen.”
Maar nu ziet u het vanuit uw toren misgaan. Wat moet er gebeuren?
“Wat betreft het bij elkaar houden van de samenleving, heb ik weinig vertrouwen in het kabinet. Het zal op lokaal niveau moeten gebeuren. Maar de burgemeesters zijn stil. Ik had gehoopt dat Den Haag, internationale stad van vrede en recht, de stad van Spinoza, zich ook had laten horen. Het stadsbestuur had ook moeten zeggen dat het kabinet een rode lijn overschrijdt. Juist nu! Bij de bestrijding van discriminatie en racisme zijn de gemeenten heel nadrukkelijk aan zet. De burgmeesters ook. Waarom hoor ik niets van de andere drie van de G4 (de vier grote steden, red.), om burgemeester Halsema te steunen? Het is akelig stil. Omdat het kabinet faalt om voor verbinding te zorgen, moeten de gemeenten het doen. Anders dreigt chaos. Ik ben nog nooit zo vaak door bezorgde mensen benaderd als nu.”
Wat moet de gemeente dan doen?
“Waarom organiseert de stad geen verbindingsbijeenkomsten als het kabinet het niet doet? Juist de gemeente Den Haag moet leiderschap tonen en de verbindende dialoog organiseren. Discriminatie en racisme doen iets met je bevolking. Ik kan het niet alleen. Alle 345 gemeenten van het koninkrijk moeten meedoen.”
Wat is het grootste probleem volgens u?
“Ik constateer dat er nu in Nederland een hiërarchie wordt aangebracht in wat discriminatie en racisme zijn. De ene groep discrimineren is kennelijk erger dan de andere groep. Dat stoort mij ontzettend. We moeten met zijn allen zeggen: alle vormen van discriminatie en racisme zijn fout.”
Dit is een cocktail die kan leiden tot ongelukken
Wat doet het kabinet verkeerd?
“Na de toestanden van 7 november in Amsterdam zijn discriminatie en racisme toegenomen, zowel antisemitisme als moslimhaat. Dat is zeer zorgelijk. Nog erger is dat dit alles wordt aangewakkerd door politieke standpunten, waardoor groepen mensen het gevoel krijgen dat de leiders van dit land mensen niet gelijkwaardig behandelen en landen ook niet. Bijvoorbeeld dat één land zich mag beschermen en een ander land bommen en granaten over zich heen moet laten komen. Die sentimenten speelden, naast hooliganisme, ook een rol in Amsterdam.”
Maar er zíjn mensen opgejaagd.
“Zeker. Dat is heel ernstig, zeker als dit gebeurde wegens hun etniciteit. Het is van belang dat alle feiten op tafel komen. Dat proces is nog gaande en daarom moet je daar heel prudent mee omgaan. Maar dat is niet gebeurd. De sfeer van polarisatie is versterkt door uitlatingen die dus de indruk wekten dat de ene vorm van discriminatie erger is dan de andere. Dat doet onze samenleving geen goed.”
U doelt nu op uitlatingen van premier Schoof en andere kabinetsleden?
“Ja. Niet álle kabinetsleden, maar een aantal, onder wie jammer genoeg ook de minister-president. Er is gezegd: we hebben een integratieprobleem. Schoof heeft dat klakkeloos overgenomen van zijn staatssecretaris voor integratie (Jurgen Nobel, VVD, red.). Maar als hij de premier wil zijn van alle Nederlanders moet het zo niet. Dan moet je op je woorden letten en niet één bepaald segment of denkrichting bedienen. ‘Amsterdam’ is nu bijna drie weken geleden en ik heb Schoof nog altijd niet zien verbinden. Een goede premier had zijn agenda leeggemaakt en was elke dag het land ingetrokken, van Groningen tot Middelburg, om met mensen te praten over wat er is gebeurd. Ik roep hem op te stoppen met het benoemen van alleen maar de discriminatie van één groep. En om de woorden over het ‘integratieprobleem’ terug te nemen. Verwarring, angst en chaos heersen nu. Het is een cocktail die kan leiden tot ongelukken.”
U stoort zich in het bijzonder aan de suggestie om mensen hun paspoort af te pakken. Waarom?
“Er zijn zomaar in het wilde weg maatregelen aangekondigd. Een ervan was het afnemen van paspoorten en uitzetten. Maar die scooterjongens waren gewoon Amsterdammertjes, ónze jongeren. Die zijn hier geboren en getogen, ze kennen de cultuur. Je kunt ze wel aanpakken met de normale middelen, maar als je zegt: ik pak je paspoort af, dan benoem je een groep op grond van een bepaalde religieuze en etnische achtergrond. Dat is discriminatie.”
Waar is het land van solidariteit en omzien naar elkaar gebleven?
Uiteindelijk stapte het enige kabinetslid met een bi-culturele achtergrond op. Wat vindt u daarvan?
“Zij heeft gesproken over polarisatie en omgangsvormen. Zij heeft niet gezegd dat er racistische uitlatingen zijn gedaan binnen het kabinet. Wat ik wel weet, is dat er personen zijn die, voordat ze toetraden tot dit kabinet, uitspraken hebben gedaan waarmee ze mensen wegzetten en in hokjes stoppen. Dingen als ‘omvolking’ en ‘minder Marokkanen’ – dat helpt natuurlijk niet. Er is een rode lijn overschreden, constateer ik. Eén bewindspersoon, Nora Achahbar (NSC, red.), heeft dat ook zo ervaren. Dat is moedig en verstandig. Zij heeft een norm gesteld, gebaseerd op artikel 1 van de Grondwet (over de gelijke behandeling, red.). En als ik de premier en andere bewindspersonen hoor, is door hen die norm niet gesteld. Terwijl zij allen een eed op de Grondwet hebben afgelegd. Die norm ís er. Dan moet je er ook naar handelen. Ik zou als Nationaal Coördinator geen knip voor mijn neus waard zijn als ik nu mijn kaken op elkaar zou houden.”
U hebt zelf Surinaams-Hindoestaanse wortels. Wat zijn uw eigen ervaringen met achterstelling en discriminatie?
“Die zijn er, natuurlijk. Maar daar gaan we het nu niet over hebben. Het moet niet over mij gaan. Het gaat om de samenleving, om 18,1 miljoen Nederlanders. Er zijn nog zoveel problemen. Onderadvisering in het onderwijs, discriminatie op de arbeids- en woningmarkt, geen gelijke behandeling in de gezondheidszorg en zelfs voor de rechtbank. Ook in Den Haag, in de Schilderswijk, in Zuidwest speelt dat. Wij slagen er niet voldoende in dat weg te werken. Ook niet de discriminatie van LHBTQ+-personen en mensen met een beperking.”
Hoe nu verder?
“Met pijn in het hart zie ik dat wij falen om iedereen gelijkwaardig te behandelen. Wij moeten ons land zo verbonden mogelijk nalaten aan onze kinderen en kleinkinderen. Zoals de verzetsstrijders en de vele naamloze helpers van onderduikers tachtig jaar geleden. De tirannie is verdreven. Maar die opgave is er nog steeds. Als we de verbondenheid niet terugvinden, hebben we collectief gefaald. Wat er nu gebeurt, is on-Nederlands. Waar is het land van solidariteit en omzien naar elkaar gebleven?”
Reactie ministerie Algemene Zaken
De minister-president heeft naar aanleiding van de gebeurtenissen in Amsterdam inmiddels met verschillende organisaties en vertegenwoordigers gesproken, zoals recent nog met leden van de Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme. De minister-president zal ook de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme op korte termijn voor een gesprek uitnodigen. Dat Baldewsingh niet op het Catshuis was uitgenodigd, was omdat dit overleg specifiek antisemitisme als thema had. Daarom is de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding uitgenodigd.
Zoals de minister-president eerder al heeft gezegd waren zijn woorden over de integratie gericht op een kleine groep. Op het deel dat zich heeft afgewend, jongeren die denken dat regels niet voor hen gelden en die zich niet laten corrigeren. Die jongeren moeten we keihard aanpakken. Hij heeft gezien wat de impact is geweest van maatschappelijke discussie naar aanleiding van de gebeurtenis sen in Amsterdam. Daarom heeft hij de afgelopen weken gesprek ken gevoerd met verschillende mensen. Dat hij groepen mensen over één kam zou scheren is een misverstand. Zijn stevige woorden naar aan leiding van de gebeurtenissen in Amsterdam, zijn niet gericht aan al die Nederlanders met een migratieachtergrond die volop meedoen in onze samenleving. Zij verdienen onze volle steun en grote waardering.
(Dit stuk is op 28 november 2024 aangevuld met een reactie van het ministerie van Algemene Zaken.)
