Wethouder lanceert aanvalsplan: ‘Vaccineren moet de norm zijn’
Het percentage kinderen dat wordt gevaccineerd in Den Haag is gezakt tot onder de kritische grens van 90 procent. Wethouder Kavita Parbhudayal (VVD, zorg) presenteerde daarom vandaag een aanvalsplan om het cijfer op te krikken. “We moeten er alles aan doen zodat onze kinderen in vrijheid, veilig en gezond kunnen opgroeien.”
“Ik heb van alles gelezen op het internet over vaccineren en daar word ik een beetje bang van.” Jeugdarts Yvonne Turfboer hoort dit soort dingen steeds vaker tijdens haar spreekuur met kersverse ouders. “Dan wil ik met ze meekijken: waar heb je dat gelezen? Vaak is er dan geen bronvermelding te vinden. Ik probeer er dan iets tegenover te zetten en leg ze uit waarom het nodig is. Mensen zeggen namelijk ook: maar deze ziektes zie je toch niet meer? Mijn moeder heeft de mazelen ook overleefd!”
Juist om te voorkomen dat er een uitbraak is van bijvoorbeeld de mazelen, is het belangrijk om de vaccinatiegraad (percentage ingeënte kinderen) op 95 procent te krijgen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is dat het moment waarop ‘groepsbescherming’ bestaat; genoeg kinderen zijn gevaccineerd, zodat de jongste kinderen en kinderen die om een of andere reden niet kunnen worden gevaccineerd, óók veilig zijn.
Dat is in Den Haag nu een probleem, aangezien de vaccinatiegraad onder de 90 procent is gedaald (van 89,4 procent in 2017 naar 87,9 procent in 2018). Annet de Boer, directeur van de GGD: “In 2013 en 2014 had je juist een uitbraak van de mazelen in de gemeentes die onder de 90 procent zaten.” Vaccineren moet volgens het stadsbestuur dus de norm zijn.
Biblebelt
“Van origine is dit een Biblebelt-probleem,” legt De Boer uit. “Mensen die geloven dat ziekte en gezondheid in de handen van God liggen. Inmiddels zie je ook ouders die vanuit een antroposofische gedachte niet willen vaccineren en allerlei onbetrouwbare verhalen van het internet halen. Mensen kunnen ook tegen zijn door religie.” Beleidsmakers hebben het over grofweg drie groepen waarbij vaccineren een probleem is: de kritische consument; de gelovigen en nog een overige groep waaronder bijvoorbeeld expats vallen. De gemeente wil heel gericht deze mensen gaan informeren. “Denk aan iemand naar Shell sturen om daar met mensen te gaan praten,” zegt een woordvoerder.
We moeten elkaars kinderen beschermen
Om het doel van 95 procent vaccinatiegraad te bereiken, is een lange adem nodig, weet wethouder Kavita Parbhudayal (VVD, zorg). Daarom loopt het aanvalsplan tot 2022. Het bestaat uit drie onderdelen: belemmeringen wegnemen, zoals het inzetten van een ‘prikbus’ of het uitbreiden van openingstijden bij CJG’s (Centrum Jeugd en Gezin); beter communiceren naar en het informeren van ouders, onder meer door een stadsbrede campagne; en het versterken van de professionals.
Dat laatste gebeurt bijvoorbeeld door dokters, maar ook onderwijsprofessionals te helpen gesprekstechnieken te ontwikkelen om zo ouders met vragen te kunnen begeleiden. Ook is er een ‘Haagse vaccinatie alliantie’ gestart waarin professionals kennis en kunde kunnen uitwisselen. De eerste bijeenkomst was twee weken geleden.
“Vaccineren is vrijwillig,” zegt Parbhudayal, “Maar we moeten alles doen om het te faciliteren.” Via de campagne wil ze uitdragen dat vaccineren en het bestrijden van infectieziekte een collectieve verantwoordelijkheid is. “Ik ben een liberale wethouder. Ik ben van mening dat de vrijheid van de een eindigt waar die van een ander begint. Mensen denken: ‘we eten al gezond, en we leven in Nederland’. Maar we moeten ook elkaars kinderen beschermen.”
Cijfers vaccineren
Na de zomer zal de GGD een ‘wijkscan’ publiceren waarin precies te zien zal zijn waar de meeste weerstand tegen vaccineren zit. De cijfers zijn er dus. Maar er is nog veel extra onderzoek nodig. Wat voor gesprekstechnieken zouden helpen? Waarom kiezen bepaalde mensen ervoor om hun kinderen niet te laten inenten? De wethouder wil ook weten wat het beste moment is om het gesprek met ouders aan te knopen.
Arts Turfboer benadrukt dat daar tijdens een spreekuur geen tijd voor is. Zij maakt inmiddels aparte afspraken als er twijfels zijn. “Je moet open staan voor ouders die vragen hebben. Zij moeten bij ons terecht kunnen.” Naast het ondersteunen van professionals wil de gemeente mensen ook informeren via ‘influencers’ zoals het MIM (Moeders informeren moeders).
De gemeente krijgt jaarlijks geld van de landelijke overheid om het rijksvaccinatieprogramma uit te voeren. Door dingen anders te organiseren, wordt geld vrij gemaakt voor het aanvalsplan. Op dit moment is het nog niet mogelijk voor kinderdagverblijven om kinderen te weigeren als zij niet zijn ingeënt. Turfboer: “Ik hoop dat het in Nederland niet nodig zal zijn om vaccineren verplicht te maken.”
