Toneelgroep Firma MES reconstrueert de nasleep van een dodelijk ongeluk
Firma Mes reconstrueert de nasleep van een dodelijk ongeluk én volgt de zelfmoord van een sekte. Speculatieve fictie en een soort documentaire zijn bij deze toneelgroep in goede handen.
‘All animals are equal, but some are more equal than others,’ schreef George Orwell al in 1945 in ‘Animal Farm’. Sommige mensen zijn meer gelijk dan jij. In 2019 werd een jongen van negentien in Engeland doodgereden door Anne Sacoolas, de vrouw van een Amerikaanse diplomaat. Ze hield rechts aan in een bocht. Door haar huwelijk genoot ze onschendbaarheid. En werd vrijgesproken. In ‘De Onaantastbaren’ reconstrueert toneelgroep Firma MES het onverkwikkelijke ongeluk, een beetje zoals het dat eerder deed in ‘Rishi’ (2017). Net als toen biedt theatergroep Firma MES inzage in de gebeurtenis en maakt het een theatrale reconstructie van de noodlottige gebeurtenis.
“We zoomen in op haar,” vertelt Thomas Schoots, vaste regisseur van het Haagse collectief Firma MES, “waarbij het ook heel erg gaat over schuld en boete. Want wat ben je bereid als straf en boetedoening te aanvaarden? Wanneer heb je schuld en wanneer is die schuld voldaan? En is dat voor jou anders dan voor de buitenwereld? Die vragen leggen we naast het spoor van de diplomatie, een verborgen wereld. In diplomatenstad Den Haag is dat extra interessant. We bieden in de voorstelling een inkijkje. Moet een diplomaat handelen naargelang zijn cultuur en afkomst, of moet hij of zij zich volledig aanpassen? Daarbij: een diplomaat moet de vrijheid hebben om te zeggen en doen wat hij of zij dunkt dat goed of waar is. Dat is ook democratie.”
Hij noemt het genre van de voorstelling ‘speculatieve fictie’. “Want heel veel van wat er gebeurd is, weten we gewoonweg niet, is afgeschermd gebleven.” ‘De Onaantastbaren’ wordt in september en november gespeeld.
‘De Tempel’
Later in het seizoen is de tweede grote MES-productie van dit seizoen, ‘De Tempel’. We bevinden ons zogezegd in Jonestown, Guyana. De links-radicale sekte Peoples Temple van pastoor Jim Jones trok zich vanuit de VS terug in de jungle van dat land. De landbouwcommune pleegde collectief zelfmoord door in 1978 een beker met cyaan vergiftigde limonade te drinken. Wie niet wilde, werd gedwongen om te drinken, kreeg een inspuiting met cyanide of werd doodgeschoten door de tempelwachters.
Jim Jones zelf eindigde met een kogel in zijn hoofd. In totaal 922 mensen vonden de dood. “Er zijn parallellen te leggen met de huidige tijd,” legt Schoots uit. “Net als in die tijd zijn ook nu veel mensen op zoek naar zingeving, maar heerst er ook veel cynisme, wantrouwen en boosheid in het systeem dat de maatschappij op de been houdt. Denk ook aan groepsprocessen met leiders en volgers, waarin grensoverschrijdend gedrag, manipulatie en machtsmisbruik aan de orde van de dag zijn. Met het gebeuren in Jonestown voor ogen kun je als het ware een sjabloon over ons huidige tijdgewricht leggen.”
Documentaire aanpak Firma MES
Firma MES pakt ook deze voorstelling in beginsel documentair aan. “Tekstschrijver Nic Bruckman, een Brit die veelal in Nederland woont, reed op vakantie ooit langs de centra van de sekte in Los Angeles,” legt Schoots uit. “Hij is er toen langsgegaan, heeft ook interviews doorgespit en allerlei audio-opnames beluisterd. Hij heeft ook enkele overlevenden gesproken. De tekst van het stuk volgt zo de route die leidde tot de gruwelijke daad.”
Meer informatie: www.firmames.nl
Onze redactie biedt u dit artikel uit onze culturele seizoensgids gratis aan. Wilt u weten wat er verder te zien is in de theaterzalen, in de musea en op het witte doek? Koop dan vanaf donderdag 1 september onze krant, deze keer verrijkt met een 52 pagina’s tellende culturele special.