Museon-Omniversum heeft antwoord op overbevissing
‘Pristine Seas’, de nieuwste National Geographic-tentoonstelling in Museon-Omniversum, laat zien dat het onderwaterleven nog te redden valt.
Of ik niet hartstikke misselijk ben geworden, vraagt Judith Aartsen bijna bezorgd in de kantine van Museon-Omniversum. Het is eind van de middag, de meeste museumbezoekers zijn al naar huis en de echte topdrukte laat nog een weekje op zich wachten, als de voorjaarsvakantie begint. “Of zat je bovenin?”, informeert Aartsen. Lachend: “Dat is in ieder geval de beste plek om níét misselijk te worden.”
Aartsen is programmamanager bij Museon en is speciaal verantwoordelijk voor de tentoonstellingen van National Geographic. Vorige week opende de nieuwste, ‘Pristine Seas’. Een foto-expositie in het museum met daarnaast de film ‘Secrets of the Sea’ in de Museon-Omniversum Dome, de bioscoopzaal in koepelvorm waar de bezoeker omsloten wordt door bewegend beeld. En dat is inderdaad – zelfs als je bovenin zit – iets waar je maag even aan moet wennen.
“De film gaat vooral over de schoonheid van de onderwaterwereld. Een wereld die veel minder eng is dan de meeste mensen denken,” vertelt Aartsen. “Als je gaat duiken, zie je niet zo snel een haai die een vis vangt, of onderwaterdieren die elkaar opeten. Wat je wel ziet, is samenwerking onder water: vissen en andere samenlevingsvormen helpen elkaar. Ze zijn allemaal met elkaar verbonden.”
Ingrijpen
Naast de film is er dus die tentoonstelling ‘Pristine Seas’, met een andere invalshoek. De plaatjes zijn nog steeds mooi, maar waar de focus in de bioscoopzaal op de schoonheid van het leven onder water ligt, leest de expositie als een waarschuwing: die schoonheid dreigt de verdwijnen. Als we niet ingrijpen tenminste. En voor dat ingrijpen draagt de tentoonstelling een oplossing aan: beschermde gebieden onder water. Aartsen: “‘Pristine Seas’, ‘ongerepte zeeën’ als we het vertalen, gaat over de vraag hoe we de oceanen weer vol krijgen met vis. Het antwoord: we maken zeereservaten waar niet gevist mag worden, zodat vissen zich weer kunnen voortplanten.”
De oorsprong van deze methode ligt in Mexico en wordt in de expositie belicht. “Een bijzonder verhaal,” noemt Aartsen het. “Een lokale vissersgemeenschap daar ging op een gegeven moment over op commerciële visserij. Dat zorgde ervoor dat de voorheen zo rijke vispopulatie bijna uitgeput raakte. Ze vroegen zich af: wat moeten we doen? En in plaats van met het oog op winst op korte termijn alles leeg te vissen – en nu komt het unieke – hebben ze de regering gevraagd of het een reservaat mocht worden. Een plek waar vissen verboden was, dus. En dat verzoek is ingewilligd.”
Missie van Museon-Omniversum
Het resultaat: in een paar jaar nam de visstand met vijfhonderd procent toe. De Spaanse wetenschapper Enric Sala, inmiddels werkzaam voor National Geographic, hoorde van dit bijzondere verhaal en besloot het ‘Pristine Seas’-concept naar andere plekken op de wereld te kopiëren. Al die locaties zijn in de tentoonstelling in Museon uitgelicht. Met foto’s van National Geographic-fotografen, film en geschreven portretten van lokale gemeenschappen. “En het mooie is,” zegt Aartsen, “dat je dus in relatief korte tijd het effect al ziet. Als de vissen de ruimte krijgen om eitjes te leggen, dan wordt de populatie snel groter. Die kan zich dan ook tot buiten de beschermde gebieden uitbreiden.”
Het is een opbeurend geluid dat belangrijk is in tijden van klimaatpessimisme, denkt Aartsen. “Ons grote doel is om de wereld op een mooie manier door te geven aan de volgende generatie,” zegt ze over de missie van Museon. “Datzelfde geldt voor National Geographic. Des te beter dat we met de film en de expositie ook kunnen laten zien dat er dingen zijn die goed gaan. Het is een positief beeld van de natuur, en een beeld dat inzichtelijk maakt hoe natuurherstel eigenlijk werkt. Dat hoeft dus niet ingewikkeld te zijn.”
‘National Geographic Pristine Seas’, te zien tot en met zondag 7 januari 2024, Museon Omniversum. ‘Secrets of the Sea’, dagelijks meermaals te zien in de Museon-Omniversum Dome. Meer informatie: www.museon-omniversum.nl
Onze redactie biedt dit verhaal uit de Den Haag Centraal (DHC) van donderdag 23 februari 2023 gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Koop dan de papieren editie van de krant Den Haag Centraal. Klik hier voor alle verkooppunten. U kunt ook een (proef)abonnement nemen. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.
