Metamorfose Literatuurmuseum: schrijversgalerij wijkt voor meer actualiteit

Tot voor kort werden bezoekers steevast en statig begroet door zo’n vierhonderd schrijvers. Het was de vermaarde Nationale Schrijversgalerij, een eregalerij van geschilderde schrijversportretten, alfabetisch op rij geëxposeerd, die sinds 2004 de omlopen aldaar sierde. “Destijds een geweldig idee natuurlijk,” licht directeur Aad Meinderts van het Literatuurmuseum en het inpandige Kinderboekenmuseum toe, “maar daardoor misten we steeds meer de mogelijkheid om dynamisch en meer gericht op de actualiteit te exposeren. De galerij is sinds de meer museale presentatie ervan in 2010 ongewijzigd gebleven, we vonden het onderhand tijd voor iets anders.”

De nieuwe opstelling en indeling bieden mogelijkheden om de vele gezichten van de collectie nadrukkelijker voor het voetlicht te brengen, zegt Meinderts, ‘want voor een belangrijk deel zijn we een archief’. Hij vervolgt: “Onze schatkamer bevindt zich voor een deel onder de voeten van de bezoekers, namelijk in het depot. Nu kunnen we onze fotocollectie meer tot haar recht laten komen, net als de unieke collectie kinderboekenillustraties, met veel  tekeningen van Max Velthuijs. Die willen we graag ook aan volwassenen tonen, omdat die internationaal op hoog peil staan. Door de nieuwe indeling kunnen we, ten slotte, veel beter laten zien wat voor instelling we eigenlijk zijn.”

Surinaamse auteurs

Een van de nieuw ingerichte exposities draait rond Surinaamse auteurs, in het bijzonder schrijvers rond de onafhankelijkheidsstrijd. “Denk dan aan Rudie van Lier, Albert Helman, Bea Vianen en Anton de Kom. Wij beheren de nalatenschap van onder meer De Kom, met handschriften, foto’s, documenten en ook een bijzondere reactie van de Nederlandse schrijver en criticus E. du Perron op diens werk. De Kom werd in Nederland bekend van het boek ‘Wij slaven van Suriname’, maar heeft als redacteur ook meegewerkt aan het socialistisch tijdschrift Links Richten. Edities van dat blad kunnen wij nu eindelijk aan het publiek tonen.”

Nieuw is ook een expositie van beeldend kunstenaar Elisa Pesapane. “Zij maakte een drieluik-op-paneel getiteld ‘Liefde na Auschwitz’ dat een biografisch portret behelst van Arnon Grunberg, met allerlei personen uit de kring rond de schrijver. Je krijgt en passant ook een verbeelding van Grunbergs werk. Op het schilderij staat ook zijn vriendin Niña Weijers afgebeeld op het moment dat zij zwanger was. Het imposante drieluik wordt uitvoerig toegelicht.”

Depot Literatuurmuseum

Op soortgelijke manier vinden straks vele werken uit de voormalige eregalerij – waaronder werk van Isaac Israëls, Paul Citroen, Alphons Freijmuth en Peter Klashorst – een nieuwe bestemming. Maar waar zijn ze dan nu? “De portretten zijn overgebracht naar ons depot. Daardoor zijn we in staat ze tevoorschijn te halen en meteen in te zetten op het moment dat we een nieuwe tentoonstelling van schrijversportretten willen maken, die dan wel een thematische invalshoek kent.”