Terug bij af: ook formatiepoging D66 mislukt

Op dit moment is er geen meerderheidscoalitie mogelijk in Den Haag, schrijven D66-verkenners Joost Sneller en Annelien Bredenoord woensdagmiddag aan de gemeenteraad. ‘Het ontbreekt aan politieke wil om de keuzes te maken die nodig zijn om daadwerkelijk te gaan onderhandelen over een meerderheidscoalitie.’ Een ‘teleurstellende conclusie’, vinden de verkenners zelf. Hiermee faalt na de poging van Hart voor Den Haag nu ook D66 in haar missie om een meerderheid bij elkaar te krijgen die inhoudelijk kan gaan onderhandelen. Kortom: Den Haag is twee maanden na de verkiezingen terug bij af.

De blokkades van verschillende partijen staan nog even fier overeind als een paar weken geleden en het is D66-leider Robert van Asten niet gelukt de boel in beweging te krijgen. Zo wil de VVD niet in de huidige coalitie mét de PvdA en GroenLinks wil juist niet zónder de PvdA. Daarnaast zegt het CDA nee tegen een centrumlinkse coalitie met zes partijen. Daarnaast speelt ook de vraag hoeveel partijen er wel of niet nodig zijn om een stabiel college te vormen.

Dinsdag is er nog een ultieme poging gedaan door D66, VVD en GroenLinks om de gang er toch nog in te krijgen. Maar zonder succes. Daarna trokken de verkenners hun conclusie. ‘Er is blijkbaar nog meer tijd of een extra tussenstap nodig, waarin werken aan onderling vertrouwen een belangrijk element zal zijn.’ Van Asten stelt alvast voor dat de gemeenteraad gezamenlijk een formateur aanstelt die ‘puur op de inhoud’ de formatie voortzet. Diegene moet boven de partijen staan.

‘Achterstallig onderhoud’

De conclusie van de verkenners is dat, voordat er ook maar iets kan gebeuren, gewerkt moet worden aan de onderlinge relaties: ‘Er moet stevig geïnvesteerd worden in de relationele verhoudingen.’ In een van de gesprekken werd dat samengevat als ‘achterstallig onderhoud’. Dat dit nodig is, komt volgens de verkenners door de hectische raadsperiode die aan de verkiezingen voorafging. Een inval bij twee wethouders, de val van het college en het vertrek van een burgemeester waren slechts een paar van de incidenten. Van Asten schrijft in een reactie dat de gesprekken hem duidelijk hebben gemaakt dat ‘de heftige en stressvolle gebeurtenissen in de vorige raadsperiode nog veel losmaken’. Geen wonder dus, dat de conclusie van Sneller en Bredenoord is: ‘Zonder vertrouwen kan er geen gezamenlijke verantwoordelijkheid genomen worden.’

In totaal zijn er acht mogelijke combinaties onderzocht door de D66’ers. Maar al eerder werd duidelijk dat het hierbij vooral ging om blokkades, wethouderskandidaten en persoonlijkheden. Over de inhoud is het nog nauwelijks gegaan. HSP-fractievoorzitter Fatima Faïd is ‘zeer teleurgesteld’ in het gemis van urgentie en verantwoordelijkheidsgevoel. Ze stelt vast dat het vooral ‘over poppetjes en partijtjes is gegaan in plaats van de grote opgaves in de stad’.

Robert Barker, de leider van de Partij voor de Dieren die in de formatie nee zei tegen een coalitie van D66, VVD, CDA, PvdD en Denk, zegt: “Het is nu logisch om met een bredere groep partijen te gaan praten in plaats van het minimale aantal dat nodig is.” Ook wat hem betreft moet het nu eerst gaan over de inhoud. “Als je over de inhoud praat, wordt misschien duidelijk waar bij partijen de pijn zit en hoe hard de blokkades echt zijn.”

Chaos

De eerstvolgende stap is het spoeddebat in de gemeenteraad over de formatie. Fractievoorzitter Richard de Mos van Hart voor Den Haag wilde eigenlijk tijdens het reces de gemeenteraad terugroepen om te debatteren over de formatie. Maar het debat werd door de burgemeester pas gepland voor aankomende donderdag. Dat belooft nu een chaos te worden. De partijen zullen het eens moeten worden over vervolgstappen. Op het stadhuis gaat inmiddels het gerucht dat de datum voor een gehoopt akkoord is verschoven naar september.

Meer Haags nieuws lezen? Koop dan iedere donderdag de krant DHC. Klik hier voor alle verkooppunten. U kunt ook een (proef)abonnement nemen. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.