Nieuwe D66-verkenners aan de slag na fel debat
D66 heeft het initiatief in de formatie overgenomen van Hart voor Den Haag na een fel debat. “Ik ben en blijf jullie ergste nachtmerrie,” zei Richard de Mos tegen zijn collega’s.
Het is de beurt aan D66 in de Haagse formatie nu de poging van Hart voor Den Haag (HvdH) is mislukt. Om de vaart erin te houden werd donderdagavond in het debat over de geklapte formatie ook meteen gesproken over de nieuwe stap. Een ‘gotspe’, volgens Richard de Mos, leider van HvdH, overigens.
Vier weken na de verkiezingen gaat Den Haag onder leiding van D66 weer een verkenningsronde in. Van Asten wil dat die vooral heel breed is. De nieuwe verkenners zijn Annelien Bredenoord, fractievoorzitter van D66 in de Eerste Kamer en rector magnificus van de Erasmus Universiteit, en D66-Kamerlid en oud-raadslid Joost Sneller.
Opdracht D66-verkenners
De twee D66’ers moeten er achter zien te komen wat partijen de grootste uitdagingen van de stad vinden. Zijn voorzet is alvast de klimaatcrisis, wooncrisis, groei van de stad, kansenongelijkheid en de gevolgen van de coronacrisis. Uiteraard is de volgende vraag: hoe wil men die uitdagingen het hoofd bieden? Partijen wordt ook gevraagd zich uit te uitspreken over hoe de gemeente weer financieel gezond kan worden. Daarnaast wil D66 weten hoe partijen willen werken aan het herstel van vertrouwen van de Hagenaars in de lokale politiek.
Daarnaast is het natuurlijk de bedoeling dat er uit de verkenning een meerderheidscoalitie komt die inhoudelijk kan gaan onderhandelen. Ondanks vragen van andere partijen wilde Van Asten nog geen specifieke combinaties benoemen die onderzocht worden. Duidelijk is dat de linkse kant van de gemeenteraad hoopt dat Van Asten serieus nadenkt over de optie ‘over links’.
Laat elkaar een beetje heel
De motie van D66 met de opdracht voor de verkenners kreeg brede steun, zeker nadat partijen de mogelijkheid hadden gekregen om mee te denken. Alleen Hart voor Den Haag, de PVV en FvD steunden de motie niet. Zowel Sebastiaan Kruis (PVV) als Richard de Mos (HvdH) vroegen Van Asten: “Wat moet ik bij die verkenners, als u mij toch uitsluit?”
Olifant
Dit alles kwam als slot van een heftig debat. “Laat elkaar een beetje heel,” zo begon burgemeester Jan van Zanen de avond nog, een oproep die hij al vaker deed. Hét pijnlijke punt, of zoals Van Asten het zei ‘de olifant in de kamer’, was het feit dat D66 de partij van Richard de Mos uitsluit. Onder geen beding willen de Democraten in een stadsbestuur met HvdH, voordat de corruptiezaak tegen oud-wethouders De Mos en Rachid Guernaoui voor de rechter is gekomen en er een uitspraak is. Dit niet alleen tot chagrijn van HvdH, maar bijvoorbeeld ook van informateur Gert-Jan Oplaat (VVD): “Ik vond het enorm zuur hoe mensen naar elkaar zijn in deze gemeenteraad. Maar je kunt niemand aan tafel dwingen, dus dan kun je als informateur alleen in je eigen tranen zwelgen.”
Een boze Richard de Mos wijst in de richting van de PvdA-fractie, die ook niet met hem wil samenwerken. | Foto: DHC/Anniek Molle
De blokkade van D66 zit ook de VVD dwars. Liberale leider Anne Mulder zei: “We vinden het heel, heel, heel, jammer dat de coalitie met Hart voor Den Haag er niet komt. We zijn teleurgesteld dat partijen niet de moeite hebben genomen om voorwaarden te formuleren om wel met Hart voor Den Haag te onderhandelen.”
Richard de Mos hield een emotioneel betoog met scherpe verwijten aan het adres van met name D66. ‘Dictator66’ zou volgens hem een ‘kwart van de gemeenteraad hebben kaltgesteld’ en daarmee tienduizenden kiezers ‘de liberale middelvinger’ hebben gegeven. Hij beloofde zijn collega’s: “Ik ben en blijf jullie ergste nachtmerrie.”
Eigen belang
De Mos wilde een motie indienen waarin staat dat het OM vaart moet maken bij de zaak tegen hem en Guernaoui, dan wel de zaak moet seponeren. In principe wordt dit sentiment breed gedeeld in de raad, maar er was één probleem: volgens de gemeentewet mag een raadslid geen motie indienen over een zaak waar hij of zij zelf belang bij heeft of die hem of haar aangaat.
We vinden het heel, heel, heel jammer dat de coalitie met Hart voor Den Haag er niet komt.
Meerdere partijen opperden daarom iemand anders een soortgelijke motie te laten indienen, maar De Mos wilde er niks van weten. “Dit gaat de hele stad aan. Het schaadt de lokale democratie en heeft enorme invloed gehad op de verkiezingen.” Zelfs Mulder (VVD) kon hem niet op andere gedachten brengen.
Mulder kwam vervolgens in overleg met de rest van de gemeenteraad met zijn eigen motie waarin de raad ’teleurstelling en frustratie’ uitspreekt over de duur van het onderzoek van het OM en de burgemeester vraagt dat over te brengen. Deze motie werd unaniem aangenomen. De motie van De Mos bracht hij ondanks alle tegenwerpingen toch in stemming en stemde er zelfs ook over, terwijl de burgemeester nog zei: ‘Ik neem aan dat u zich onthoudt (van stemming, red)?’
Vertrouwen
De historisch lage opkomst kwam vaak ter sprake in het debat. “Zijn er wel verkiezingswinnaars als de lokale democratie een feestje is waar niet eens de helft van de genodigden komt opdagen?” vroeg Lesley Arp (SP) zich hardop af. Meerdere partijen vinden het belangrijk dat het hier ook in de formatie verder over gaat. Ze zien de lage opkomst als een teken dat de Haagse burgers geen vertrouwen hebben in de lokale politiek. Men maakte elkaar ook stevige verwijten. Zo dacht Sebastiaan Kruis (PVV) dat de lage opkomst ‘het partij-establishment’ wel erg goed uitkwam. FvD’er Gideon van Meijeren dacht zelfs dat de lage opkomst een doel was van ‘het partijkartel’.
Nur Icar (Denk) deed tijdens zijn maiden speech een oproep: “Ik zou alle collega’s willen vragen bij thuiskomst dit debat terug te kijken, dan in de spiegel te kijken en zich af te vragen: ‘Heb ik vertrouwen in de politiek?’ Wat we hier laten zien is wat de stad van ons ziet. En we geven ze alle reden om geen vertrouwen te hebben in de politiek. Practice what you preach.”
