Na mislukken formatiepoging De Mos nu links college aan Haagse horizon
De formatiepoging van Hart voor Den Haag is mislukt. In de gesprekken met de informateurs spreekt een meerderheid de voorkeur uit voor een links, progressief college.
Richard de Mos is boos en teleurgesteld. Zijn partij Hart voor Den Haag (HvDH) zal niet toetreden tot een nieuw stadsbestuur. Informateurs Gert-Jan Oplaat en Geerten Boogaard concluderen na gesprekken met alle partijen (behalve met de Partij voor de Dieren) dat er ‘onvoldoende basis bestaat om inhoudelijk te gaan onderhandelen’ over mogelijke combinaties met HvDH. Dit komt vooral omdat D66 niet bereid is te praten met de partij van De Mos zolang het corruptieonderzoek naar hem en partijgenoot Rachid Guernaoui nog loopt (zie ook pagina 7). Meerdere partijen lopen daartegenaan, maar zien vooral inhoudelijke beren op de weg.
De VVD zag samenwerking juist wel zitten en gaf de voorkeur aan een coalitie met HvDH en D66. Wel hadden de liberalen voorwaarden gesteld, zoals inzicht in de partijfinanciën en vertrek van De Mos en Guernaoui uit de politiek bij een veroordeling. De informateurs riepen de VVD en HvDH daarna nog eens samen bij zich. De partij van De Mos wilde veel overwegen, maar er is niks vastgelegd over de voorwaarden omdat een meerderheid vormen door de blokkade van D66 toch niet mogelijk is.
Linksaf
De volgende stap in de formatie is nu aan D66, de tweede grootste partij, schrijven ook de informateurs. Met deze nieuwe trekker van de formatie komen er ineens weer allerlei coalitieopties op tafel te liggen. Het zou bijvoorbeeld zomaar kunnen dat Den Haag linksaf slaat. Uit de verschillende gespreksverslagen van de partijen blijkt dat een meerderheid (D66, GroenLinks, PvdA, PvdD, Denk, SP en HSP) zich heeft uitgesproken voor een ‘links en progressief’ college. Een zevenpartijencoalitie is niet de meest stabiele optie, maar kent – zeker aan de linkerkant van de gemeenteraad – veel voorstanders. De vraag is of het CDA bereid is aan te sluiten, waarmee het aantal benodigde partijen teruggebracht kan worden tot zes.
Je kan de kaarten niet eeuwig tegen de borst houden
D66-leider Robert van Asten wil niet te hard van stapel lopen en vindt dat er eerst nog een brede verkenning moet komen. Hij zal donderdag met een naam komen. “Ik wil graag aan de slag. Er moet veel gebeuren, dus we moeten weten welke onderwerpen partijen belangrijk vinden en welke stappen ze zouden willen zetten. Je kunt de kaarten niet eeuwig tegen de borst houden.” Van Asten noemt daarbij de gemeentefinanciën: het zal gaan over bezuinigen versus lastenverhoging. “Wie is bereid waarnaar te kijken?” Ook het herstel van het vertrouwen in de politiek is voor Van Asten een aandachtspunt. “Het is belangrijk dat de verkenner meer doet dan alleen zetels tellen.”
Combinaties
Behalve de optie over links, is het volgens de raadsleden mogelijk om door te gaan met de huidige coalitie (D66, VVD, GroenLinks, PvdA en CDA) of een variatie op die combinatie. Qua zetelaantal zou de PvdA, dan wel het CDA kunnen afvallen, of bijvoorbeeld worden ingeruild voor de PvdD.
Eerst zal er een debat gehouden worden over het verslag van Oplaat en Boogaard. Dit gebeurt op verzoek van De Mos. Hij zegt: “Iedereen moet met de billen bloot,” doelend op de partijen die HvDH uitsluiten. “Het is een gotspe dat partijen die zeggen zich zorgen te maken over de steeds lager wordende opkomst bij verkiezingen doen aan uitsluiting en obstructie van de grootste partij van de stad. Dat regenteske gedrag doet geen recht aan de verkiezingsuitslag, en het niet willen samenwerken van partijen draagt niet bij aan het herstel van vertrouwen in de politiek.” Het debat is gepland op donderdag 14 april.
Luister de politieke podcast ‘Wegwijs in het IJspaleis’ over de formatie. Elke vrijdag een nieuwe aflevering op Den Haag Centraal – Podcast.
