Plan schuldhulp: overkom schaamte en zoek hulp bij gemeente
Wie in de schuldproblemen zit, kan vertrouwen op hulp van de overheid. Dat benadrukt wethouder Bert van Alphen (GroenLinks, armoede) met zijn schuldhulpplan.
“Wie in de financiële problemen zit, moet de overheid niet zien als bestraffer maar als hulp,” zegt Van Alphen in Vadercentrum Adam in het Laakkwartier. In dit buurtcentrum zit een van de eerste helpdesks geldzaken van Den Haag, waar burgers kunnen aankloppen met geldzorgen. Voordat ze dat doen, moeten ze wel hun schaamte overwinnen, leert de praktijk. “Daarom gaan we schuldhulp zo laagdrempelig mogelijk maken,” stelt de wethouder.
De papierwinkel die vroeger tussen de burger en schuldhulp in stond, is verleden tijd. “En de helpdesks staan niet in het stadhuis, maar in de wijken zelf. Dat werkt. We zien een grote toename van vragen.”
Schulden vroeg signaleren
Het is zaak geldproblemen vroeg te signaleren, zegt Van Alphen, om erger te voorkomen. Vanaf volgend jaar zijn zorgverzekeraars, woningcorporaties en energie- en waterleveranciers wettelijk verplicht om betalingsachterstanden door te geven aan gemeenten. Het stadhuis kan dan in een vroeg stadium contact opnemen, ongevraagd. Dat gaat best ver, erkent de wethouder. “Privacy speelt hier. We zullen duidelijk moeten maken dat men veilig bij de overheid terechtkan voor hulp.”
De gemeente adviseert over omgang met geld, biedt trainingen aan en kan mensen koppelen aan een vrijwilliger (‘schuldhulpmaatje’). Ook bestaan er apps die inzicht geven in je uitgavenpatroon.
Gelukkig willen steeds meer schuldeisers een humaan beleid voeren
Humaan
Dat kleine schulden tot grote geldproblemen kunnen uitgroeien, ligt mede aan de incassobureaus. “Wij voeren daarom gesprekken met bijvoorbeeld zorgverzekeraars en bedrijven als Wehkamp en Bol.com om collectieve regelingen te treffen, dus niet voor elke klant afzonderlijk,” vertelt Van Alphen. “Daar zijn we in Den Haag mee begonnen en het is nu landelijke praktijk. Gelukkig willen steeds meer schuldeisers een humaan beleid voeren.”
Soms neemt de gemeentelijke kredietbank het schuldenpakket van iemand over, zodat die nog maar één (sociale) schuldeiser heeft. Ook overlegt de gemeente met corporaties om huisuitzettingen te voorkomen en werkt ze samen met de rechtbank, die ziet dat steeds meer mensen onder een schuldenbewind staan zonder uitzicht op verbetering.
Het kan iedereen overkomen, zelfs de wethouder
Wat Van Alphen betreft is het Jongeren Perspectief Fonds het ‘paradepaardje’ van het Haagse schuldhulpbeleid. Dit fonds regelt schuldsanering voor jongeren met geldproblemen, die vervolgens aan zichzelf werken met bijvoorbeeld een maatschappelijke stage. “We gaan nu ook zo’n perspectieffonds opzetten voor dak- en thuislozen.”
Bespreekbaar maken schuldhulp
Alle hulp die de gemeente biedt, valt of staat bij de toeloop van burgers. De wethouder werkt daarom aan een communicatieplan met ‘ambassadeurs’ en ervaringsdeskundigen om geldzorgen bespreekbaar te maken.
Van Alphen kent de schaamte uit eigen ervaring. “Ik kom uit een gezin dat altijd moest sappelen. We durfden niet om zakgeld te vragen.” Later zat hij na een verbroken relatie opnieuw financieel in een lastig parket. “Schuldproblemen komen overal voor, ook in het Benoordenhout. Het kan iedereen overkomen, zelfs de wethouder.”
