Ruimte voor tienduizend extra woningen in Zuidwest
Tienduizend woningen kunnen er de komende jaren bij in Den Haag Zuidwest. Dat staat in een verkenning van de gemeente. Het stadsbestuur wil van het gebied weer een ‘fijne stadswijk maken zoals het in de jaren vijftig bedoeld was’. Dat betekent dat de gebouwen niet héél hoog de lucht in gaan.
Over 25 jaar, schat wethouder Boudewijn Revis (VVD, wonen), staat nog slechts twintig procent van de huidige bebouwing in het ‘kwetsbare’ Zuidwest (Moerwijk, Morgenstond, Bouwlust en Vrederust) overeind. Een gok, maar het geeft een idee van hoe ingrijpend de plannen van het stadsbestuur zijn. Een nieuwe herstructurering, die nu een keer wél slaagt. Revis: “In het Haagse volkslied zit de zin ‘Ik zou best nog wel een keertje net als vroeger in Moerwijk willen wonen’. We willen dat weer waarmaken.”
Om dat voor elkaar te krijgen gaat het gebied op de schop. Deze week presenteerde Revis de eerste plannen daarvoor. Het stadsdeel met nu al 70.000 inwoners moet nog voller worden gebouwd. In totaal is er ruimte voor 10.000 extra woningen, maar er komt geen echte hoogbouw (maximaal 50 tot 70 meter hoog). “Het moet een gewone stadswijk worden,” aldus de wethouder. De gebieden waar de bestuurders zich in eerste instantie op concentreren, zijn De Uithof, het winkelcentrum Leyweg en treinstation Moerwijk. Maar wáár die woningen precies komen, moet nog blijken. Revis: “Ik zit er ook relaxed in. Als het er 9000 worden maar het wel een mooie wijk wordt, dan is het ook goed.”
We willen het Haagse volkslied weer waarmaken
Wel zeker is dat de meeste van de nieuwe woningen zullen vallen in de vrije sector. Op dit moment zijn twee op de drie woningen sociale huurhuizen (69 procent). Dat percentage mag niet stijgen. Revis belooft wel dat het áántal sociale huurwoningen niet zal dalen. In veel gevallen is de bedoeling om sociale woningen te slopen en er nieuwe, duurzamere complexen voor terug te zetten die wat hoger zijn. Daarin kunnen ook wat duurdere huizen zitten.
Zuidwest na de oorlog
Door een diverser woningaanbod te creëren moeten veel problemen van het gebied (sneller) worden opgelost. Revis: “Na de oorlog was Zuidwest een wijk van hoop. Maar in de jaren tachtig had je de grote uittocht van gezinnen naar Vinex-wijken (zoals Ypenburg) en Zoetermeer. Daar konden ze beter en groter wonen. Zuidwest veranderde. Zwakkere groepen vestigde zich er, waaronder de eerste migranten. De poging om de boel op te knappen strandde door de financiële crisis.”
Nu zijn de problemen verveelvoudigd. De wethouder somt het een en ander op: “Op dit moment heb je veel arbeidsmigranten, statushouders en – door de veranderingen in de zorg – steeds meer mensen met psychische problemen of ‘verwarde personen’.” Tel daarbij op: eenzijdig woonaanbod, sleetse openbare ruimte en veel economische leegstand. Het stadsdeel heeft op dit moment – om maar iets te noemen – geen havo/vwo-school.
Als ook mensen met sterkere schouders in de wijk komen wonen, wordt een aantal zaken volgens de wethouder makkelijker. Zo wordt een snelle tramlijn eerder rendabel. “Als er meer mensen gaan winkelen, zal het aanbod ook toenemen.” Meer kinderen betekent ook een extra middelbare school en door alle nieuwbouw kan Zuidwest zorgen voor een vlucht naar voren in de energietransitie. Als het riool wordt opgeknapt, kunnen meteen de gasleidingen worden vervangen door duurzame alternatieven en kan de wijk bijvoorbeeld worden aangesloten op het warmtenet. “Uiteindelijk wordt iedereen er beter van.”
Groen
Te midden van al die veranderingen belooft Revis het groen in de wijk te beschermen en te verbeteren. “De wijk moet een magneet worden, maar het is niet zo dat we iemand uit het Benoordenhout gaan vragen om straks naar Zuidwest te verhuizen. Het gaat erom dat mensen uit die wijk die succesvol worden niet meer worden uitgespuugd, maar juist kunnen blijven. Het is een plek voor de verpleger, de docent, de politieman. Zoals het in de jaren vijftig bedoeld was.”
Het percentage sociale huurwoningen mag niet stijgen
Voor het zover is, moet er nog veel gebeuren. Het rijk en de gemeente hebben al aangegeven samen 15 miljoen euro in het gebied te investeren, maar dat is onvoldoende. “Veel van de woningbouw moet uit de markt komen. Maar ik ben in gesprek met de minister om hier een rijksprogramma van te maken.” Hetzelfde gebeurde in Rotterdam Zuid, met een zak geld ter waarde van 130 miljoen euro. Revis benadrukt maar even: “Het gemiddelde inkomen hier is lager.” In het najaar moet hier duidelijkheid over zijn.
Militaire aanpak
Nog voor de zomer hoopt de gemeente een convenant te sluiten met marktpartijen en woningcorporaties om werk te maken van Zuidwest. Inderdaad, ook de corporaties. Want hoewel Zuidwest volgens de wethouder dringend een gevarieerder woningaanbod behoeft, blijft de vraag naar sociale woningen ontegenzeggelijk groot. ‘De toevoeging van sociale huurwoningen bij gebiedsontwikkeling is daarom ook in Zuidwest noodzakelijk,’ schrijft Revis aan de gemeenteraad. Hij wil het gebied opdelen in sectoren en voor elk apart een convenant sluiten. “Daar moet duidelijk van zijn: wanneer gaat de schop de grond in, wanneer is het klaar? We pakken het maar militair aan.”
Vanuit het stadhuis volgen volgend jaar gebiedsagenda’s voor de ontwikkelgebieden rond De Uithof, winkelcentrum Leyweg en treinstation Moerwijk. Bij het winkelcentrum moeten bijvoorbeeld zeker 2400 nieuwe woningen komen. Maar Revis verzekert dat tot die plannen er zijn de boel niet stilstaat. Veel projecten lopen al, zoals de nieuwbouw rond het HagaZiekenhuis, locatie Leyweg, en hij verwacht op korte termijn ook een plan te presenteren voor nieuwe woningen rondom winkelcentrum De Stede. “Ondertussen bouwen we gewoon door.”
