Poetin-spotprent wint Europese cartoonwedstrijd

Emanuele Del Rosso legt zijn vinger plat op de bovenkant van de cartoon waar een echtpaar naar een diep gat in een gebombardeerd landschap staart. Boven de vrouw, met een mobieltje in haar hand, hangt een tekstballon: ‘According to the GPS we are at home’.

Door

Als de Italiaanse pr-man van European Cartoon Awards 2022 zijn vinger er afhaalt, staat daar het woord ‘Ukrainia’. “Nu denk je waarschijnlijk: oh ja, natuurlijk. Maar het had ook Syrië kunnen zijn. Eigenlijk is dit beeld representatief voor elke oorlogssituatie, daarom is ie zo sterk.” Deze cartoon van de Fransman Jean-Michel Delambre die vorige week donderdag in Beeld & Geluid een eervolle vermelding kreeg van de jury, is nog vrij humoristisch vergeleken met de andere prijswinnende tekeningen.

“De deadline was 9 mei, dus je ziet wereldwijde kwesties van januari dit jaar tot aan begin mei voorbijkomen.” En nee, dat zijn niet de meest opbeurende onderwerpen: het Taliban-bewind, de controverse over abortusrechten, vrouwenrechten, ontuchtpraktijken van de Rooms-Katholieke Kerk. Del Rosso, zelf cartoonist, weet dat het werk van zijn collega’s heftige gevoelens kan oproepen. “Cartoons zijn vaak provocerender dan artikelen. Je kunt er eigenlijk niet omheen als je een bladzijde van een tijdschrift of krant openslaat. Al helemaal niet als een cartoon op de cover verschijnt.”

[Tekst gaat verder onder afbeelding.]

De winnende spotprent van Carlos David Fuentes.

Cartoons in The New York Times

De European Cartoon Award zag in 2019 het levenslicht nadat The New York Times in dat jaar besloot te stoppen met het plaatsen van cartoons. Aanleiding was de karikatuur van Antonio Moreira Antunes. Hij beeldde de voormalige premier van Israël, Benjamin Netanyahu, af als blindengeleidehond terwijl hij de Amerikaanse president Donald Trump door het Midden-Oosten navigeerde. Del Rosso: “De krant en de Portugese illustrator werd antisemitisme verweten. En daar was de New York Times erg gevoelig voor.”

Om cartoonisten aan te moedigen in hun belangrijke werk kwam kort daarop een reactie van expertisecentrum Studio Europa Maastricht en de European Press Prize, die in datzelfde jaar deze wedstrijd initieerden. Del Rosso (Trento, 1986), die momenteel in Nederland woont, betreurt de keuze van de Amerikaanse krant. “Cartoons zijn een onmisbaar onderdeel van het publieke debat. Bovendien zijn humor en ongemakkelijke beelden een graadmeter van een democratie.”

Ongemakkelijk en ook wel een beetje eng is de winnende spotprent van Carlos David Fuentes waarbij het stoïcijnse gezicht van de Russische president Vladimir Poetin als rode rookbom opdoemt uit een gebombardeerde stad. De illustratie sierde de cover van het Franse magazine ‘Courrier International’.

[Tekst gaat verder onder afbeelding.]

De cartoon ‘Ukrainia’ van de Fransman Jean-Michel Delambre.

De cartoon ‘Ukrainia’ van de Fransman Jean-Michel Delambre.

Simpel en effectief

Del Rosso, die zelf ook cartoonist is, vindt de tekening ‘simpel en effectief’. “We zijn toch allemaal een beetje ongerust dat Poetin de rode knop indrukt. En kijk naar dat kleurgebruik. Prachtig hoe die kleine ogen van Poetin terugkomen in de lucht. We hebben veel Europese inzendingen ontvangen, maar dit is het werk van een Cubaan. Rusland en Cuba zijn al jaren bondgenoten, dus dat juist een Cubaan zo’n statement maakt, is een teken aan de wand. Vaak vertegenwoordigt de cartoonist de politieke opinie van zijn land. En in dit geval is dat voor meneer Poetin niet zo positief.”

De selectie van veertig cartoons die op de longlist stonden van de European Cartoon Awards 2022 is tot en met zondag 30 oktober te zien in Beeld & Geluid aan de Zeestraat.

Meer over de European Cartoon Awards 2022 deze week in de papieren editie van Den Haag Centraal. Koop de krant bij een van onze verkooppunten of neem een (proef)abonnement

Bekijk meer van