Nieuwe burgemeester Jan van Zanen neemt duik in het Haagse
Jan van Zanen is woensdagavond op het stadhuis beëdigd als burgemeester van Den Haag. Hij trekt de komende tijd de stad in. “Ik wil de mensen, de geuren en de wijken leren kennen.”
Van Zanen legde in een galmend Atrium de belofte af, ten overstaan van commissaris van de Koning Jaap Smit. Hij eindigde met plechtige woorden: “Ik beloof dat ik getrouw zal zijn aan de Grondwet, dat ik de wetten zal nakomen en dat ik mijn plichten als burgemeester naar eer en geweten zal vervullen. Dat verklaar en beloof ik!” Daarna ontving hij de zilveren ambtsketen, die hij in verband met de coronamaatregelen zelf moest omhangen.
In zijn eerste toespraakje brak Van Zanen een lans voor de gemeenten in algemene zin. “Het gebeurt in de gemeenten en daarom vind ik dat het rijk ons ruimhartig moet steunen en stutten.” Hij roemde Den Haag als ‘internationale stad van vrede en recht’, maar wees erop dat die begrippen ook moeten worden waargemaakt voor de eigen inwoners. Van Zanen citeerde verder Lien Vos, een van zijn voorgangers als burgemeester van Utrecht, die ook wethouder is geweest in Den Haag. “Zij belde me en zei: Den Haag is geen sinecure.”
Mercedes onder de burgmeesters
Voorafgaand hieraan werd Van Zanen door velen toegesproken. De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb, spekend namens de G4, noemde hem de ‘Mercedes onder de burgmeesters’. Hij blikte verder terug op zijn jeugd in Den Haag en stelde Van Zanen een fietstocht voor van Molenwijk, via de Haagse Markt naar Kijkduin.
Vanochtend hoorde ik meeuwen, dat was nieuw voor mij
Voordat de plechtigheid rond Van Zanen begon, nam de gemeenteraad afscheid van waarnemend burgemeester Johan Remkes. Chris van der Helm, vice-voorzitter van de raad, en wethouder en loco Boudewijn Revis overlaadden hem met lof. Hij heeft de rust teruggebracht in de bestuurlijke chaos die was ontstaan na het opstappen van twee wethouders en de burgemeester. Remkes werd benoemd tot ereburger van Den Haag en ontving de bijbehorende gouden erepenning.
Prioriteit nummer één voor de nieuwe burgemeester is kennismaken met de stad. “Ik heb veel gelezen, nu ga ik met eigen ogen zien wat er gebeurt,” vertelde Van Zanen (58) eerder op de woensdag in een kennismakingsgesprek met de pers. Op de fiets trekt hij de stad in, min of meer op de bonnefooi, doch met beleid. “Ik zal in ieder geval de plekken bezoeken waar dossiers spelen.”
Dinsdag nam Van Zanen, die eerder al burgemeester was van Amstelveen, afscheid in Utrecht, waar hij burgemeester was. Jarenlang was hij politiek actief in de Domstad, eerder als raadslid en wethouder. Van Zanens vertrek viel de Utrechters rauw op het dak; in januari werd zijn ambtstermijn nog verlengd met zes jaar.
IJspaleis
Nu dompelt de VVD-prominent zich dus onder in Den Haag, waar hij zojuist een appartement heeft betrokken in de binnenstad. “Vanochtend hoorde ik meeuwen, dat was nieuw voor mij,” zei hij. Van Zanen zal zich naast zijn verkenningstour verdiepen in het veiligheidsdossier, het ‘motorblok’ van zijn takenpakket als Haags burgemeester. Dat strekt van de vreugdevuren tot het coronabeleid. Op zijn bureau liggen, tussen de vele boeketten, alvast blauwe mapjes met dossierinformatie.
Ik ben redelijk direct en hoop het te kunnen hebben als anderen dat tegen mij zijn
De komende weken zal Van Zanen zich ook een beeld vormen van het IJspaleis, met zijn grillige gemeenteraad en, aldus zijn voorganger Johan Remkes, verkokerde ambtenarij. Op het stadhuis zijn te veel koninkrijkjes van individuele wethouders, stelt Remkes in een gesprek met deze krant, wat ten koste gaat van collegiaal bestuur.
Bovendien hangt het justitieel onderzoek naar twee ex-wethouders als een donderwolk boven het Spui. “Ik hoop zo snel mogelijk op meer duidelijkheid,” zegt Van Zanen. “Er moet een keer een einde komen aan deze situatie, want het bemoeilijkt de samenwerking in de raad.”
Direct
De nieuwe burgemeester presenteert zich zoals men hem in Utrecht al jaren kent: innemend, benaderbaar en praatgraag. Maar hij kan ook vilein uit de hoek komen, vertelt hij. “Ik ben redelijk direct en hoop het te kunnen hebben als anderen dat tegen mij zijn. Maar als er op de persoon wordt gespeeld, kan ik ook niet mis te verstaan zijn.” Vaker laat hij zich gelden als de allemansvriend die handig de plooien gladstrijkt. Of, zoals hij het zelf formuleert: “Ik ga ver in het demonteren van het ontstekingsmechanisme.”
Van Zanen, in het verleden partijvoorzitter van de VVD, noemt zichzelf een ‘hartstochtelijk liberaal’. “Maar niemand kan mij claimen, hè?! Of beter, juist iedereen.” Hij illustreert het met een anekdote, zoals hij graag doet. “Bij mijn afscheid in Utrecht grapte iemand: ‘O, hebben we een VVD-burgemeester?’”
Wilt u meer lezen over Haagse politiek? Koop op donderdag de krant DHC. Kijk hier voor alle verkooppunten. U kunt ook een (proef)abonnement nemen. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.
