Orkesten luiden noodklok om ‘wegvallen’ Nieuwe Kerk
Het belangrijkste podium voor kamer- en koormuziek in Den Haag, de Nieuwe Kerk, dreigt zijn culturele functie te verliezen. Amare is door geldgebrek niet langer in staat de kerk als ‘kleine zaal’ aan te houden.
‘Wist je dat we ook concerten verzorgen in de Nieuwe Kerk? De Nieuwe Kerk is een geweldige locatie voor concerten en bevindt zich aan het Spuiplein,’ staat nog op de website van Amare. Nog wel, maar het einde van de kerk als ‘kleine zaal’ van het grote cultuurcentrum lijkt ondanks eerdere sussende berichten in zicht. Amare kampt met tekorten en kan de huur van de kerk niet meer betalen.
De Stichting Nieuwe Kerk, die het gebouw beheert, was daardoor gedwongen op zoek te gaan naar een andere huurder. Dat is de Redeemer International Church geworden, die nu al elke zondag gebruik maakt van de kerk. De nieuwe huurder is verplicht ruimte te bieden aan concerten en heeft daar ook een aparte bv voor opgericht, maar die heeft geen ervaring op dat gebied. Bovendien zouden de kosten van de huur van de kerk veel hoger worden dan het ‘culturele tarief’ dat Amare tot nu toe rekent. Vanaf januari is de culturele programmering daardoor zeer onzeker geworden.
Het Residentie Orkest zag zich intussen al genoodzaakt het overgrote deel van zijn kamermuziekserie te annuleren. Directeur Sven Arne Tepl: “Van de uitgebreide programmering die we in de Nieuwe Kerk hadden, blijft vrijwel niets over. De kerk is een wereldklasse-zaal die je in deze omvang in Amare niet hebt. Daarom is hij onmisbaar.”
Kaalslag in kamermuziek
Emlyn Stam van het orkest New European Ensemble ziet de ontwikkelingen met lede ogen aan. “Het is heel zorgelijk dat een belangrijke speelplek verloren dreigt te gaan. Dit betekent een kaalslag op het gebied van kamer- en koormuziek en bijvoorbeeld de singer-songwriters. Als Amare niet meer coördineert en wij rechtstreeks van de kerk moeten huren, wordt het te duur.”
“Het is buitengewoon deprimerend,” zegt Dimitri van der Werf, artistiek leider van het festival Classical Now! “Amare heeft wel een kleine zaal, maar die hoort bij het Koninklijk Conservatorium (KC). Als de Nieuwe Kerk wegvalt, verliezen kamerorkesten, kleinere ensembles, koren, wereldmuziek en jazz een belangrijk podium.”
Als de Nieuwe Kerk wegvalt, verliezen kamerorkesten, kleinere ensembles, koren, wereldmuziek en jazz een belangrijk podium
Bij de bouw van Amare is impliciet uitgegaan van het handhaven van de kerk, die vijfhonderd stoelen telt, als kleine of ‘middenzaal’. Amare kent twee grote zalen met twee hoofdbespelers: de Concertzaal met het Residentie Orkest (RO) en de Theaterzaal met het Nederlands Dans Theater. Dan is er de Conservatoriumzaal, die dus vrijwel permanent in gebruik is bij het KC. De vierde zaal, Amare Studio, is een moeilijk geval, bleek eerder dit jaar tijdens de raadsenquête naar de bouw van Amare. Hij was bedoeld als repetitiezaal voor het RO, maar is daarvoor niet bruikbaar want hij is te klein. Akoestisch gezien is het niet mogelijk daar met een groter orkest te spelen. Voor kleinere ensembles is de akoestiek naar verluidt weer ‘te droog’.
Toch speelt Amare Studio een rol in een noodverband waarover wordt overlegd. Amare zou twintig kamerconcerten willen plannen in de Conservatoriumzaal; het KC zou dan indien nodig uitwijken naar Amare Studio. Het afgelopen seizoen waren er in de Nieuwe Kerk circa tachtig concerten. Nu staan op de site van Amare voor heel 2024 maar een paar concerten in de Nieuwe Kerk. De directie van Amare heeft niet geantwoord op vragen die deze krant heeft voorgelegd.
Geen middelen
Wethouder Saskia Bruines (D66, cultuur) zegt zich bewust te zijn van de problemen met de Nieuwe Kerk. Maar volgens haar heeft Amare de afgelopen jaren geld uit het coronaherstelfonds ingezet om de programmering in de Nieuwe Kerk uit te breiden. “Nu er een nieuwe exploitant voor de kerk in beeld is en de coronagelden zijn uitgegeven, gaat Stichting Amare weer terug naar de programmering van pre-corona,” aldus de wethouder. Tegelijk zegt zij dat het college van B en W die ‘unieke waarde van de Nieuwe Kerk voor kamermuziek’ ziet. “Dat willen we graag behouden voor de toekomst, maar daar zijn op dit moment niet voldoende middelen voor beschikbaar. De situatie heeft onze aandacht en we bekijken of er een oplossing mogelijk is.”
Aangezien de programmering van ensembles, koren en solisten altijd lang van tevoren wordt vastgesteld, lijkt het onmogelijk voor de tweede seizoenshelft (januari tot juni 2024) nog veel culturele activiteiten in de Nieuwe Kerk van de grond te krijgen.
