(Column) Meertaligheid is krachtig kenmerk van de stad

Taalkundige Ingrid Tieken, verbonden aan de Leidse Universiteit, schrijft voor DHC een serie over de talen van Den Haag. In deze aflevering: het Engels. “Veel anderstaligen die ik voor deze rubriek interview, klagen dat Nederlanders veel te makkelijk op het Engels overschakelen zodra ze merken dat ze met een buitenlander te maken hebben.”

Door

“Okay, bye bye,” zegt de verkoper van de Marokkaanse slager om de hoek als we de winkel uit lopen. Engels?, schiet er door me heen. De Stationsbuurt is een multiculturele buurt, met Marokkaanse slagers, een Turkse supermarkt, een Indonesisch en een Chinees restaurant, een Ghanese winkel en een Nederlandse bloemenzaak. Bij de slager wordt Berber gesproken, en ook Nederlands. “Ik ben klaar,” hoorden we de leverancier tegen de eigenaar zeggen. En tegen ons spreken ze altijd gewoon Nederlands.

Het viel me des te meer op, omdat er een paar weken geleden in deze krant een artikel had gestaan over grote ogen die waren neergezet naast afvalcontainers om ervoor te zorgen dat het afval in en niet naast de containers terechtkomt. ‘KEEP IT CLEAN,’ staat eronder.

De week erna stond er een stuk in over de vele Polen die hier in de stad wonen. Meer dan elders in Nederland. Nederlands spreken de Polen in Escamp niet, volgens het artikel. Met hun moedertaal kunnen ze overal in de buurt terecht, en naast werk en gezin blijft er niet veel tijd over om Nederlands te leren. ‘Verder spreekt iedereen hier Engels,’ aldus een van de geïnterviewden.

Het was bovendien actueel omdat we net bij het Challenge CID Kennislab 2018 een voorstel hadden ingediend voor een project om uit te vinden hoeveel talen er in Den Haag worden gesproken. ‘Waarom zou je dat willen doen?,’ was het commentaar na de pitch van het project. ‘Binnenkort is toch alles Engels.’

Engels is een gemeenschappelijke taal

Het lijkt er inderdaad op, ook als je het informatiebord in het Huygenspark ziet staan: ‘Welkom. Welcome in the park,’ staat erop. Maar voor wie is dat bord eigenlijk bedoeld?

Volgens de website ‘Den Haag in Cijfers’ is de Stationswijk, waar het Huygenspark in ligt, een zeer gemêleerde wijk, met zo’n 20 procent westerse allochtonen, nog eens 20 procent niet-westerse allochtonen, 9 procent Surinamers, 8 procent Antillianen, 7 procent Marokkanen en 5 procent Turken. 30 procent van de bewoners is autochtoon. De wijk is dus bijzonder rijk aan talen. Misschien dat Engels een gemeenschappelijke taal is, maar dat is het Nederlands ook.

 

Meertaligheid is een rijk bezit, en Den Haag heeft een bevolking die voor meer dan 50 procent anderstalig is.
Ingrid Tieken

 

Veel anderstaligen die ik voor deze rubriek interview, klagen dat Nederlanders veel te makkelijk op het Engels overschakelen zodra ze merken dat ze met een buitenlander te maken hebben. ‘Zo krijgen we nooit de kans om Nederlands te leren,’ is de klacht.

Spreek Nederlands met mij!

Bij het Direct Dutch Institute hebben ze daar iets op gevonden: ze hebben een button gemaakt met ‘Spreek Nederlands! Met mij!’ erop. En het helpt, verzekerde een Amerikaanse collega mij aan wie ik zo’n button had gegeven. Ze draagt hem ook echt, heb ik gezien, en wijst op de button als mensen tegen haar in het Engels beginnen.

Mijn collega vormt bij lange na geen uitzondering. Vrienden hier in de buurt vertelden laatst over hun zoon die naar Columbia is verhuisd en daar een cursus Nederlands heeft opgezet, online en 24 uur per dag bereikbaar. Binnen de kortste keren had hij een flink aantal cursisten, Amerikanen en Koreanen, die allemaal graag Nederlands willen leren vanwege hun roots of omdat ze van plan zijn om naar Nederland te gaan.

Eentalig beleid

Wat me misschien nog het meest verbaasde aan dat bord naast de afvalcontainers was dat de Engelse tekst tegen het strikt eentalige beleid van de gemeente ingaat: alleen Nederlands. Zozeer zelfs dat nieuwkomers uit het buitenland niet door gemeenteambtenaren met dezelfde moedertaal mogen worden geholpen als ze het Nederlands nog niet machtig zijn en ook geen Engels spreken.

Een gemiste kans, dacht ik toen ik ervan hoorde. Meertaligheid is een rijk bezit, en Den Haag heeft een bevolking die voor meer dan 50 procent anderstalig is. ‘Anderstalig’ wil niet zeggen ‘Engels’, ook al lijken veel mensen dat te denken. Die meertaligheid is een krachtig kenmerk van de stad die juist zou moeten worden ingezet om de stad ‘inclusive’ en ‘sustainable’ te maken – jargon uit het CID Kennislab-rapport. Natuurlijk, hoe kan het ook anders, in het Engels.

Meer informatie: www.facebook.com/haagsetalen

Standaardportret
Bekijk meer van