Russische scholieren op uitwisseling: ‘Ik had stugge mensen verwacht’
Al dertig jaar heeft het HML een uitwisseling met Russische scholen. Vorige week maakten de Petersburgers kennis met de Haagse duinen en vrijzinnigheid. “Leerlingen krijgen dezelfde cultuurshock die ik twintig jaar geleden had.”
Dat Russen beter tegen de kou kunnen, is een fabeltje. In strandtent The Shore draait Olga Vichareva het om. “Het zijn Nederlanders die wel resistent lijken tegen de kou,” aldus de docente uit Sint-Petersburg. “Russen dragen gewoon warmere kleren.” Deze zaterdag moeten ze het echter stellen met een wetsuit. Op het strand van Scheveningen krijgt een groep Nederlandse en Russische scholieren surfles, en hoewel de lentezon schijnt en de wind zich genadig toont, is het maar een graad of zes. “In het water was het wel te doen, maar nu is het echt koud,” zegt de 17-jarige scholier Luuk Meijer, surfplank onder de arm. Zijn metgezel George Yuzefovitsj (14) knikt instemmend.
Vorige week was de tweede acte van het uitwisselingsproject tussen het Haags Montessori Lyceum (HML) en drie scholen in Sint-Petersburg, waaronder één montessori. “Deze samenwerking bestaat al dertig jaar,” vertelt economiedocent en begeleider Rudolf Tenzer. “Eerst met een school in Wit-Rusland en later met scholen in Sint-Petersburg.”
Nadat de HML-leerlingen in oktober op bezoek waren gegaan in de stad aan de Neva, kwamen nu de Russische logés op bezoek. Daarmee traden zij in de voetsporen van de beroemde tsaar Peter de Groot, stichter en naamgever van hun thuisstad, die drie eeuwen geleden kortstondig in Den Haag verbleef.
Speciale uitwisseling
Dat dit niet zomaar een schooluitwisseling is, daarvan getuigen de vier Russische begeleiders die zijn meegereisd. “Dit is mijn twintigste jaar,” rekent Vichareva voor, terwijl de leerlingen buiten het zeewater afspoelen. “Ooit heb ik zelf als leerling meegedaan. Na mijn studie ben ik gevraagd om begeleidster te worden.”
Ook haar collega Irina Spirina is in twintig jaar tijd vastgegroeid aan het project. “Mijn eigen kinderen hebben ook meegedaan.”
Illustratief: in Sint-Petersburg krijgen ze soms bezoek van oud-HML-leerlingen. “En er is zelfs een liefdeskoppel uit het project voortgekomen,” vertellen ze. “Ze wonen in Amsterdam.”
Zulke grote stranden hebben we niet in Sint-Petersburg
In een week tijd maken de Russen kennis met de stad en het land, van de Amsterdamse grachten en het Groene Hart tot het schoolfeest en de Efteling. “Ik had lange, stugge mensen verwacht, maar iedereen is hier heel vriendelijk,” constateert George aan een picknicktafel in het zand, waar hij samen met Luuk bijkomt van het surfen. “De natuur is hier zo anders. De duinen vond ik prachtig. En zulke grote stranden hebben we niet in Sint-Petersburg.”
De verschillen tussen de Russische stad en Den Haag zijn groot, zag Luuk in oktober. “Zóveel hoge gebouwen. En de metro ligt meer dan honderd meter onder de grond. Dan ga je met enorm lange roltrappen de diepte in.” Ook HML-leerling Freya Bremer (16) proefde een totaal andere sfeer in Rusland, vertelt ze even later. Dat ontvreemdende gevoel werd versterkt door het cyrillisch schrift. “Je kunt nergens de letters lezen.”
Mariia Kosenko was afgelopen te gast bij HML-leerling Freya Bremer. Foto: Fleur Beemster
Verschillen
Maar de grootste verschillen tussen Russen en Nederlanders zijn minder tastbaar. Het zijn andere samenlevingen. “Het is leuk om te zien dat de HML-leerlingen dezelfde cultuurshock krijgen die ik twintig jaar geleden had,” vertelt geschiedenisdocente Katrien Audenaerde, die ooit studeerde in Rusland. “Zelfs heel bereisde kinderen hebben moeite.”
Cultuurverschillen bestaan ook tussen de begeleiders onderling, ervaart ze. “Deze week hebben we met een van de begeleiders nog een stevige discussie gehad over homoseksualiteit.”
De Nederlanders dachten dat hun kleren wel warm genoeg zouden zijn bij min dertig
In Nederland heerst een andere mentaliteit, ziet Mariia Kosenko (17). Ze doet voor de tweede keer mee aan het uitwisselingsproject; ditmaal is ze te gast bij Freya. “Hier praten ze openlijk over politieke en persoonlijke onderwerpen, waar we in Rusland veel voorzichtiger mee zijn.”
Ze is niet de enige Rus die dit bemerkt, vertelt begeleidster Spirina. “Onze leerlingen zijn altijd verrast hoe vrijelijk Nederlanders praten over taboes. En ze verbazen zich over de schone straten en het georganiseerde verkeer.” Ook de fietscultuur spreekt menige logé aan. “Na hun bezoek aan Nederland gaan meerdere leerlingen met de fiets naar school,” aldus begeleidster Ekaterina Rudneva.
Siberische vorst
Alle cultuurverschillen ten spijt leren de scholieren vooral ook dat ze veel gemeen hebben, benadrukt economieleraar Tenzer. “Uiteindelijk hebben ze vaak dezelfde doelen in het leven en dezelfde interesses.” Zo bezochten voetballiefhebbers Luuk en George afgelopen zaterdag een wedstrijd van Ajax en nam Freya haar logé Mariia mee naar de tentoonstelling van Erwin Olaf, omdat ze beiden van fotografie houden.
Nog even over de kou. Nederlanders zijn dan wel bestand tegen de frisse wind, maar van de Siberische vorst hebben ze geen kaas gegeten. “Tijdens een uitwisseling in Sint-Petersburg was het eens min dertig,” herinnert begeleidster Vichareva zich grinnikend. “De Nederlandse scholieren dachten dat hun kleren wel warm genoeg zouden zijn. Nou, ze waren uiteindelijk héél blij met de dikke kleding die ze van hun Russische gasten kregen.”
