Ondanks motie blijft gemeente hard voor zelfbouwers Schilderswijk

Tien maanden later is het viertal terug bij af. De gemeente heeft een bod gedaan dat voor de kavelhouders onaanvaardbaar is. 80.000 à 90.000 euro per persoon, terwijl de schade ruim boven de twee ton per kavel ligt. Ook de timing is opvallend. Het college deed het aanbod twee dagen voor het zomerreces en eist een reactie vóór 1 september, de week dat de raad terugkomt van vakantie. “Dit zijn vieze spelletjes,” zegt Hsaïni.

Hardvochtig

Vanuit de raad is de opdracht helder: menselijke werkwijze, ruimhartige compensatie. Maar achter de schermen stelt het college zich hardvochtig op, blijkt uit mailcorrespondentie en documenten die deze krant heeft ingezien. Sinds de motie communiceert de gemeente alleen nog via een advocaat van het kantoor Pels Rijcken. ‘De gemeente aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid,’ mailt deze kort na de motie aan de advocaat van de zelfbouwers. In weerwil van de raad stuurt het college aan op een deal ‘zonder dat een onafhankelijk schade-expert nodig is’. Hij vraagt om een onderbouwing van de schade.

De zelfbouwers vertrouwen het niet. Eind 2019 hebben ze al een uitvoerig overzicht gegeven, met honderden pagina’s bewijsstukken. Later heeft een taxatiebureau een deel van de schade op een rijtje gezet. Ook dat rapport ligt op het stadhuis. “Maar daar is nooit wat mee gedaan.” Om hun claim te onderbouwen, besluiten de mannen het erkende taxatiebureau Schippers Assurantiën te laten kijken naar de kwestie.

Als diens rapportage langer op zich laat wachten dan gehoopt, voert het college de druk op. Het dreigt de motie terug te leggen bij de gemeenteraad, omdat deze ‘niet uitvoerbaar’ zou zijn. Ondertussen verzuimt het college zelf een schade-expert in te schakelen.

Dat doet het alsnog in februari. Alphaplan, een bouwadviseur zonder zichtbare expertise in schadetaxatie, krijgt de opdracht. “We vreesden voor een onderonsje,” zegt Hsaïni. Als ze het rapport onder ogen krijgen, zijn ze verbijsterd. Het is nog niet de helft van de schadesom die Schippers heeft vastgesteld. Alphaplan erkent dat het wat nattevingerwerk heeft toegepast, want – zo staat in het rapport – ‘niet alle benodigde gegevens zijn bekend’. “Hoe kan dat nou? We hebben twee onafhankelijk opgestelde schaderapporten en alle bewijsstukken naar de gemeente gestuurd. Alphaplan had ons kunnen benaderen, maar heeft dat niet gedaan.”

Zelfbouwers radeloos

De zelfbouwers zijn ten einde raad. Met hun gezinnen riskeren ze alles kwijt te raken. Accepteren ze het bod van de gemeente, dan gaan ze failliet. Bovendien hangt hun een onteigeningsprocedure boven het hoofd. Zelfs als alles meezit, zullen ze de deadline voor de bouw niet halen. Ondertussen loopt de schade op, zowel financieel als mentaal. “Voor buitenstaanders is niet te bevatten wat ons overkomt,” vertelt Nasreddinne el Haddioui.

Het dossier roept meer vragen op. Neem het contactverbod, dat de gemeente vorig jaar aan de zelfbouwers oplegde omdat ze een ambtenaar zouden hebben bedreigd. In werkelijkheid was daar geen sprake van. De twee WhatsApp-berichten die aanleiding waren voor de sanctie lezen als een wanhoopskreet, niet als intimidatie. Ook een mail ‘waarin de woonplaats van de betrokken gemeenteambtenaar wordt genoemd’, zoals het college het omineus omschrijft, bevat geen dreigement. ‘Hoe zou u het vinden als u niet in uw huis zou kunnen leven omdat de gemeente Utrecht u schade heeft berokkend?’, schreef een radeloze zelfbouwer. Het leverde hem een contactverbod op. De sancties zijn inmiddels opgeheven.

Het conflict nam een vreemde wending toen de gemeenteraad zich erover boog. Twee zelfbouwers werden gesommeerd om op de dag vóór het commissiedebat een brief te komen ophalen bij de directeur DSO. “Ze hadden er lucht van gekregen dat wij zouden inspreken in de raad,” vermoedt Hsaïni. In de brief dreigde de gemeente met onteigening als ze het bod (dan nog 40.000 euro per kavel) niet snel zouden accepteren.

In het debat overviel wethouder Mulder iedereen met de mededeling dat de betrokken ambtenaar thuis een kogelbrief had ontvangen. Het contactverbod voor de zelfbouwers hing hiermee samen, zei de wethouder. Dat blijkt echter niet uit het dossier. In brieven en mails over de sanctie rept de gemeente met geen woord over een kogel. “We waren geschokt,” vertelt Raiz Bhaggoe. “We hebben navraag gedaan bij de politie, die gaf aan dat wij geen verdachten waren.” Ze deden aangifte van smaad.

‘Niet netjes’

“Het college had vanaf het begin een onafhankelijk schadebureau moeten inschakelen,” reageert NIDA-raadslid Adeel Mahmood vanaf zijn vakantieadres. “De raad was daarin heel duidelijk. We hebben gevraagd om een oplossing, niet om een bedrag waar de zelfbouwers niet verder mee kunnen.” Hij vindt het niet netjes dat de kaveleigenaars tijdens het zomerreces over het bod moeten beslissen. “Zo zet je de raad buitenspel.” Wat hem betreft, wordt de kwestie zo snel mogelijk geagendeerd.

Het college wil niet antwoorden op vragen van deze krant. ‘Er wordt momenteel hard gewerkt om op een goede en nette manier uitvoering te geven aan de motie van de raad,’ schrijft een woordvoerder in een algemene reactie. ‘Dat kost even tijd.’ Het college hoopt ‘tot overeenstemming’ te komen. Eerder beklemtoonde Mulder dat hij al heel coulant was door een schadevergoeding te bieden. Juridisch zou het viertal de gemeente niks kunnen maken, zei hij. Hsaïni, hoofdschuddend: “Zulke bedragen geef je niet uit coulance.”

Onze redactie biedt u dit verhaal uit de papieren krant van donderdag 26 augustus 2021 gratis aan. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Koop dan de krant Den Haag Centraal bij een van onze verkooppunten. Of neem een (proef)abonnement.