Ruzie over iconisch kunstwerk in Schilderswijk
Het kunstwerk ‘Reconstructie Teniersstraat’ van Berry Holslag dreigt niet terug te keren in de Schilderswijk. Wat begon als een mooi project is intussen voer voor advocaten. ‘Het is zeer triest en onsympathiek allemaal.’
Het was een van de bekendste kunstwerken in de openbare ruimte van Den Haag en misschien wel van Nederland. ‘Reconstructie Teniersstraat’ was een schepping van de Haagse kunstenares Berry Holslag. Zij maakte het reusachtige keramische reliëf in 1987 naar een oude foto van de Teniersstraat, een straat die in het kader van de stadsvernieuwing plaatsmaakte voor een plantsoen.
Het reliëf werd aangebracht op een blinde zijgevel aan de nabijgelegen Van Dijckstraat. En daar zag je sindsdien de oude Teniersstraat levensgroot opdoemen: twee rijen 19de-eeuwse huizen, geen bomen, wel auto’s.
Maar de stadsvernieuwing schreed voort en in 2014 stond ook het huizenblok aan de Van Dijckstraat op de nominatie om te worden gesloopt. Het intussen iconische kunstwerk van Holslag dreigde het lot te ondergaan van de straat die het afbeeldde.
Om een lang verhaal kort te maken: er kwam een stichting en die bereikte met Faisal Mirza, de opdrachtgever van de nieuwbouw ter plekke, overeenstemming over de herplaatsing van het kunstwerk, min of meer op dezelfde plek als waar het zich voorheen bevond. Het reliëf werd met veel moeite veiliggesteld en opgeslagen bij de firma Zuliani Kunst en Terrazzo in Zoetermeer.
Kunstpausen
Vijf jaar later zijn de eensgezindheid en het enthousiasme verdwenen. Mirza, een IT-ondernemer die als zelfbouwer van zijn huis optreedt, beschuldigde de stichting onlangs in AD Haagsche Courant van het schenden van afspraken. De krant duidt de mensen achter de stichting enigszins badinerend aan als ‘de kunstpausen’.
Ik heb dubbele lasten. Ik loop hierop leeg. Daarom heb ik een advocaat ingeschakeld.
Die ‘pausen’ zijn oud-wethouder Adri Duivesteijn, directeur Arno van Roosmalen van de kunstinstelling Stroom en Marco van Baalen, directeur van het Haags Historisch Museum.
“Dat van die kunstpausen heb ik niet verzonnen,” zegt Faisal Mirza aan de telefoon. “Maar ik ben wel zeer teleurgesteld, ja. De kosten zijn enorm opgelopen en de stichting weigert die te betalen. De bouw van mijn huis ligt daardoor al een jaar stil. Ik heb dubbele lasten. Ik loop hierop leeg. Daarom heb ik een advocaat ingeschakeld.”
De stichting op haar beurt is al even teleurgesteld. “Heel spijtig dat, wat begon als een droom, nu in het zicht van de haven dreigt te stranden,” zegt Arno van Roosmalen, die als woordvoerder optreedt. “Er is met de heer Mirza een overeenkomst gesloten. Hij dient de gevel naar behoren op te leveren, zodat het kunstwerk daarop kan worden aangebracht. Daarvoor krijgt hij een vergoeding van 35.000 euro. De helft van dat bedrag is al overgemaakt. Demontage en montage van het kunstwerk komen voor rekening van de stichting.”
Feitenrelaas
Naar aanleiding van het als eenzijdig ervaren stuk in AD Haagsche Courant heeft de stichting een zeven pagina’s tellend feitenrelaas opgesteld. Daarin komen alle afspraken aan bod. En ook de meningsverschillen. Er blijkt bijvoorbeeld uit dat de gevel van het nieuwe huis vijftien centimeter smaller is dan het kunstwerk. De gevel moet dus breder. Er blijkt ook uit dat Mirza eerst goedkoop stucwerk in plaats van baksteen wilde toepassen.
Toen hem dat uit het hoofd was gepraat, ontstond er onenigheid over de kleur van de baksteen. Mirza koos opeens voor zwart, wat onacceptabel was voor de stichting en voor kunstenares Berry Holslag. Want het oorspronkelijke reliëf bevond zich op een gevel van donkerrode baksteen. Volgens Mirza heeft de stichting gedurende de ontwerpfase niet opgelet en kwam zij te laat met de aanmerkingen op de breedte en kleur van de gevel.
Heel spijtig dat, wat begon als een droom, nu in het zicht van de haven dreigt te stranden.
Dit alles leidde tot meerkosten van zo’n 20.000 euro, volgens een opgave van Mirza. De stichting en de gemeente willen daarvan een flink deel dragen. “Maar er is nog een gat van bijna zevenduizend euro. Dat moet worden gedicht,” zegt Mirza. De stichting stelt echter tot nu toe nog geen offerte van de aannemer te hebben gezien, waarin het geclaimde bedrag wordt onderbouwd.
Kwart ton
Maar dat is nog maar het kleinste probleem. “Ik zit door de vertraging met extra kosten van 24.000 euro. Die moeten ook vergoed worden,” zegt Mirza. Dat wil dus zeggen dat hij bovenop de afgesproken 35.000 euro en extra toegezegde 13.800 euro nog eens een kwart ton wil hebben. Is dat niet een beetje te gortig? “Nee,” zegt Mirza. “Adri Duivesteijn heeft altijd gezegd dat de stichting de kosten zal dekken. Ze moeten betalen.”
Het is zeer triest en onsympathiek allemaal. Ik hoop dat mijn werk voor de Schilderswijk behouden kan blijven.
De stichting heeft haar buik intussen meer dan vol van de discussies met ‘de zelfbouwer’, zoals Mirza wordt aangeduid in het feitenrelaas. “Het kunstwerk verdraagt niet dat de reconstructie ervan op alle onderdelen tot onderhandelingsobject is geworden,” zegt Van Roosmalen. En ook Berry Holslag is teleurgesteld. “Het is zeer triest en onsympathiek allemaal. Ik hoop dat mijn werk voor de Schilderswijk behouden kan blijven.”
Hoe het nu verder moet, is onduidelijk. De stichting wil dat er een arbitrage komt, zoals die in een clausule van de overeenkomst met Mirza staat vermeld voor het geval er onenigheid ontstaat.
Maar Mirza wil naar de kantonrechter, omdat de kern van het conflict niet over bouwkundige zaken zou gaan. Arno van Roosmalen houdt er rekening mee dat het hele project wordt afgeblazen en dat de stichting op zoek gaat naar een andere plek in de Schilderswijk. “Mirza moet in dat geval de al uitgekeerde 17.500 euro terugbetalen.”
Maar dat is ‘de zelfbouwer’ niet van plan. Mirza: “Eerst maar eens horen wat de rechter ervan vindt.”
Dit artikel wordt u gratis aangeboden. Wilt u meer Haags nieuws lezen? Neem dan een abonnement op DHC.
