Wethouder Martijn Balster over huursector: ‘Aanpak woningnood vergt meer sturing’
Een huis huren in Den Haag is niet zo moeilijk. Als je veel geld hebt. Maar in het betaalbare segment wordt de krapte steeds groter. Wethouder Martijn Balster wil daar wat aan doen.
Eén blik op de site van Woonnet Haaglanden is voldoende. Op een driekamerwoning aan de Cannenburglaan in Moerwijk – huur: 420 euro – hebben ruim 1400 mensen gereageerd. En 674 mensen hebben belangstelling voor een tweekamerwoning aan de Ribesstraat in de Heesterbuurt, waarvan de huur 512 euro bedraagt. Het zijn geen uitzonderingen. Als je een betaalbare huurwoning zoekt in Den Haag, ben je niet alleen.
Wethouder Martijn Balster (PvdA, wonen, wijken en welzijn) is zich pijnlijk bewust van deze situatie. “De wachttijd voor een sociale-huurwoning was in 2014 28 maanden; nu is dat 62 maanden. Het is volstrekt duidelijk dat er een enorme mismatch is tussen vraag en aanbod. Er zijn in Den Haag ongeveer 80.000 sociale-huurwoningen (met een huur van maximaal 737 euro, red.), dat is 31 procent van de voorraad. Tegelijkertijd heeft ruim 67 procent van alle huishoudens een besteedbaar inkomen tot 41.600 euro en behoort daarmee dus tot de doelgroep. Aan die scheve verhouding moet wat gebeuren.”
Hard stijgen
Ook in het segment dat wel wordt aangeduid als middeldure huur, dat wil zeggen met een huurprijs van tussen de 720 en 950 euro per maand, heerst krapte. “Bij nieuwbouw kunnen we afspraken maken over het betaalbaar houden van particuliere huur,” stelt Balster, “maar dat geldt niet voor de bestaande voorraad. En daar zien we de prijzen hard stijgen. Middelduur wordt snel duur.”
Het is volstrekt duidelijk dat er een enorme mismatch is tussen vraag en aanbod.
Daarom kwam Balsters voorganger, VVD’er Boudewijn Revis, vorig jaar met een huisvestingsverordening. Die bepaalt onder meer dat mensen die bruto meer verdienen dan 57.000 euro per jaar niet meer in aanmerking komen voor een woning met een huurprijs van 720 tot 950 euro. Die zouden dan beschikbaar moeten blijven voor mensen met een lager inkomen.
Balster: “We moeten nog onderzoeken of dat werkt. Het liefste zou ik hebben dat we als gemeente de huurprijzen zouden kunnen reguleren, maar dat zou dan door het rijk mogelijk moeten worden gemaakt.” Voorheen vormde bij dit soort prijzen de koopmarkt nog wel een alternatief. Maar door de enorme prijsstijgingen van koopwoningen zijn die vaak buiten bereik geraakt van mensen met een middeninkomen. Over de dure huurwoningen maakt de wethouder zich minder zorgen. “De markt regelt dat zelf redelijk.”
Vastgelopen
Terug naar de sociale-huursector. Hoe komt het nou dat die zo is vastgelopen? Er is sprake van een stapeling van oorzaken. Den Haag heeft weinig grond, bouwen is duur. De woningbouwcorporaties staan er financieel niet goed voor, met Vestia, dat opnieuw in de gevarenzone zit, als zwakke broeder. Daarnaast is er de ‘Verhuurderheffing’ uit het landelijke Woonakkoord van 2013. Dat is een belasting op het woningbezit voor corporaties die de rijksschatkist intussen jaarlijks meer dan 2 miljard euro oplevert.
“Duidelijk is dat de Verhuurderheffing een grote blokkade vormt om de woningproductie op te voeren,” zegt Balster. “Het is bovendien een belastingmaatregel die uiteindelijk terechtkomt op de zwakkere schouders, namelijk die van de huurders. De heffing moet daarom worden afgeschaft. Dat zegt ook Aedes, de vereniging van woningcorporaties. Zonder de heffing kunnen de corporaties naar verwachting twee keer zoveel woningen bouwen.”
Het aantal daklozen is sterk gegroeid. Er is geen tijd te verliezen.
In principe bouwen de corporaties nu 750 woningen per jaar. Maar op een totaal van 4000 nieuwe huizen is dat te weinig. Uitgangspunt van de politiek is altijd geweest dat 30 procent van de nieuwbouw in de sociale sector moet vallen. Maar het ligt dus niet helemaal stil. Balster: “Nee, gelukkig niet. Er wordt gebouwd in de Binckhorst, rond Laakhavens en in Zuidwest. We moeten op minimaal 1200 nieuwe sociale-huurwoningen per jaar gaan uitkomen, willen we iets aan de enorme nood doen.”
Te weinig sturing
Wat doet de gemeente zelf? “De afgelopen jaren is er te weinig politieke sturing op dit probleem geweest. Daarom is dat in het laatste coalitieakkoord (van december 2019, red.) aangescherpt. Er is 50 miljoen euro voor betaalbaar wonen gereserveerd. Verder zal een deel van de Eneco-opbrengst hiervoor worden gebruikt. Maar het gaat om meer dan geld. Het hele bestuurlijke instrumentarium moet worden ingezet, zodat we de sociale-woningbouw kunnen verankeren. Dan gaat het over grondbeleid, garantstellingen en zaken als wijkontwikkelingsmaatschappijen. De stad groeit met 5000 inwoners per jaar. Het aantal daklozen is sterk gegroeid. Er is geen tijd te verliezen.”
De hoofdredactie van Den Haag Centraal biedt u dit artikel uit de DHC-nieuwbouwbijlage van donderdag 14 mei 2020 gratis aan. Wilt u meer lezen over dnieuwbouwprojecten in de Haagse regio? Koop dan de krant Den Haag Centraal bij een van onze verkooppunten of neem een (proef)abonnement.
