‘Gruwelhuis’ De Lijsterbes wordt woningcomplex
Het voormalige wijkcentrum De Lijsterbes dat ooit een jeugdinrichting was, begint voor de derde keer in zijn bestaan een nieuw leven. Het is opgedeeld in veertien sociale huurwoningen.
Wethouder Joris Wijsmuller (HSP, ruimtelijke ordening) heropende het gebouw eind vorige week. Hij prees de eigenaar en opdrachtgever, de Koninklijke Haagse Woningvereniging van 1854. Dat is een particuliere organisatie die al meer dan anderhalve eeuw betaalbare woningen voor, oorspronkelijk, de ‘arbeidende klasse’ bouwt en beheert. Een van de kroonjuwelen uit het bezit is het bekende Hofje van Schuddegeest bij de Javastraat.
Het Haagse architectenbureau Braaksma & Roos begeleidde de verbouwing, waarbij originele aspecten zoals het trappenhuis en terrazzovloeren zijn gespaard. Het gebouw bevat nu tien tweekamerwoningen en vier driekamerwoningen, die bijna allemaal een balkon of terrasje hebben. Alle woningen zijn al verhuurd.
Iemand die hier in de jaren vijftig van de vorige eeuw heeft gezeten, noemde het een ‘tuchthuis’ en een ‘gruwelhuis.
Henk Ambachtsheer, hoofd van de afdeling monumentenzorg en welstand van de gemeente, zocht de historie van het pand uit. Hij vertelt: “Het is in 1916 gebouwd als ‘observatiehuis’ voor jongens, dat was een vorm van kinderbescherming. ‘Oproerlingen, psychopaten en jongens met een misdadige inslag’, zoals dat toen heette, werden hier ondergebracht. Oorspronkelijk waren er ruimtes als een eetzaal en een slaapzaal, maar ook een cel.” Ooit verbleven hier veertig lastige knapen. Het was allemaal bedoeld als humaan alternatief voor het opsluiten van jongeren in een normale gevangenis. Maar uit getuigenissen blijkt dat het geen vakantiekolonie was aan de Lijsterbesstraat. Ambachtsheer: “Iemand die hier in de jaren vijftig van de vorige eeuw heeft gezeten, noemde het een ‘tuchthuis’ en een ‘gruwelhuis’. Daar word je toch even stil van als je dat leest.” Rond 1970 ging het observatiehuis dicht.
Alleenstaanden
Terwijl in de afgelopen jaren de sociale woningbouw van de corporaties inzakte, deed ‘1854’ er juist een schepje bovenop door oude scholen en andere verlaten complexen te laten verbouwen, vertelt directeur Jaap ’t Hart. “Vlak bij De Lijsterbes hebben we bijvoorbeeld eerder al de Goudenregenhof gesticht. Een oude school werd een wooncomplex met 28 appartementen en elf ateliers. Vorig jaar zijn aan de Uilebomen veertig nieuwe appartementen in gebruik genomen.” De meeste woningen zijn bestemd voor eenpersoonshuishoudens, wat volgens ’t Hart aansluit bij de tendens dat er vooral in de grote steden steeds meer alleenstaanden zijn. ‘1854’ heeft in totaal zo’n 350 woningen in bezit.
De vereniging gaat dus met haar tijd mee, maar sommige zaken veranderen niet. De ‘overhead’ is minimaal en er is geen winstoogmerk. Hier geen Vestia-toestanden. En het zevenkoppige bestuur bestaat nog altijd uit notabelen en gegoede burgers; het telt een baron en twee jonkheren.
Meer op de hoogte blijven van lokaal nieuws? Neem eens een abonnement op DHC.
