Boudewijn de Groot opnieuw bij Indië-herdenking
Zanger Boudewijn de Groot legt samen met zijn dochter en kleindochter dinsdagavond de ‘driegeneratiekrans’ bij het Indisch Monument.
Bij het monument aan de Waterpartij wordt weer het einde herdacht van de oorlog in het voormalige Nederlands-Indië. Op 15 augustus 1945 capituleerde Japan. Op 17 augustus riep Soekarno de onafhankelijkheid van de kolonie uit, een datum die nu ook door Nederland wordt erkend.
Boudewijn de Groot (1944) is aanwezig samen met zijn dochter Caya de Groot en zijn kleindochter Misha Ragas. Samen zullen zij de ‘driegeneratiekrans’ leggen bij het monument, een van de onderdelen van de herdenking. De Groot zal tevens zijn liedtekst ‘Hoe meer ik dichterbij kom’ voordragen. Het lied gaat over zijn moeder, die hij niet heeft gekend. Hij werd geboren in een Japans kamp. Zijn moeder, Fee de Groot-Saueressig, overleed nog voor het einde van de oorlog aan dysenterie. De Groot groeide op bij een tante in Haarlem. Hij trad eerder op bij de herdenking, onder meer in 2010.
Hoofdspreker op de herdenking is schrijver en publicist Reggie Baay (1955), die romans en non-fictieboeken over de koloniale geschiedenis op zijn naam heeft staan. Zangeres Frederique Spigt (1957) zal het gedicht van Wim Kan ‘Er leven haast geen mensen meer…’. Evenals vorig jaar zal zangeres Elize (Elise van der Horst, 1982) het Indisch Onze Vader ten gehore brengen; zij wordt begeleid door de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso. Ook Frederik von Maltzahn (2006), leerling van het VCL, voert het woord. Zijn overgrootvader, die meevocht in de Slag in de Javazee, vertelde hem over de Japanse bezetting en de Tweede Wereldoorlog. Het VCL heeft het Indisch Monument geadopteerd. Zangeres Bibi Breijman (1991), ambassadeur van de Stichting 15 augustus 1945, sluit de herdenking af met een lied.
Openstelling paspoortarchief
Het in Den Haag gevestigde Centrum voor familiegeschiedenis zet dinsdag het archief van de Indische paspoortaanvragen online. Het is een collectie van zo’n 150.000 registratiekaarten van Indische Nederlanders die na 1949 in Indonesië een Nederlands paspoort aanvroegen om te kunnen repatriëren. Op deze dag (15 augustus) is het archief gratis te raadplegen. Tevens is er in de middag in de Koninklijke Schouwburg een tijdelijke expositie te zien over het archief. Om 15.00 houdt expert Martijn Spruit er een lezing over.
Spanningen rond herdenkingen
Voorafgaand aan de herdenking ontstonden dit jaar discussies. De Federatie Indische Nederlanders vindt het ongepast dat de Indonesische ambassadeur, die er vorig jaar voor het eerst bij was, een krans legt. Uit een peiling onder de achterban zou blijken dat een meerderheid vindt dat het bestuur van de Stichting 15 augustus daarom moet opstappen. De federatie in een persbericht: ‘De nieuwe rol voor de ambassadeur is voor veel Indische Nederlanders zeer kwetsend, omdat zij zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog als de daaropvolgende Bersiap zwaar hebben geleden onder Indonesisch racisme én terreur’. De stichting liet eerder weten dat ‘lang is nagedacht’ over het uitnodigen van de ambassadeur en dat het besluit niet zal worden teruggedraaid.
Tegelijk ontstond er een rel in Amsterdam. Burgmeester Femke Halsema zal dinsdag niet aanwezig zijn bij de lokale Indië-herdenking op de Dam van de Stichting Indisch Platform 2.0. Zij zegde af omdat op deze herdenking Palmyra Westerling het woord zal voeren, dochter van de omstreden kapitein Raymond Westerling. Deze voerde tijdens de dekolonisatie een schrikbewind in Zuid-Celebes (Sulawesi), waarbij vele Indonesiërs werden geëxecuteerd. Aanhangers van Westerling vinden dat te hard over hem is geoordeeld omdat hij in de chaotische Bersiap-periode veel Indische Nederlanders zou hebben beschermd tegen het Indonesische geweld. De Stichting 15 augustus liet vorige week weten ‘op geen enkele wijze betrokken [te zijn] bij de lokale herdenking in Amsterdam die op dit moment in het nieuws is’.
Uitzendingen
De Haagse herdenking wordt vanaf 19.00 uur uitgezonden op NPO 1 tot aan het NOS Achtuurjournaal en is vanaf 20.00 uur integraal te zien op nos.nl. Kijkers van Omroep West kunnen de herdenking ook vanaf 20.00 uur live blijven volgen. Online is de herdenking live te zien op nos.nl, NPOstart en de facebookpagina van Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945. De herdenking zelf is voor iedereen vrij toegankelijk, maar het is niet meer mogelijk om zitplaatsen te reserveren.