Theater: Het tragikomische leven van goedzak Herman
‘Herman’ is het droefgeestige relaas van een doodgewone man wiens leven plotseling volledig op z’n kop staat wanneer zijn dominante vrouw hem verlaat.
Mensen in een midlifecrisis, meest mannen die het roer van de ene op de andere dag volledig moeten omgooien en in een compleet ander leven terechtkomen, ja, die hebben iets aandoenlijks. Neem Herman, een archetypische goedzak die het zijn vrouw altijd naar de zin heeft proberen te maken. Hij weet niet wat hij hoort als Annelies hem op een dag de bons geeft. ‘Je redt je wel, Herman, écht.’
Wanneer zij hem plompverloren vertelt dat ze een ander heeft na 26 jaar huwelijk, of eigenlijk 27 jaar en drie maanden na hun kennismaking, zet dat Hermans ingedommelde leventje volledig op z’n kop. Ontredderd, meer dan, blijft hij, midden vijftig en plotsklaps eenzaat, achter als onwennige vader met een weinig opwindende kantoorbaan en een moeder die langzaam haar eigen grip op de werkelijkheid verliest. Hij moet noodgedwongen de regie over zijn eigen leven nemen. En nee, dat gaat niet vanzelf.
‘Iedereen kent wel een Herman’
‘Herman’ van auteur Marc van Bree heet volgens de omslag van het boek een roman te zijn, maar lijkt toch erg autobiografisch van karakter, want met veel detail en gevoel geschreven. Dat blijkt anders te liggen. “Ik vind dat een groot compliment,” bedankt Van Bree via de telefoon, “maar het verhaal van Herman heeft niets uit te staan met mijn eigen leven. ‘Herman’ is een totaal verzonnen verhaal. Deze Herman bestaat in het echte leven ook niet. Maar iedereen heeft wel zo’n Herman in zijn omgeving. Ook ik heb huwelijken zien wankelen en stranden. Wel heb ik, en graag, details gebruikt van mensen, vrienden en kennissen om me heen, al denk ik niet dat de betrokkenen zich in persoon herkennen in de passages. Dat is hoe een schrijver te werk gaat, denk ik, dat ie overal wat vandaan plukt. ‘Herman’ is uit het leven gegrepen.”
Vorig jaar verscheen dit droogkomische debuut en nu al is er het toneelstuk. Herman wordt gespeeld in een uitdagende, prikkelende vorm. De niet-succesvolle man, de underdog, staat centraal. “Ik ben blij met de bewerking die Peter de Baan en Bart van den Donker ervan hebben gemaakt. Ik zou zelf niet voldoende afstand kunnen nemen om de pakweg 90.000 woorden, verdeeld over 300 pagina’s in te dikken, want dan moeten er te veel van mijn ‘darlings’ sneuvelen. Die keuzes hebben zij gelukkig gemaakt.”
Dat hem dit gebeurde, is een goede start voor de volgende fase van zijn leven. Herman redt zich wel
De bewerking is één, maar dan zijn er ook nog de repetities waar regisseur en acteurs ieder voor eigen inbreng kunnen zorgen. En dat terwijl hoofdrolspeler Stefan de Walle, die jarenlang een van de bepalende gezichten was van Het Nationale Theater, vijf jaar geleden zelf voor een dergelijke situatie kwam te staan. “Maar wat tijdens repetities ontstaat, is ook voor mij een verrassing. Spannend sowieso,” aldus Van Bree.
Het initiatief tot de productie is afkomstig van Peter de Baan. Hij is het ook die Stefan de Walle en Eva van der Gucht regisseert in ‘Herman’. Met allebei is De Baan bekend door ‘zijn’ tv-programma ‘De Vloer Op’, waarvan geregeld ook een theaterversie door Nederland heeft gereisd. Van Bree deed in het verleden zelf castingwerk voor televisie, bijvoorbeeld voor ‘A’dam – E.V.A.’ en ‘Ramses’. “Maar mijn grote liefde is theater,” vertelt hij. De casting voor de musical ‘Soldaat van Oranje’ is misschien wel het bekendste voorbeeld, maar ook voor muziektheater en toneel castte hij, zoals voor ‘Lazarus’, ‘TINA’ en veel gezelschappen, waaronder jarenlang voor Het Nationale Theater.
Verschillende rollen
“Ik ben heel blij met deze cast,” zegt Van Bree over De Walle en Van der Gucht. “Topacteurs. Ik was meteen enthousiast, met name ten aanzien van Eva, want zij vertolkt in dit stuk verschillende rollen: van moeder, ex-vrouw en minnares tot therapeut.” Er zijn ook de rollen van Abe Dijkman en Jurriaan Bruinier. “Ook zij spelen verschillende rollen, waaronder die van Hermans zoon en diens vriend. Ik ben heel benieuwd en ben er zelf bij op de première. Hopelijk is mijn enthousiasme van nu daarna nog net zo groot.”
Geen sinecure voor Van Bree om straks aanwezig te zijn, want hij woont in Portugal. In coronatijd liet hij Nederland achter zich om daar eindelijk aan het schrijven te kunnen slaan. “Het was een langgekoesterde droom die eindelijk uitkwam,” laat hij daarover weten. Lachend: “Hier schijnt de zon, bij jullie ook?”
Allemaal leuk en aardig, maar komt het goed met Herman? “Ik denk het wel! Dat hem dit gebeurde, is een goede start voor de volgende fase van zijn leven. Herman redt zich wel.”
Senf Producties, ‘Herman’, zondag 11 februari en donderdag 23 mei, 20.15 uur, Koninklijk Schouwburg. Meer informatie: www.hnt.nl
