Geen kunst meer in de grote turbinehal
Stichting De Electriciteitsfabriek stopt met haar grootschalige kunstprojecten in de turbinehal aan het De Constant Rebecqueplein.
Een van de redenen daarvoor is dat energiebedrijf Uniper, eigenaar van de energiecentrale, de turbinehal in gebruik wil nemen voor de verwerking van duurzame energie. Tegelijk kon en wilde de stichting ook niet verder. Vorig jaar wees het college van B en W een subsidieaanvraag van ruim drie ton af. De Electriciteitsfabriek zou zich tevreden hebben moeten stellen met incidentele subsidies, maar zag daarin te weinig toekomstmogelijkheden.
“We wilden na een reeks succesvolle tentoonstellingen een nieuwe stap zetten, zodat we bijvoorbeeld vaker open zouden kunnen zijn. En we wilden professionaliseren. Maar toen volgde de afwijzing; een doffe dreun voor ons,” zegt Noortje Ankersmit van de stichting.
De tweede turbinehal van de Energiecentrale.
De recensies van de projecten waren vrijwel allemaal lovend, ook in Den Haag Centraal. Maar volgens de adviescommissie voor het kunstenplan (2021-2024) ontbrak ‘een eigenstandig artistiek-inhoudelijk fundament vanuit de Electriciteitsfabriek onder de producties’. Verder stelde de commissie dat ‘de projectmatige werkwijze (…) tot te weinig bestendigheid in succes en bezoekersaantallen’ leidde. Een opmerkelijke passage, want dat vond De Electriciteitsfabriek zelf ook en daarom lag er ook de subsidieaanvraag.
Plannen met Electriciteitsfabriek
Wat de exacte plannen zijn van Uniper met de tweede turbinehal, die in de jaren vijftig van de vorige eeuw verrees als uitbreiding van de oude centrale uit 1906, is nog niet bekend. Wel ondertekenden Eneco en Uniper in september een samenwerkingsovereenkomst waarin de toekomst van de Haagse centrale aan de orde komt. In een toen uitgegeven verklaring staat dat de ‘locatie aan [het] De Constant Rebequeplein [kan] gaan functioneren als een energieknooppunt waar zowel bewezen als nieuwe technologieën samen komen. Denk bijvoorbeeld aan warmte afkomstig van WarmteLinQ en geothermie’. ‘WarmteLinQ’ is de naam van de omstreden ‘leiding door het midden’, een buizenstelsel dat restwarmte uit de Rijnmond naar Den Haag moet gaan voeren. Het definitieve besluit tot aanleg daarvan is nog niet genomen.
Avontuur in stalen kathedraal
Tien jaar geleden begon De Electriciteitsfabriek, ‘EF’, zijn artistieke avontuur in de ‘stalen kathedraal’, zoals de indrukwekkende turbinehal wel wordt genoemd. Het concept ‘Winterwerkplaats’ was geboren: ‘een kunstenaar in de vrieskoude hal aan het werk te midden van het rondslenterende publiek’. Door de steun van Uniper en van vele vrijwilligers en kunstenaars én ‘de restwarmte van het bevlogen team’, zoals Ankersmit het uitdrukt, kregen spectaculaire projecten gestalte in de hal. Te zien waren onder meer ‘Generator Strandbeest’ (van kunstenaar Theo Jansen), ‘Zwanikken Fabriek’ (van Christiaan Zwanikken) en ‘Infinity’ (installaties van Zoro Feigl). Daarnaast zijn er tal van muziek-, theater- en modeperformances gehouden.
Een strandbeest van Theo Jansen in de turbinehal.
Terugkijkend noemt de Stichting in een persbericht de samenwerking met Uniper ‘een intensieve zoektocht naar het verbinden en afbakenen van twee totaal verschillende culturen onder een monumentaal dak’. Vooral de veiligheidseisen leverden hoofdbrekens op. Maar, ‘respect voor elkaars cultuur bleek telkens weer onder de samenwerking te liggen’.
De Stichting EF heeft het moeilijk met het afscheid. “We gaan de betoverende turbinehal weer teruggeven aan de eigenaar, maar het doet pijn. We houden allemaal ontzettend van deze plek. De EF stopt maar de productie van energie gaat door,” aldus Ankersmit. De activiteiten stoppen op 18 januari. Tot 28 november is in de turbinehal nog de tentoonstelling ‘Ω, Om, Ohm, Omega’ te zien.
- De Electriciteitsfabriek, vrijdag 16.00-20.00 uur, zaterdag/zondag 12.00-17.00 uur, De Constant Rebecqueplein.
Wilt u meer Haags nieuws lezen? Koop dan de krant Den Haag Centraal bij een van onze verkooppunten. Of neem een (proef)abonnement.
