Column Jan Pronk: ‘Voor VVD’ers die tegen een stootje kunnen’
We zijn terug met seizoen 2! Oud-VVD raadslid en bestuurskundige Jan Pronk schrijft een gastcolumn voor de DHC-podcast ‘Wegwijs in het IJspaleis’ over de formatie. Deze week: een moeilijk te verstouwen akkoord.
Klaroengeschal en getrompetter: zes maanden na de gemeenteraadsverkiezingen heeft Den Haag als laatste stad een nieuw stadsbestuur. Na maanden onderhandelen ligt er een coalitieakkoord met als titel ‘Voor een stad die tegen een stootje kan‘. Een eerste indruk: met name de VVD-kiezer lijkt tegen een stootje te moeten kunnen.
De Haagse liberalen beloofden in hun verkiezingsprogramma de belastingen te verlagen en de tekorten van de gemeenten op te lossen door met name de uitgaven van de stad zelf te verlagen. Bijvoorbeeld door dik 20 miljoen euro te besparen op subsidies door een ‘stofkamoperatie’. De uitkomst van de onderhandelingen is het tegenovergestelde. Het nieuwe stadsbestuur doet een hele stevige greep in de portemonnee van de burger. De ozb stijgt met 16,9 miljoen. De afvalstoffen- en rioolheffing met 13,6 miljoen.
De automobilisten moeten straks gezamenlijk 18 miljoen extra aan parkeeropbrengsten ophoesten, onder meer door betaald parkeren in te voeren in gebieden waar geen problemen zijn met de parkeerdruk. Dat is dus gewoon een belastingmaatregel. In plaats van de lasten te verlagen worden deze – alles samen opgeteld – met bijna 50 miljoen euro verhoogd. En dat in een tijd van hoge inflatie en steeds meer Hagenaars die niet meer rond kunnen komen. Au!
Stofkam
En van de stofkamoperatie zien we niks terug, net als van praktisch alle andere gewenste bezuinigingen door de VVD, behalve natuurlijk minder uitgaven aan het ambtelijke apparaat. Maar daar is al zo vaak de schaaf overheen gegaan dat er geen kaas meer over is. Sterker nog, veel van de maatregelen van de nieuwe coalitie vragen juist om meer overheid, meer dienstverlening, meer hulp en meer inkomensondersteuning.
De schaaf is al zo vaak over het ambtelijk apparaat gegaan, dat er geen kaas meer over is
Inhoudelijk gezien vallen een paar andere zaken op. De regels voor verkamering worden versoepeld. Voor nieuwbouwwoningen komt een nieuwe en zware extra eis, namelijk 25 procent moet betaalbare koop worden. De lijn tot nu was om nieuw te bouwen rondom de grote stations Den Haag Centraal en Holland Spoor en in Den Haag Zuidwest, en de bestaande wijken met rust te laten. Bouwen in de bestaande wijken wordt nu echter weer versoepeld. De belangrijke eis van draagvlak onder de bewoners voor dat soort plannen is namelijk losgelaten. Na jarenlang stevige twisten tussen de PvdA en de VVD om de verdichting van de stad, komen de socialisten nu als winnaar uit de strijd.
Mager
Wat krijgt de automobilist terug voor 18 miljoen euro extra parkeerlasten? In het akkoord wordt als eerste ambitie genoemd om mensen uit de auto te krijgen wanneer het om korte ritten gaat, en om bezoekers aan de rand van de stad te laten parkeren. Daarnaast moeten bewoners met hun auto van de straat naar dure parkeergarages, waar men een veelvoud betaalt van de kosten voor een vergunning op straat. Eén wegverbreding, die lijkt als nieuw te worden gepresenteerd maar waarvan de planning al in 2017 begon, en één ongelijkvloerse kruising is een wel erg magere compensatie. Bovendien is die laatste ook bedoeld voor een betere doorstroming van voetgangers, fietsers en het ov. De maatregelen zijn niet onlogisch voor een steeds verder dichtslibbende stad, maar met de focus op minder auto en meer ov, en ruimte voor fietser en voetganger is D66 de grote winnaar op mobiliteit.
Na jarenlang stevige twisten tussen de PvdA en de VVD om de verdichting van de stad, komen de socialisten nu als winnaar uit de strijd
Eén column is te kort om het hele akkoord te analyseren, dus gaan we volgende week verder! En dan nog even dit: het nieuwe coalitieakkoord is ook qua leesbaarheid bepaald geen pretje. Voor een coalitie die als ambitie heeft de kloof met de burger te overbruggen, de burgerparticipatie te verbeteren en meer kiezers naar de stembus te krijgen, kunnen we in ieder geval constateren dat het voor de eerste proeve gezakt is. 96 pagina’s lang ambtelijke taal, jargon, met veel ambities en weinig concrete uitwerking hoe. Het gaat van kostenverhaal naar tijdelijkheidsaanpak via cofinancieringssystematiek en accresraming tot een zucht van opluchting: gelukkig zal er wel gebiedsgericht worden gewerkt met besluitvorming op maat. Jacobse en Van Es zouden zeggen ‘brei daar maar een dwangbuis van’.
Deze column is geschreven door Jan Pronk, bestuurskundige en voormalig raadslid van de VVD. Hij doet dit in het kader van de podcast ‘Wegwijs in het IJspaleis’ over de nasleep van de gemeenteraadsverkiezingen. Luister nu aflevering 1 van seizoen 2: ‘Slikken of stikken’, waarin we deze column bespreken. Vragen of opmerkingen? Mail naar podcast@denhaagcentraal.net.
