Turkse intimidatie om Haagse wodka
Wijnhandelaar Ofran Badakhshani wordt geïntimideerd vanuit Turkije. Aanleiding is de wodka die hij verkoopt, vernoemd naar een 13-eeuwse Perzische mysticus die ook in Turkije geliefd is.
De intimidaties zijn dusdanig dat ze Badakhshani (36) noopten om zijn wijnwinkel en slijterij De Filosoof in de Papestraat drie dagen te sluiten. Hij heeft melding gedaan bij de politie, vertelt Badakhshani – behalve wijnhandelaar ook dichter – in de Centrale Bibliotheek. “De politie pakt het serieus aan met AOL (afspraak op locatie, red.) voor zowel mijn woon- als werkadres: extra toezicht en regelmatige bezoeken.”
Badakhshani – geboren in Afghanistan, van Perzische komaf en sinds 22 jaar woonachtig in Nederland – introduceerde drie jaar geleden zijn in Nederland gedistilleerde Rumi Vodka. Deze is vernoemd naar de grote Perzische mysticus en filosoof die lange tijd in Turkije leefde.
Een veelgelezen Turkse columnist kwam de wodka eind februari, waarschijnlijk via sociale media, op het spoor. Hij stookte zijn lezers in Turkije op om Badakhshani lastig te vallen, omdat Rumi niet met alcohol geassocieerd zou moeten worden. De narigheid sloeg vervolgens over naar Nederland. “Eerst vond ik het de ophef niet waard, het was te absurd voor woorden,” zegt Badakhshani.
Maar allengs nam de druk grotesker vormen aan. Dreigtelefonades, dreigmails en groepen intimiderende, Turks sprekende, totaal onbekende mannen in de winkel brachten hem ertoe zijn nering tijdelijk te sluiten.
Buiten proporties
Dat Nederlands-Turkse websites zijn verontschuldigingen eisten, vond hij al buiten alle proporties. “Maar de spreekwoordelijke druppel vormde de brief van burgemeester Uğur Ibrahim Altay, lid van de AKP, de nationalistisch-islamitische partij van president Erdogan,” zegt Badakhshani.
Rumi vierde het leven, maakte geen enkel onderscheid tussen kerk, moskee en synagoge.
“Namens 2,5 miljoen inwoners vraagt deze burgemeester van Konya, de stad in Midden-Turkije waar Rumi begraven is, de Nederlandse autoriteiten ‘mijn separatistische en provocerende acties’ te volgen en de verkoop van mijn wodka Rumi te stoppen.”
Zijn verbijstering is des te groter, omdat de Perzische mysticus niets ophad met islamitische vroomheid. “De wereldwijd geliefde Rumi had etnisch en cultureel al niets met Turkije van doen, maar hij was bovendien allerminst een conservatieve moslim die verboden uitvaardigde. Rumi was wars van dogmatisch religieus fanatisme. Hij vierde het leven, maakte geen enkel onderscheid tussen kerk, moskee en synagoge. Zong en danste. De latere derwisj-dans, ook op het wodka-etiket, is erop gebaseerd.”
Profeet van liefde
Badakhshani is grootgebracht met Rumi’s gedachtengoed en werk, kent honderden van zijn verzien uit zijn hoofd. “Perzen noemen hem de profeet van liefde. Rumi behoort ons allen toe, zoals andere werelddenkers als Spinoza, Erasmus en Aristoteles. In een van zijn beroemdste gedichten zegt hij dat hij is gekomen om te verbinden, niet om te ontbinden. Juist om deze boodschap moet hij ook in onze tijd gekoesterd worden. En gevierd, zoals het leven.”
Uit Turks-Nederlandse hoek kreeg ik onaangename vragen en een link naar een artikel op een website vol propaganda voor Denk
Hij kan alleen maar zijn hoofd schudden als hij denkt aan de Turkse intimidaties aan zijn adres. “Dat ze erin slagen om zo’n groot denker en dichter voor hun benepen conservatieve karretje te spannen. Nog bizarder dan alles wat nu op mij afkomt.”
Politieke steun
De wijnhandelaar krijgt steunbetuigingen van klanten van diverse nationaliteiten en uit politieke hoek. “SP-kamerlid Sadet Karabulut is van mening dat de Nederlandse regering de Turkse ambassadeur op het matje moet roepen. Ook van 50PLUS en VVD krijg ik adhesie.”
En Denk? “Uit Turks-Nederlandse hoek kreeg ik onaangename vragen en een link naar een artikel op een website vol propaganda voor Denk. Van Denk zelf heb ik geen officiële reactie ontvangen. Niet alleen de Turkse arm is lang; de Turkse tenen zijn zo mogelijk nog langer.”
Badakhshani begon zijn winkel om in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien, naast zijn beoogde promotie in de filosofie en literatuur. Als alle commotie geluwd is, hoopt hij dat belangrijke onderdeel van zijn leven weer te kunnen oppakken. “Ik zie het als een voorrecht om op de brug tussen twee prachtige culturen te leven. De Perzische en de Nederlandse. In de ultieme vrijheid van Nederland, waar mensen kunnen denken, schrijven en zeggen wat ze willen.”
Natuurlijk heeft Badakhshani zich afgevraagd wat Rumi hier zelf van zou vinden. Met een brede lach: “Zou hij woedend zijn, omdat ik overheerlijke wodka met aromatische Perzische kruiden naar hem heb vernoemd? Of zou hij het glas met mij heffen en me uitnodigen voor een rondedans om het leven te vieren?”
