Nieuwe vrijplaats aan de Paviljoensgracht

Een kandidaat voor het gebouw is de De Samenscholing, die weg moest uit Moerwijk. “Ja, ik ben blij met deze nieuwe stap”, zegt Quinten van De Samenscholing in een eerste korte reactie. Omdat het nog niet officieel rond is, wil hij nog even wachten met echt juichen. Tim de Boer, fractievertegenwoordiger van de Haagse Stadspartij (HSP), doet dat al wel. “We zijn f*cking happy”, zegt hij opgewekt. “Hier hebben we hard voor gestreden. De stad heeft dit hard nodig.”   

De Samenscholing is een creatieve vrijplaats voor sociale initiatieven. Er komt van alles bij elkaar. Van bandjes en een weggeefwinkel tot een betaalbaar veganistisch restaurant. Ook worden er allerlei activiteiten georganiseerd zoals buurtmarkten, discussieavondjes en lezingen. Doordat er zoveel bij elkaar zit, inspireren de gebruikers elkaar. Maar de gebruikers hebben door de jaren heen ook veel moeten zoeken naar een vaste verblijfplaats.   

De Vloek

In 2015 vestigt De Samenscholing zich als krakersinitiatief in het gebouw De Vloek op Scheveningen. Als dat moet wijken voor een topzeilcentrum, komt de Samenscholing na wat omzwervingen uit in een leegstaande school in Moerwijk. Ook daar moeten ze uiteindelijk weg. De school wordt vertimmerd tot bedrijfsverzamelgebouw. De verbouwing valt duurder uit, maar de Samenscholing kan er niet meer terugkeren. Lang is er geen plek voor de vrijplaats. Om niet vergeten te worden laten ze zaterdag 1 juni weer van zich horen met een demonstratie op het Spuiplein. Een paar dagen later komt er goed nieuws. Het pand Paviljoensgracht 18 is beschikbaar.     

Late demonstratie

De demonstratie komt op een opvallend moment, slechts een paar dagen voordat het stadsbestuur bekendmaakt dat De Samenscholing een nieuw pand kan betrekken. Volgens Tim de Boer zijn er zo’n honderd man aanwezig. “Ze wilden laten zien dat ze er nog zijn. Als het zo lang stil blijft, is het gevaar dat je vergeten wordt. Gelukkig was er veel steun.”  

Zelf was De Boer bij de demonstratie aanwezig omdat zijn partij, die van oudsher goede banden onderhoud met vanuit de kraakbeweging ontstane initiatieven, zich al langer hard maakt voor het voortbestaan van De Samenscholing. Zo kwam de HSP met het voorstel om Paviljoensgracht 18 als locatie aan te wijzen. In het pand was ooit Theater De Poort gevestigd, een podium voor amateurtoneel.   

Rol van de HSP  

“We kregen een tip van de buren van dat pand. Daar zit namelijk kunstplek Grey Space (de voormalige Vrije Academie, red.). Zij hoorden dat het leeg kwam te staan en dus ben ik op onderzoek uit gegaan,” vertelt De Boer. “Het gebouw bleek eigendom van de gemeente te zijn. Vaak zijn er dan al plannen voor de bestemming van zo’n  pand. Dat er woningbouw komt bijvoorbeeld. Maar hier was dat niet zo. Daarom heb ik het voorgesteld als locatie voor De Samenscholing.”  

Het is een groot hoekpand van zo’n elfhonderd vierkante meter dat voor lange tijd beschikbaar wordt gesteld. Kunstbroedplaats De Helicopter komt er ook te zitten. Zij zaten nog in het oude schoolgebouw in Moerwijk. Voordat Paviljoensgracht 18 gebruikt kan worden, moeten er eerst onderhoudswerkzaamheden gedaan worden. Vervolgens kunnen geïnteresseerden zich inschrijven voor de plek. Ook moet de gemeenteraad nog instemmen met het plan. “Dan komen we met een uitgebreid persbericht”, zegt Quinten. Of en wanneer De Samenscholing de nieuwe plek kan gaan betrekken is nog niet bekend.

[Dit stuk is op zondag 9 juni 2024 aangepast, omdat nog niet zeker is dat De Samenscholing naar de Paviljoensgracht gaat.]