Interview met Shell-topvrouw Marjan van Loon: ‘Wij willen het echt, groener worden’
De kritiek op Shell als vervuilende multinational is ‘onterecht’. Het bedrijf maakt juist werk van nieuwe en groene energie, zegt topvrouw en import-Scheveningse Marjan van Loon. ‘We willen versnellen.’
Het bedrijf was lang een Haagse kampioen. Een multinational die in zijn imposante kantoren in het Benoordenhout zorgde voor werkgelegenheid en bijdroeg aan de internationale status van de stad. Dat is nog steeds zo, maar de kritiek op het bedrijf zwelt aan nu het klimaat een steeds belangrijker politiek onderwerp wordt. Dat Marjan van Loon, de Haagse topvrouw van Shell Nederland in de Economic Board van de stad zit, riep scherpe kritiek op. De gemeente wilde het Shell Generation Discover festival niet meer steunen. En dat Shell graag mede-eigenaar wil worden van energiebedrijf Eneco kan op het wantrouwen van de milieubeweging rekenen.
Hoog tijd om Marjan van Loon op te zoeken. In haar kantoor aan de Oostduinlaan treffen we een even toegankelijke als welbespraakte vrouw. Ze erkent dat Shell zich de afgelopen jaren wat te weinig aan Nederland en Den Haag gelegen heeft laten liggen. Van Loon wil ‘het mooie verhaal’ van Shell en de energietransitie beter voor het voetlicht brengen. Tegelijk is ze streng voor de politiek, want het bedrijfsleven heeft vóór alles behoefte aan consistent beleid.
Dat begon dan al slecht met opeens toch een CO2-heffing!
Marjan van Loon:“Nou, het was geen verrassing dat er iets kwam. Maar als het haalbaar is en de banen behouden blijven, is het bedrijfsleven best in beweging te krijgen. Duidelijkheid is veel belangrijker dan of het beleid een beetje meer naar links of naar rechts gaat. Ik hoop wel dat het beleid straks dan stabiel blijft tot 2030. Geef ons (de industrie, red.) de tijd om te investeren en de CO2-uitstoot naar beneden te krijgen. Ga niet meteen boetes uitdelen en doorkruis het Europese beleid niet. Anders verplaats je CO2 naar het buitenland en verlies je hier banen. We moeten aan de slag en de politiek in het spoor krijgen.”
Gaat de energietransitie snel genoeg?
“Op dit moment niet. We moeten als Nederland eerst nog maar eens in de middenmoot zien te komen. We zijn een land met een enorme energie-intensiteit omdat we veel industrie en transportknooppunten hebben. Het is een enorme opgave om dat allemaal fossielvrij te gaan maken. We zijn best ver, met de plannen dan. Als we het klimaatakkoord in april tot een goed einde weten te brengen, is dat redelijk uniek. Maar het gaat bij iedereen zeer doen. Het gaat ons als Shell ook veel geld kosten. Maar als we nog heel lang blijven nadenken over hoe de wereld eruit moet zien, halen we de doelen van Parijs (klimaatverdrag 2015, red.) niet. Iedereen moet zijn steentje bijdragen.”
Duidelijkheid is veel belangrijker dan of het beleid een beetje meer naar links of naar rechts gaat.
Wat vindt u van de klimaatspijbelaars?
“Ik heb zelf kinderen, een dochter van 23 en een zoon van 19. Zij zijn heel druk bezig met duurzaamheid. Mijn dochter is overtuigd vegetariër en als we kleding gaan kopen, let zij erop of het ‘fair fashion’ is. Zo leer ik dat ook weer. Dat de jeugd zich zorgen maakt over het klimaatbeleid en hier ook een stem in wil hebben, kan ik me heel goed voorstellen. En ik denk ook dat de spijbelaars al best wat hebben bereikt. Ze zullen in elk geval serieus antwoord moeten krijgen.”
U vertelt een mooi verhaal, maar een deel van de politiek en de milieubeweging trekt alles wat Shell hierover zegt in twijfel. Blijft u inderdaad niet gewoon voor het overgrote deel een ‘fossiel’ bedrijf?
“We zullen nooit iedereen overtuigen. Maar als mensen echt kijken naar waar we mee bezig zijn, dan zullen ze zien dat Shell in de sector vooroploopt. Wij zijn een van de actiefste partijen op het gebied van het elektrisch laden via New Motion bij onze benzinestations. We zijn waterstofstations aan het installeren. We zijn bezig met biobrandstof in het zware transport. Wij waren samen met Nuon de eerste windparkoperator van Nederland. We bieden nu weer mee voor het windpark Hollandse Kust Zuid.”
“We hebben pas het grootste industriële zonnepark van het land geopend in Moerdijk. Als je dat allemaal bij elkaar optelt, zie je dat dit niet kleine stukjes zijn die we doen voor onze reputatie, maar dat we echt willen versnellen. We bieden de klant schonere mogelijkheden aan, maar uiteindelijk moet hij zelf kiezen. Als de klant het niet koopt, houdt het op.”
Toch is Shell vaak de kop van Jut. Wat doet dat met u?
“We zijn natuurlijk het grootste bedrijf van Nederland, van Europa zelfs. Dan kun je verwachten dat je een symboolfunctie hebt voor van alles en nog wat. Prima, maar wat ik moeilijk vind, is als mensen een opinie over ons hebben, maar toch niet met ons willen praten. We zullen niet alles perfect doen, maar misschien kunnen we iets aanpassen of anders doen. We kunnen lokaal meer doen. Vroeger waren we heel Nederlands, maar toen kwam de internationalisering. Nu moet de slinger weer de andere kant op.”
Vandaar ook de zetel in de Economic Board van Den Haag?
“Ja, ik vond het heel leuk dat ik daarvoor gevraagd werd. Ik woon in Scheveningen, al hoor je wel aan me dat ik niet hier ben geboren (ze spreekt met licht Brabants accent, red.). Als bedrijf kunnen wij ook helpen bij het uitvoeren van de klimaatagenda van de stad. In het verleden hebben we daaraan te weinig tijd besteed.”
Maar uw deelname aan de board veroorzaakte ook ophef. Is dat niet demotiverend?
“Wat niet iedereen beseft, is dat hier ook gewoon mensen werken die betrokken zijn bij Den Haag. Als je dan continu kritische vragen krijgt over de koers van het bedrijf, doet dat wel pijn. Want zij weten hoe hard er wordt gewerkt aan de toekomst. Voor mij persoonlijk…de emotie geeft ook aan dat er relevantie is. Het geeft aan dat mensen in Den Haag en Nederland graag trots willen zijn op Shell. Daar moeten we naar luisteren. Dat motiveert mij wel. Wij moeten ons mooie verhaal beter communiceren en de andere kant zou er meer interesse in moeten hebben. Ga ons als onderdeel van het team zien.”
Als mensen echt kijken naar waar we mee bezig zijn, dan zullen ze zien dat Shell in de sector vooroploopt
Hoe is het om voormalig anti-Shell-activiste Liesbeth van Tongeren als wethouder voor duurzaamheid tegenover u te hebben?
“Ik heb Liesbeth, toen ze nog in de Tweede Kamer zat (voor Groen Links, red.), leren kennen als een dame die heel goed haar huiswerk doet. Daar heeft Den Haag dus een hele goede wethouder aan. Ik heb precies dit gesprek ook met haar gehad. Wij gaan ons aanpassen aan de agenda van Den Haag en niet andersom. Aardwarmte en bereikbaarheid zijn dan bijvoorbeeld thema’s. Dat heb ik de wethouder al laten weten. Ze zal ons scherp houden.”
Meer lezen? Het volledige interview met Marjan van Loon staat in DHC van donderdag 28 maart 2019. Heeft u al een DHC-proefabonnement geprobeerd? U ontvangt tien kranten voor tien euro. Klik hier voor meer informatie.
