Grootschalige vernieuwing Zuidwest komt dichterbij
De grootschalige sloop en nieuwbouw van delen van Den Haag-Zuidwest begint vrijwel zeker in 2023. De plannen zijn rond, al heeft de gemeenteraad het laatste woord.
‘Het is een project van ongekende omvang, dat niet alleen gaat over stenen maar vooral ook over mensen,” zei wethouder Martijn Balster (PvdA, wonen) vrijdagmorgen bij de presentatie van het definitieve plan. Hij en Staedion-directeur Gijsbert van Herk verzekerden dat ‘iedereen die dat wil’ in het gebied kan blijven wonen en in de meeste gevallen niet meer gaat betalen. Wie er toch niet uitkomt met verhuurder Staedion kan een beroep doen op een onafhankelijke bemiddelaar. Dat was een voorstel van de ChristenUnie/SGP in de gemeenteraad dat de corporatie overneemt.
Het ‘projectdocument’ voor de eerste fase van de twintig jaar durende aanpak van de Dreven, Gaarden en Zichten is vrijdag naar de raad gestuurd. Drie partijen leiden en betalen de operatie: corporatie Staedion, die er bijna één miljard euro in zal steken, de gemeente (bijdrage 60 miljoen, waarvan 30 van het rijk) en bouwer Heijmans, die ook zal investeren.
Veel sloop en nieuwbouw
In die eerste fase worden grote delen van de drie buurten gesloopt. In totaal gaan 995 woningen tegen de grond en worden er 148 gerenoveerd. Daarnaast verrijzen er in deze fase ruim 2100 nieuwe woningen. De overgrote meerderheid bestaat uit appartementen in verschillende categorieën: veel sociale huursector, maar ook iets duurdere huur- en betaalbare koopwoningen (tot 325.000 euro). Een en ander wil zeggen dat de dichtheid van de bebouwing sterk toeneemt.
Projectkaart Dreven, Gaarden en Zichten, de diagonaal is de Erasmusweg. | Beeld: Gemeente DH
Volgens Balster is dit allemaal nodig om Zuidwest ‘toekomstbestendig’ te maken. “De wijken gaan achteruit, we moeten het tij keren.” Door het toevoegen vaal nieuwe woningen kunnen mensen ‘doorstromen’. De verdichting gaat volgens de wethouder niet ten koste van het groen. “We zorgen dat er nieuw en kwalitatief beter en bruikbaarder groen voor in de plaats komt. Veel van de bestaande binnentuinen functioneren niet goed. Daar zijn veel klachten over.” Er speelt ook een breder belang van de volkshuisvesting. Den Haag heeft veel nieuwe woningen nodig. De meerderheid daarvan moet verrijzen in drie kerngebieden: het Central Innovation District (bij de stations), de Binckhorst en Zuidwest.
Inspraak en weerstand
De afgelopen jaren hebben Staedion en de gemeente veel tijd en geld gestoken in overleg en inspraak. Zij zeggen dat de overgrote meerderheid van de bewoners de ingrepen steunt. Hun huizen zijn vochtig, gehorig en niet duurzaam. Opknappen zou niet haalbaar meer zijn. In werkelijkheid is, zo beek het afgelopen jaar, de eensgezindheid wat minder groot. Vooral bewoners van de kleine eengezinswoningen, die er ook zijn, verzetten zich. Maar om snel genoeg ruimte voor nieuwbouw te krijgen, moeten juist deze huizen snel tegen de grond. Balster: “Ik begrijp dat het voor sommige mensen moeilijk is, maar met hen wordt intensief overleg gevoerd. Voor één complex laagbouw in de Zichten is intussen een sociaal plan opgesteld.”
Einde beschermd stadsgezicht
Vrijwel het complete project wordt uitgevoerd zoals het eerder al is gepresenteerd. Dat wil zeggen dat de wethouder ook het omstreden voornemen handhaaft om de Dreven-buurt de status van beschermd stadsgezicht te ontnemen. Die is in 2004 verleend omdat de buurt met zijn groen en water en karakteristieke systeembouw geldt als en mooi voorbeeld van wederopbouw-architectuur. Maar nu zit die bescherming in de weg, volgens Balster. “Als we willen dat de nieuwe woningen betaalbaar worden en van goede kwaliteit, dan is behoud van het stadsgezicht geen optie. Wij kiezen dan voor onze bewoners.”
Wethouder Martijn Balster. | Foto Gemeente DH/Martijn Beekman
Een deel van de gemeenteraad neemt Balster de gang van zaken rond dit aspect zeer kwalijk. Hij verzuimde lange tijd een belangrijk negatief advies van de Welstandscommissie over het opheffen van de bescherming openbaar te maken. Dat kwam hem eind vorige maand op een motie van wantrouwen te staan, die weliswaar niet werd aangenomen, maar die wel politieke schade aanrichtte.
De raad buigt zich aan het begin van het nieuwe jaar over het projectdocument. Dat wordt, gezien eerdere besluitvorming, vrijwel zeker aangenomen.
