Haagse Marly van Otterloo schrijft ‘pageturner’: ‘Ik houd van smeuïg’
Haar moeders relaas over een tongloze kennis heeft Marly van Otterloo (67) dertig jaar lang niet losgelaten. Na het voltooien van haar tweede roman ‘Tong’ blijkt dat thema vooral de relatie tussen moeder en dochter is.
Het gesprek met de Haagse auteur van jeugdboeken en romans, scenarioschrijver en schilder Marly van Otterloo (67) vindt plaats aan haar geliefde Noorderstrand, bij paviljoen La Cantina. Waar zij, corona volente, voor deze week tot in de puntjes een feestelijke presentatie had voorbereid van haar tweede roman ‘Tong’ die bij Uitgeverij De Kring verschijnt. Tot haar leedwezen liep de literaire party op de klippen van het recent aangescherpte overheidsbeleid.
“Terecht beleid,” geeft zij ruiterlijk toe, maar dat neemt niet weg dat Covid-19 een uitgesproken party-pooper is voor een flamboyant auteur als zij. Haar vele intense liefhebberijen – schilderen, rock-’n-rolldans, reizen, lezen, moderne kunst, films, tennissen, skiën (en uit eten gaan in de Haagse binnenstad) – leveren een indrukwekkend adressenbestand op van uit te nodigen vrienden en bekenden. Die zij dus heeft moeten teleurstellen. Zichzelf het meest.
Het is duidelijk dat zij zich allerminst voelt aangetrokken tot het spreekwoordelijke geïsoleerde bestaan dat een schrijver met zijn ganzenveer zou behoren te leiden. “Geen sprake van. Ideeën doe ik juist op in de levendigheid van gezelschappen en door toevallige gebeurtenissen. Een voorval of zinnetje dat voorbijkomt, kan me grijpen en tot nader onderzoek uitnodigen.” Kleinzoons Luuk (12) en Charly (9) inspireerden haar al tot menig kinderboek, maar ook de (jeugd)wederwaardigheden van dochter Daphne (41, forensisch psycholoog in Amsterdam) en zoon Ralph (39, horecaondernemer in de Haagse Maliestraat) leverden al veel stof tot schrijven.
Paradox
Elk talent voor eenzaamheid is haar vreemd, maar dat compenseert zij ruimschoots met andere talenten. In haar eigen woorden: “Mijn oeuvre is eerder breed dan consistent te noemen. Ik laat me leiden door een onderwerp dat mij op dat moment fascineert. Collega-auteurs adviseren me een lijn te volgen opdat mijn lezers weten wat ze van me kunnen verwachten.”
Ze roert haar verse munttakjes vastberaden door het dampende water, schudt haar hoofd en vervolgt even gedecideerd: “Ik kan het eenvoudigweg niet opbrengen met alle moois wat zich steeds weer aandient. Als kind vond ik al verschrikkelijk veel dingen leuk, en toen mijn ouders mij na de middelbare school aanzetten tot de keuze voor een opleiding, riep ik: ‘Amsterdam!’, het mekka van de jaren zestig. Wég uit het zuiden was topprioriteit.”
Het zuiden, Eindhoven, werd door haar ouders voorlopig tot het centrum van hun dochters wereld uitgeroepen. Zij wilden haar het liefst thuishouden en zo snel mogelijk onder (en achter) de pannen. “Zij wendden het Amsterdamse gevaar af door mij te verplichten een opleiding te kiezen die zich binnen dertig kilometer van Eindhoven afspeelde. Het werd de Academie voor School- en Beroepskeuzewerk in Tilburg.” Een grappige paradox: het meisje dat niet kon kiezen, besloot anderen te helpen bij het maken van keuzes.
Bakens verzetten
Daarover gesproken: de keuze voor het onderwerp van haar tweede roman – adequaat verwoord met de titel ‘Tong’– diende zich dertig jaar geleden al aan. “Mijn moeder vertelde over de tragiek van de tongloze schoondochter van een oude buurvrouw. Op dat moment was ik nog trainer en organisatieadviseur bij Shell, maar ik vond het onderwerp zo interessant, dat ik besloot er later iets mee te doen.” Dat zij stopte als trainer en adviseur – het vak dat haar ooit had gegrepen vanwege de mogelijkheid tot ‘groei en bloei van de medemens’ – had als achtergrond dat ze zichzelf te veel hetzelfde hoorde zeggen. “Het sein om de bakens weer eens te verzetten.”
Haar moeders relaas over de tongloze kennis heeft Van Otterloo dertig jaar lang niet los kunnen laten. “Fascinerend hoe iemands leven van de ene op de andere seconde drastisch verandert en nooit meer terugkeert naar de oude situatie.” Research bracht haar in contact met professor Thijs Merkx van Radboud UMC. “De tong is de meest gebruikte spier na de hartspier, doceerde hij en volgens hem is leven zonder tong geen leven. Zonder tong leven betekent in ieder geval heel veel kwaliteitsverlies.”
‘Een pageturner’
In ‘Tong’ ontdekt Fee, een aantrekkelijke jonge tegelzetster met oog voor mannen – ‘ik houd van smeuïg’, aldus de auteur – pas na de plotselinge noodlottige dood van haar moeder dat iets anders dan kanker de oorzaak was van haar moeders handicap. Van Otterloo schreef er een spannend boek over, volgens haar uitgeefster ‘een pageturner’.
Na het voltooien van het werk constateerde zij dat het thema, meer dan iets anders, de relatie tussen moeder en dochter betreft. Met nabijgelegen bronmateriaal. “Op pijnlijke wijze beseft Fee tijdens haar zoektocht naar de ware achtergrond van het ontbreken van haar moeders tong dat ze meer begrip en waardering voor haar moeder had kunnen hebben.”
Marly van Otterloo, ‘Tong’ (224 pagina’s). Uitgeverij de Kring. Prijs: € 18,50. Verschijnt op donderdag 15 oktober.
Hierboven staan enkele fragmenten uit het verhaal dat Vera de Jonckheere schreef over haar ontmoeting met Marly van Otterloo. Wilt u het volledige artikel lezen? Koop dan vanaf donderdag 22 oktober de krant Den Haag Centraal (DHC) bij een van de verkooppunten of neem nu een (proef)abonnement. U ontvangt DHC 10 weken voor slechts 10 euro.